କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ନଵପଦାର୍ଥପୂର୍ଵକ–ମୋକ୍ଷମାର୍ଗପ୍ରପଂଚଵର୍ଣନ
ମୌନୀନ୍ଦ୍ରୀଂ କର୍ମଚେତନାଂ ପୁଣ୍ଯବନ୍ଧଭଯେନାନଵଲମ୍ବମାନା ଅନାସାଦିତପରମନୈଷ୍କର୍ମ୍ଯରୂପଜ୍ଞାନଚେତନାଵିଶ୍ରାନ୍ତଯୋ ଵ୍ଯକ୍ତାଵ୍ଯକ୍ତପ୍ରମାଦତନ୍ତ୍ରା ଅରମାଗତକର୍ମ–ଫଲଚେତନାପ୍ରଧାନପ୍ରଵୃତ୍ତଯୋ ଵନସ୍ପତଯ ଇଵ କେଵଲଂ ପାପମେଵ ବଧ୍ନନ୍ତି. ଉକ୍ତଞ୍ଚ–‘‘ଣିଚ୍ଛଯମାଲମ୍ବଂତା ଣିଚ୍ଛଯଦୋ ଣିଚ୍ଛଯଂ ଅଯାଣଂତା. ଣାସଂତି ଚରଣକରଣଂ ବାହରିଚରଣାଲସା କେଈ’’.. -----------------------------------------------------------------------------
ଗଯା ହୈ ଐସୀ ଵନସ୍ପତି ଜୈସେ, ମୁନୀଂଦ୍ରକୀ କର୍ମଚେତନାକୋ ପୁଣ୍ଯବଂଧକେ ଭଯସେ ନହୀଂ ଅଵଲମ୍ବତେ ହୁଏ ଔର ପରମ ନୈଷ୍କର୍ମ୍ଯରୂପ ଜ୍ଞାନଚେତନାମେଂ ଵିଶ୍ରାଂତିକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ନହୀଂ ହୋତେ ହୁଏ, [ମାତ୍ର] ଵ୍ଯକ୍ତ–ଅଵ୍ଯକ୍ତ ପ୍ରମାଦକେ ଆଧୀନ ଵର୍ତତେ ହୁଏ, ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ହଲକେ [ନିକୃଃଷ୍ଟ] କର୍ମଫଲକୀ ଚେତନାକେ ପ୍ରଧାନପନେଵାଲୀ ପ୍ରଵୃତ୍ତି ଜିସେ ଵର୍ତତୀ ହୈ ଐସୀ ଵନସ୍ପତିକୀ ଭାଁତି, କେଵଲ ପାପକୋ ହୀ ବାଁଧତେ ହୈ. କହା ଭୀ ହୈ କିଃ–– ଣିଚ୍ଛଯମାଲମ୍ବଂତା ଣିଚ୍ଛଯଦୋ ଣିଚ୍ଛଯଂ ଅଯାଣଂତା. ଣାସଂତି ଚରଣକରଣଂ ବାହରିଚରଣାଲସା କେଈ.. [ଅର୍ଥାତ୍ ନିଶ୍ଚଯକା ଅଵଲମ୍ବନ ଲେନେ ଵାଲେ ପରନ୍ତୁ ନିଶ୍ଚଯସେ [ଵାସ୍ତଵମେଂ] ନିଶ୍ଚଯକୋ ନହୀଂ ଜାନନେ ଵାଲେ କଈ ଜୀଵ ବାହ୍ଯ ଚରଣମେଂ ଆଲସୀ ଵର୍ତତେ ହୁଏ ଚରଣପରିଣାମକା ନାଶ କରତେ ହୈଂ.]
