viṣhay
karmako jīvabhāvakā kartāpanā honeke
sambandhamenn pūrvapakṣha
59 vīn gāthāmen kahe hue pūrvapakṣhake
samādhānarūp siddhānta
nishchanay se jīv ko apane bhāvon kā
kartāpanā aur pudgalakarmoṅkā akartāpanā
nishchanayase abhinna kārak honese karma
aur jīv svayam apane–apane rūpake
kartā hain– tatsambandhī nirūpaṇ
yadi karma jīvako anayonya akartāpanā
ho, to anyakā diyā huā phal anya
bhoge, aisā prasaṅg āyegā, –aisā doṣh
batalākar pūrvapakṣhakā nirūpaṇ
karmayogya pudgal samasta lokamen vyāpta
hain; isaliye jahān̐ ātmā hai vahān̐, binā
lāye hī, ve vidyamān hain–––tatsambandhī
kathan
anya dvārā kiye binā karma kī uttpatti
kis prakār hotī hai usakā kathan
karmoṅkī vichitratā anya dvārā nahīn kī
jātī ––––tatsambandhī kathan
nishchayase jīv aur karmako nij–nij
rūpakā hī kartāpanā hone par bhī,
vyavahārase jīvako karma dvārā diye gaye
phal kā upabhog virodhako prāpta nahīn
hotā––– tatsambandhī kathan
kartr̥utva aur bhoktr̥utvakī vyākhyān kā
upasanhār
karmasanyuktapane kī mukhyatā se prabhutvaguṇ
kā vyākhyān