੨੧੮
ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮਮੋਕ੍ਸ਼ਹੇਤੁਪਰਮਸਂਵਰਰੂਪੇਣ ਭਾਵਮੋਕ੍ਸ਼ਸ੍ਵਰੂਪਾਖ੍ਯਾਨਮੇਤਤ੍. ਆਸ੍ਰਵਹੇਤੁਰ੍ਹਿ ਜੀਵਸ੍ਯ ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਰੂਪੋ ਭਾਵਃ. ਤਦਭਾਵੋ ਭਵਤਿ ਜ੍ਞਾਨਿਨਃ. ਤਦਭਾਵੇ ਭਵਤ੍ਯਾਸ੍ਰਵਭਾਵਾਭਾਵਃ. ਆਸ੍ਰਵਭਾਵਾਭਾਵੇ ਭਵਤਿ ਕਰ੍ਮਾਭਾਵਃ. ਕਰ੍ਮਾਭਾਵੇਨ ਭਵਤਿ ਸਾਰ੍ਵਜ੍ਞਂ ਸਰ੍ਵ– ਦਰ੍ਸ਼ਿਤ੍ਵਮਵ੍ਯਾਬਾਧਮਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵ੍ਯਾਪਾਰਾਤੀਤਮਨਨ੍ਤਸੁਖਤ੍ਵਞ੍ਚੇਤਿ. ਸ ਏਸ਼ ਜੀਵਨ੍ਮੁਕ੍ਤਿਨਾਮਾ ਭਾਵਮੋਕ੍ਸ਼ਃ. ਕਥਮਿਤਿ ਚੇਤ੍. ਭਾਵਃ ਖਲ੍ਵਤ੍ਰ ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਿਤਃ ਕਰ੍ਮਾਵ੍ਰੁਤ੍ਤਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਯ ਕ੍ਰਮਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨਜ੍ਞਪ੍ਤਿਕ੍ਰਿਯਾਰੂਪਃ. ਸ ਖਲੁ ਸਂਸਾਰਿਣੋਨਾਦਿਮੋਹਨੀਯਕਰ੍ਮੋਦਯਾਨੁਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਵਸ਼ਾਦਸ਼ੁਦ੍ਧੋ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮਾਸ੍ਰਵਹੇਤੁਃ. ਸ ਤੁ ਜ੍ਞਾਨਿਨੋ ਮੋਹਰਾਗ– ਦ੍ਵੇਸ਼ਾਨੁਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਰੂਪੇਣ ਪ੍ਰਹੀਯਤੇ. ਤਤੋਸ੍ਯ ਆਸ੍ਰਵਭਾਵੋ ਨਿਰੁਧ੍ਯਤੇ. ਤਤੋ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾਸ੍ਰਵਭਾਵਸ੍ਯਾਸ੍ਯ ਮੋਹਕ੍ਸ਼ਯੇਣਾਤ੍ਯਨ੍ਤਨਿਰ੍ਵਿਕਾਰਮਨਾਦਿਮੁਦ੍ਰਿਤਾਨਨ੍ਤਚੈਤਨ੍ਯਵੀਰ੍ਯਸ੍ਯ ਸ਼ੁਦ੍ਧਜ੍ਞਪ੍ਤਿਕ੍ਰਿਯਾਰੂਪੇਣਾਨ੍ਤਰ੍ਮੁਹੂਰ੍ਤ– ਮਤਿਵਾਹ੍ਯ ਯੁਗਪਞ੍ਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨਾਵਰਣਾਨ੍ਤਰਾਯਕ੍ਸ਼ੇਯਣ ਕਥਞ੍ਚਿਚ੍ ਕੂਟਸ੍ਥਜ੍ਞਾਨਤ੍ਵਮਵਾਪ੍ਯ ਜ੍ਞਪ੍ਤਿਕ੍ਰਿਯਾਰੂਪੇ ਕ੍ਰਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤ੍ਯਭਾਵਾਦ੍ਭਾਵਕਰ੍ਮ ਵਿਨਸ਼੍ਯਤਿ. -----------------------------------------------------------------------------
ਆਸ੍ਰਵਕਾ ਹੇਤੁ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਜੀਵਕਾ ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਰੂਪ ਭਾਵ ਹੈ. ਜ੍ਞਾਨੀਕੋ ਉਸਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਉਸਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇ ਪਰ ਆਸ੍ਰਵਭਾਵਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਆਸ੍ਰਵਭਾਵਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇ ਪਰ ਕਰ੍ਮਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਕਰ੍ਮਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇ ਪਰ ਸਰ੍ਵਜ੍ਞਤਾ, ਸਰ੍ਵਦਰ੍ਸ਼ਿਤਾ ਔਰ ਅਵ੍ਯਾਬਾਧ, ੧ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵ੍ਯਾਪਾਰਾਤੀਤ, ਅਨਨ੍ਤ ਸੁਖ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਯਹ ਨਿਮ੍ਨਾਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟੀਕਰਣ ਹੈੇਃ–
