Panchastikay Sangrah-Hindi (English transliteration). Gatha: 165.

< Previous Page   Next Page >


Page 241 of 264
PDF/HTML Page 270 of 293

 

kahAnajainashAstramAlA] navapadArthapUrvak–mokShamArgaprapanchavarNan

[
241

bhavanti. yadA tu samastapar–samayapravRuttinivRuttirUpayA svasamayapravRuttyA sanggachchhante, tadA nivRuttakRushAnusamvalanAnIv ghRutAni viruddhakAryakAraNabhAvAbhAvAtsAkShAnmokShakAraNAnyev bhavanti. tata svasamayapravRuttinAmno jIvasvabhAvaniyatacharitasya sAkShAnmokShamArgatvamupapanna–miti..164..

aNNANAdo NANI jadi maNNadi suddhasampaogAdo.
havadi tti dukkhamokkhan parasamayarado havadi jIvo.. 165..

agnAnAt gnAnI yadi manyate shuddhasamprayogAt.
bhavatIti dukhamokSha parasamayarato bhavati jIva.. 165..

----------------------------------------------------------------------------- [darshan–gnAn–chAritra], samasta parasamayapravRuttise nivRuttirUp aisI svasamayapravRuttike sAth sanyukta hote hain tab, jise agnike sAthakA militapanA nivRutta huA hai aise ghRutakI bhAnti, viruddha kAryakA kAraNabhAv nivRutta ho gayA honese sAkShAt mokShakA kAraN hI hai. isaliye ‘svasamayapravRutti’ nAmakA jo jIvasvabhAvamen niyat chAritra use sAkShAt mokShamArgapanA ghaTit hotA hai .. 164.. 1

gAthA 165
anvayArtha– [shuddhasamprayogAt] shuddhasamprayogase [shubh bhaktibhAvase] [dukhamokSha bhavati] dukhamokSha

hotA hai [iti] aisA [yadi] yadi [agnAnAt] agnAnake kAraN [gnAnI] gnAnI [manyate] mAne, to vah [parasamayarata jIva] parasamayarat jIv [bhavati] hai. [‘arhantAdike prati bhakti–anurAgavAlI mandashuddhise bhI kramasha mokSha hotA hai’ is prakAr yadi agnAnake kAraN [–shuddhAtmasamvedanake abhAvake kAraN, rAgAnshakee kAraN] gnAnIko bhI [mand puruShArthavAlA] jhukAv varte, to tab tak vah bhI sUkShma parasamayamen rat hai.]

2

-------------------------------------------------------------------------

[shAstrommen kabhI–kabhI darshan–gnAn–chAritrako bhI yadi ve parasammayapravRuttiyukta ho to, kathanchit bandhakA kAraN
kahA jAtA hai; aur kabhI gnAnIko vartanevAle shubhabhAvonko bhI kathanchit mokShake paramparAhetu kahA jAtA hai.
shAstromen AnevAle aise bhinnabhinna paddhatinake kathanonko sulajhAte hue yah sArabhUt vAstavikatA dhyAnamen rakhanI
chAhiye ki –gnAnIko jab shuddhAshuddharUp mishraparyAy vartatI hai tab vah mishraparyAy ekAntase samvar–nirjarA–mokShake
kAraNabhUt nahIn hotI , athavA ekAntase Asrav–bandhake kAraNabhUt nahIn hotI, parantu us mishraparyAyakA shuddha
ansh samvar–nirjarA–mokShake kAraNabhUt hotA hai aur ashuddha ansh Asrav–bandhake kAraNabhUt hotA hai.]
jinavarapramukhanI bhakti dvArA mokShanI AshA dhare
agnAnathI jo gnAnI jIv, to parasamayarat teh chhe. 165.


1. is nirUpaNake sAth tulanA karaneke liye shrI pravachanasArakI 11 vIn gAthA aur usakI tattvapradIpikA TIkA
dekhie.

2. mAnanA = jhukAv karanA; Ashay rakhanA; AshA rakhanA; ichchhA karanA; abhiprAy karanA.