viṣay
gāthā
viṣay
gāthā
karmako jīvabhāvakā kartāpanā honeke
karmavimuktapanekī mukhyatāse prabhutva–
sambandhameṁṁ pūrvapakṣa
59
guṇakā vyākhyān
70
59 vīṁ gāthāmeṁ kahe hue pūrvapakṣake
jīvake bhedoṁkā kathan
71–72
samādhānarūp siddhānta
60
baddha jīvako karmanimittak ṣaḍvidhi
niścanay se jīv ko apane bhāvoṁ kā
gaman aur mukta jīvako svābhāvik
kartāpanā aur pudgalakarmoṁkā
akartāpanā
61
aisā ek ūrdhvagaman
73
niścanayase abhinna kārak honese karma
pudgaladravyāstikāyakā vyākhyān
aur jīv svayaṁ apane–apane rūpake
pudgaladravyake bhed
74
kartā haiṁ– tatsambandhī nirūpaṇ
62
pudgaladravyake bhedoṁkā varṇan
75
yadi karma jīvako anayonya akartāpanā
skandhoṁmeṁ ‘pudgal’ aisā jo vyavahār
ho, to anyakā diyā huā phal anya
hai usakā samarthan
76
bhoge, aisā prasaṁg āyegā, –aisā doṣ
paramāṇu kī vyākhyā
77
batalākar pūrvapakṣakā nirūpaṇ
63
paramāṇu bhinna– bhinna jātike honekā
karmayogya pudgal samasta lokameṁ vyāpta
khaṇḍan
78
haiṁ; isaliye jahān̐ ātmā hai vahān̐, binā
śadba pudgalaskandhaparyāy honekā kathan
79
lāye hī, ve vidyamān haiṁ–––tatsambandhī
paramāṇuke ek pradeśīpanekā kathan
80
kathan
64
paramāṇudravyameṁ guṇ–paryāy vartanekā
anya dvārā kiye binā karma kī uttpatti
kathan
81
kis prakār hotī hai usakā kathan
65
sarva pudgalabhedoṁkā upasaṁhār
82
karmoṁkī vicitratā anya dvārā nahīṁ kī
dharmadravyāstikāy aur adharma–
jātī ––––tatsambandhī kathan
66 dravyāstikāyakā vyākhyān
niścayase jīv aur karmako nij–nij
dharmāstikāyakā svarūp
83
rūpakā hī kartāpanā hone par bhī,
dharmāstikāyakā śeṣ svarūp
84
vyavahārase jīvako karma dvārā diye gaye
dharmāstikāyake gatihetutva sambandhī
phal kā upabhog virodhako prāpta nahīṁ
draṣṭānta
85
hotā––– tatsambandhī kathan
67
adharmāstikāyakā svarūp
86
kartr̥tva aur bhoktr̥tvakī vyākhyān kā
dharma aur adharmake sadbhāvakī siddhike
upasaṁhār
68
liye hetu
87
karmasaṁyuktapane kī mukhyatā se prabhutvaguṇ
dharma aur adharma gati aur sthitike
kā vyākhyān
69
hetu hone par bhī unakī atyanta
udāsīnatā
88