ਯਹਾਁ ਜੋ ‘ਭਾਵ’ ੩ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਿਤ ਹੈ ਵਹ ਕਰ੍ਮਾਵ੍ਰੁਤ [ਕਰ੍ਮਸੇ ਆਵ੍ਰੁਤ ਹੁਏ] ਚੈਤਨ੍ਯਕੀ ਕ੍ਰਮਾਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੀ ਜ੍ਞਾਪ੍ਤਿਕ੍ਰਿਯਾਰੂਪ ਹੈ. ਵਹ [ਕ੍ਰਮਾਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੀ ਜ੍ਞਪ੍ਤਿਕ੍ਰਿਯਾਰੂਪ ਭਾਵ] ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਸਂਸਾਰੀਕੋ ਅਨਾਦਿ ਕਾਲਸੇ ਮੋਹਨੀਯਕਰ੍ਮਕੇ ਉਦਯਕਾ ਅਨੁਸਰਣ ਕਰਤੀ ਹੁਈ ਪਰਿਣਤਿਕੇ ਕਾਰਣ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੈ, ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮਾਸ੍ਰਵਕਾ ਹੇਤੁ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਵਹ [ਕ੍ਰਮਾਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤੀ ਜ੍ਞਪ੍ਤਿਕ੍ਰਿਯਾਰੂਪ ਭਾਵ] ਜ੍ਞਾਨੀਕੋ ਮੋਹਰਾਗਦ੍ਵੇਸ਼ਵਾਲੀ ਪਰਿਣਤਿਰੂਪਸੇ ਹਾਨਿਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਉਸੇ ਆਸ੍ਰਵਭਾਵਕੋ ਨਿਰੋਧ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਜਿਸੇ ਆਸ੍ਰਵਭਾਵਕਾ ਨਿਰੋਧ ਹੁਆ ਹੈ ਐਸੇ ਉਸ ਜ੍ਞਾਨੀਕੋ ਮੋਹਕੇ ਕ੍ਸ਼ਯ ਦ੍ਵਾਰਾ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਨਿਰ੍ਵਿਕਾਰਪਨਾ ਹੋਨੇਸੇ, ਜਿਸੇ ਅਨਾਦਿ ਕਾਲਸੇ ਅਨਨ੍ਤ ਚੈਤਨ੍ਯ ਔਰ [ਅਨਨ੍ਤ] ਵੀਰ੍ਯ ਮੁਂਦ ਗਯਾ ਹੈ ਐਸਾ ਵਹ ਜ੍ਞਾਨੀ [ਕ੍ਸ਼ੀਣਮੋਹ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਮੇਂ] ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਜ੍ਞਪ੍ਤਿਕ੍ਰਿਯਾਰੂਪਸੇ ਅਂਤਰ੍ਮੁਹੂਰ੍ਤ ਵ੍ਯਤੀਤ ਕਰਕੇ ਯੁਗਪਦ੍ ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣ, ਦਰ੍ਸ਼ਨਾਵਰਣ ਔਰ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਾ ਕ੍ਸ਼ਯ ਹੋਨੇਸੇ ਕਥਂਚਿਤ੍ ੧ਕੂਟਸ੍ਥ ਜ੍ਞਾਨਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤਾ ਹੈ ਔਰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਉਸੇ ਜ੍ਞਪ੍ਤਿਕ੍ਰਿਯਾਕੇ ਰੂਪਮੇਂ ਕ੍ਰਮਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਭਾਵਕਰ੍ਮਕਾ ਵਿਨਾਸ਼ ਹੋਤਾ ਹੈ. ------------------------------------------------------------------------- ੧. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵ੍ਯਾਪਾਰਾਤੀਤ=ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਵ੍ਯਾਪਾਰ ਰਹਿਤ. ੨. ਜੀਵਨ੍ਮੁਕ੍ਤਿ = ਜੀਵਿਤ ਰਹਤੇ ਹੁਏ ਮੁਕ੍ਤਿ; ਦੇਹ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਮੁਕ੍ਤਿ. ੩. ਵਿਵਕ੍ਸ਼ਿਤ=ਕਥਨ ਕਰਨਾ ਹੈ.