Panchastikay Sangrah-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 169.

< Previous Page   Next Page >


Page 246 of 264
PDF/HTML Page 275 of 293

 

] pa.nchAstikAyasa.ngrah
[bhagavAnashrIkundakunda

246

buddhiprasare cha sati shubhasyAshubhasya vA karmaNo na nirodho.asti. tato rAgakalivilAsamUl evAyamanarthasantAn iti.. 168..

tamhA NivvudikAmo Nissa.ngo Nimmamo ya haviy puNo.
siddhesu kuNadi bhatti.n NivvANa.n teN pappodi.. 169..
tasmAnnivR^ittikAmo nissa~N.hgo nirmamashcha bhUtvA punaH.
siddheShu karoti bhakti.n nirvANa.n ten prApnoti.. 169..

rAgakaliniHsheShIkaraNasya karaNIyatvAkhyAnametat. ----------------------------------------------------------------------------- aur buddhiprasAr hone par [–chittakA bhramaN hone par], shubh tathA ashubh karmakA nirodh nahI.n hotA. isalie, is anarthasa.ntatikA mUl rAgarUp kleshakA vilAs hI hai.

bhAvArthaH– arha.ntAdikI bhakti bhI rAg binA nahI.n hotI. rAgase chittakA bhramaN hotA hai; chittake bhramaNase karmaba.ndh hotA hai. isalie in anartho.nkI paramparAkA mUl kAraN rAg hI hai.. 168.. 2

gAthA 169

anvayArthaH– [tasmAt] isalie [nivR^ittikAmaH] mokShArthI jIv [nissa~N.hgaH] niHsa.ng [cha] aur [nirmamaH] nirmam [bhUtvA punaH] hokar [siddheShu bhakti] siddho.nkI bhakti [–shuddhAtmadravyame.n sthiratArUp pAramArthik siddhabhakti] [karoti] karatA hai, [ten] isalie vah [nirvANa.n prApnoti] nirvANako prApta karatA hai.

TIkAH– yah, rAgarUp kleshakA niHsheSh nAsh karaneyogya honekA nirUpaN hai. 3 ------------------------------------------------------------------------- 1. buddhiprasAr = vikalpo.nkA vistAr; chittakA bhramaN; manakA bhaTakanA; manakI cha.nchalatA. 2. is gAthAkI shrI jayasenAchAryadevavirachit TIkAme.n nimnAnusAr vivaraN diyA gayA haiH–mAtra nityAna.nd jisakA

svabhAv hai aise nij AtmAko jo jIv nahI.n bhAtA, us jIvako mAyA–mithyA–nidAnashalyatrayAdik
samastavibhAvarUp buddhiprasAr rokA nahI.n jA sakatA aur yah nahI.n rukanese [arthAt buddhiprasArakA nirodh nahI.n
honese] shubhAshubh karmakA sa.nvar nahI.n hotA; isalie aisA siddha huA ki samasta anarthaparamparAo.nkA
rAgAdivikalpa hI mUl hai.

3. niHsheSh = sampUrNa; ki.nchit sheSh na rahe aisA.


te kAraNe mokShechChu jIv asa.ng ne nirmam banI
siddho taNI bhakti kare, upalabdhi jethI mokShanI. 169.