புண்யபாபயோக்யபாவஸ்வபாவாக்யாபநமேதத்.
இஹ ஹி தர்ஶநமோஹநீயவிபாககலுஷபரிணாமதா மோஹஃ. விசித்ரசாரித்ரமோஹநீயவிபாகப்ரத்யயே ப்ரீத்யப்ரீதீ ராகத்வேஷௌ. தஸ்யைவ மஂதோதயே விஶுத்தபரிணாமதா சித்தப்ரஸாதபரிணாமஃ. ஏவமிமே யஸ்ய பாவே பவந்தி, தஸ்யாவஶ்யஂ பவதி ஶுபோஶுபோ வா பரிணாமஃ. தத்ர யத்ர ப்ரஶஸ்தராகஶ்சித்தப்ரஸாதஶ்ச தத்ர ஶுபஃ பரிணாமஃ, யத்ர து மோஹத்வேஷாவப்ரஶஸ்தராகஶ்ச தத்ராஶுப இதி.. ௧௩௧..
தோண்ஹஂ போக்கலமேத்தோ பாவோ கம்மத்தணஂ பத்தோ.. ௧௩௨..
த்வயோஃ புத்கலமாத்ரோ பாவஃ கர்மத்வஂ ப்ராப்தஃ.. ௧௩௨..
-----------------------------------------------------------------------------
டீகாஃ– யஹ, புண்ய–பாபகே யோக்ய பாவகே ஸ்வபாவகா [–ஸ்வரூபகா] கதந ஹை.
யஹா, தர்ஶநமோஹநீயகே விபாகஸே ஜோ கலுஷித பரிணாம வஹ மோஹ ஹை; விசித்ர [–அநேக ப்ரகாரகே] சாரித்ரமோஹநீயகா விபாக ஜிஸகா ஆஶ்ரய [–நிமித்த] ஹை ஐஸீ ப்ரீதி–அப்ரீதி வஹ ராக–த்வேஷ ஹை; உஸீகே [சாரித்ரமோஹநீயகே ஹீ] மஂத உதயஸே ஹோநேவாலே ஜோ விஶுத்த பரிணாம வஹ ௧சித்தப்ரஸாதபரிணாம [–மநகீ ப்ரஸந்நதாரூப பரிணாம] ஹை. இஸ ப்ரகார யஹ [மோஹ, ராக, த்வேஷ அதவா சித்தப்ரஸாத] ஜிஸகே பாவமேஂ ஹை, உஸே அவஶ்ய ஶுப அதவா அஶுப பரிணாம ஹை. உஸமேஂ, ஜஹா ப்ரஶஸ்த ராக ததா சித்தப்ரஸாத ஹை வஹா ஶுப பரிணாம ஹை ஔர ஜஹா மோஹ, த்வேஷ ததா அப்ரஶஸ்த ராக ஹை வஹா அஶுப பரிணாம ஹை.. ௧௩௧..
அந்வயார்தஃ– [ஜீவஸ்ய] ஜீவகே [ஶுபபரிணாமஃ] ஶுப பரிணாம [புண்யம்] புண்ய ஹைஂ ஔர [அஶுபஃ] அஶுப பரிணாம [பாபம் இதி பவதி] பாப ஹைஂ; [த்வயோஃ] உந தோநோஂகே த்வாரா [புத்கலமாத்ரஃ பாவஃ] புத்கலமாத்ர பாவ [கர்மத்வஂ ப்ராப்தஃ] கர்மபநேகோ ப்ராப்த ஹோதே ஹைஂ [அர்தாத் ஜீவகே புண்ய–பாபபாவகே நிமித்தஸே ஸாதா–அஸாதாவேதநீயாதி புத்கலமாத்ர பரிணாம வ்யவஹாரஸே ஜீவகா கர்ம கஹே ஜாதே ஹைஂ]. --------------------------------------------------------------------------
தேநா நிமித்தே பௌத்கலிக பரிணாம கர்மபணுஂ லஹே. ௧௩௨.
௧௯௨
௧. ப்ரஸாத = ப்ரஸந்நதா; விஶுத்ததா; உஜ்ஜ்வலதா.