------------------------------------------------------------------------- ୧. କେଵଲନିଶ୍ଚଯାଵଲମ୍ବୀ ଜୀଵ ପୁଣ୍ଯବନ୍ଧକେ ଭଯସେ ଡରକର ମଂଦକଷାଯରୂପ ଶୁଭଭାଵ ନହୀଂ କରତେ ଔର ପାପବନ୍ଧକେ
୨. ଇସ ଗାଥାକୀ ସଂସ୍କୃତ ଛାଯା ଇସ ପ୍ରକାର ହୈେଃ ନିଶ୍ଚଯମାଲମ୍ବନ୍ତୋ ନିଶ୍ଚଯତୋ ନିଶ୍ଚଯମଜାନନ୍ତଃ. ନାଶଯନ୍ତି ଚରଣକରଣଂ
୩. ଶ୍ରୀ ଜଯସେନାଚାର୍ଯଦେଵରଚିତ ଟୀକାମେଂ [ଵ୍ଯଵହାର–ଏକାନ୍ତକା ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ କରନେକେ ପଶ୍ଚାତ୍ ତୁରନ୍ତ ହୀ] ନିଶ୍ଚଯଏକାନ୍ତକା
[ଵ୍ଯଵହାରସେ] ଆଚରନେଯୋଗ୍ଯ ଦାନପୂଜାଦିରୂପ ଅନୁଷ୍ଠାନକୋ ଦୂଷଣ ଦେତେ ହୈଂ, ଵେ ଭୀ ଉଭଯଭ୍ରଷ୍ଟ ଵର୍ତତେ ହୁଏ, ନିଶ୍ଚଯଵ୍ଯଵହାର–
ଅନୁଷ୍ଠାନଯୋଗ୍ଯ ଅଵସ୍ଥାଂତରକୋ ନହୀଂ ଜାନତେ ହୁଏ ପାପକୋ ହୀ ବାଁଧତେ ହୈଂ [ଅର୍ଥାତ୍ କେଵଲ ନିଶ୍ଚଯ–ଅନୁଷ୍ଠାନରୂପ ଶୁଦ୍ଧ
ଅଵସ୍ଥାସେ ଭିନ୍ନ ଐସୀ ଜୋ ନିଶ୍ଚଯ–ଅନୁଷ୍ଠାନ ଔର ଵ୍ଯଵହାରଅନୁଷ୍ଠାନଵାଲୀ ମିଶ୍ର ଅଵସ୍ଥା ଉସେ ନହୀଂ ଜାନତେ ହୁଏ ପାପକୋ
ହୀ ବାଁଧତେ ହୈଂ], ପରନ୍ତୁ ଯଦି ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମାନୁଷ୍ଠାନରୂପ ମୋକ୍ଷମାର୍ଗକୋ ଔର ଉସକେ ସାଧକଭୂତ [ଵ୍ଯଵହାରସାଧନରୂପ]
ଵ୍ଯଵହାରମୋକ୍ଷମାର୍ଗକୋ ମାନେ, ତୋ ଭଲେ ଚାରିତ୍ରମୋହକେ ଉଦଯକେ କାରଣ ଶକ୍ତିକା ଅଭାଵ ହୋନେସେ ଶୁଭ–ଅନୁଷ୍ଠାନ ରହିତ ହୋଂ
ତଥାପି – ଯଦ୍ଯପି ଵେ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମଭାଵନାସାପେକ୍ଷ ଶୁଭ–ଅନୁଷ୍ଠାନରତ ପୁରୁଷୋଂ ଜୈସେ ନହୀଂ ହୈଂ ତଥାପି–ସରାଗ ସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵାଦି ଦ୍ଵାରା
ଵ୍ଯଵହାରସମ୍ଯଗ୍ଦ୍ରଷ୍ଟି ହୈ ଔର ପରମ୍ପରାସେ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତ କରତେ ହୈଂ.––ଇସ ପ୍ରକାର ନିଶ୍ଚଯ–ଏକାନ୍ତକେ ନିରାକରଣକୀ
ମୁଖ୍ଯତାସେ ଦୋ ଵାକ୍ଯ କହେ ଗଯେ.