Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 167.

< Previous Page   Next Page >


Page 244 of 264
PDF/HTML Page 273 of 293

 

] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda

244

puNya.n badhnAti, na khalu sakalakarmakShayamArabhate. tataH sarvatra rAgakaNikA.api pariharaNIyA parasamayapravR^ittinibandhanatvAditi.. 166..

jassa hidaeNumetta.n vA paradavvamhi vijjade rAgo.
so Na vijANadi samaya.n sagassa savvAgamadharo vi.. 167..

yasya hR^idaye.aNumAtro vA paradravye vidyate rAgaH.
sa na vijAnAti samaya.n svakasya sarvAgamadharo.api.. 167..

svasamayopalambhAbhAvasya rAgaikahetutvadyotanametat. yasya khalu rAgareNukaNikA.api jIvati hR^idaye na nAm sa samastasiddhAntasindhupArago.api niruparAgashuddhasvarUpa.n svasamaya.n chetayate. ----------------------------------------------------------------------------- puNya bA.ndhatA hai, parantu vAstavame.n sakal karmakA kShay nahI.n karatA. isaliye sarvatra rAgakI kaNikA bhI pariharaneyogya hai, kyo.nki vah parasamayapravR^ittikA kAraN hai.. 166..

gAthA 167

anvayArthaH– [yasya] jise [paradravye] paradravyake prati [aNumAtraH vA] aNumAtra bhI [leshamAtra bhI [rAgaH] rAg [hR^idaye vidyate] hR^idayame.n vartatA hai [saH] vah, [sarvAgamadharaH api] bhale sarvaAgamadhar ho tathApi, [svakasya samaya.n na vijAnAti] svakIy samayako nahI.n jAnatA [–anubhav nahI.n karatA].

TIkAH– yahA.N, svasamayakI upalabdhike abhAvakA, rAg ek hetu hai aisA prakAshit kiyA hai [arthAt svasamayakI prAptike abhAvakA rAg hI ek kAraN hai aisA yahA.N darshAyA hai]. jise rAgareNukI kaNikA bhI hR^idayame.n jIvit hai vah, bhale samasta siddhA.ntasAgarakA pAra.ngat ho tathApi, niruparAg– shuddhasvarUp svasamayako vAstavame.n nahI.n chetatA [–anubhav nahI.n karatA].

1

------------------------------------------------------------------------- 1. niruparAg–shuddhasvarUp = uparAgarahit [–nirvikAr] shuddha jisakA svarUp hai aisA.

aNumAtra jene hR^idayamA.n paradravya pratye rAg Che,
ho sarvaAgamadhar bhale jANe nahI.n svak–samayane. 167.