અધિકાર-૨ઃ દોહા-૧૯૬ ]પરમાત્મપ્રકાશઃ [ ૫૨૭
घातिकर्मचतुष्के विलयं गते सति । किं कुर्वन् सन् पूर्वम् । सिव-पय-मग्गि वसंतु शिवशब्द-
वाच्यं यन्मोक्षपदं तस्य योऽसौ सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्रत्रितयैकलक्षणो मार्गस्तस्मिन् वसन् सन् ।
केषां सताम् । सयल-वियप्पहं तुट्टाहं समस्तविकल्पानां नष्टानां समस्तरागादिविकल्प-
विनाशादनन्तरं भवतीति भावार्थः ।।१९५।।
अथ —
३२७) केवल – णाणिं अणवरउ लोयालोउ मुणंतु ।
णियमेँ परमाणंदमउ अप्पा हुइ अरहंतु ।।१९६।।
केवलज्ञानेनानवरतं लोकालोकं मन्यमानः ।
नियमेन परमानन्दमयः आत्मा भवति अर्हन् ।।१९६।।
हुइ भवति । कोऽसौ । अप्पा आत्मा । कथंभूतो भवति । अरहंतु पूर्वोक्त लक्षणो
अर्हन् । किं कुर्वन् । लोयालोउ मुणंतु क्रमकरणव्यवधानरहितत्वेन कालत्रयविषयं लोकालोकं
વિલય થતાં અર્હંત થાય છે. અરિ અર્થાત્ મોહનીય કર્મ તેનો નાશ થવાથી, રજસી અર્થાત્
જ્ઞાનાવરણ, દર્શનાવરણ બન્નેયનો નાશ થવાથી અને રહસ્ય શબ્દથી અન્તરાય સમજવો.
અન્તરાયકર્મનો નાશ થવાથી દેવેન્દ્રાદિ રચિત, અતિશયવાન (સાતિશય) પૂજાને યોગ્ય છે તે
અર્હંત છે, એ ભાવાર્થ છે. ૧૯૫.
વળી (હવે કેવળજ્ઞાનનો મહિમા કહે છે)ઃ —
ભાવાર્થઃ — લોકાલોકપ્રકાશક સકળ વિમળ કેવળજ્ઞાનથી ક્રમ, કરણ, વ્યવધાન
केवलज्ञानीका नाम अर्हंत है, चाहे उसे जीवन्मुक्त कहो । जब अरहंत हुआ, तब भावमोक्ष हुआ,
पीछे चार अघातियाकर्मोंको नाशकर सिद्ध हो जाता है । सिद्धको विदेहमोक्ष कहते हैं । यही
मोक्ष होनेका उपाय है ।।१९५।।
अब केवलज्ञानकी ही महिमा कहते हैं —
गाथा – १९६
अन्वयार्थ : — [केवलज्ञानेन ] केवलज्ञानसे [लोकालोकं ] लोक-अलोकको
[अनवरतं ] निरन्तर [जानन् ] जानता हुआ [नियमेन ] निश्चयसे [परमानंदमयः ] परम
आनंदमयी [आत्मा ] यह आत्मा ही रत्नत्रयके प्रसादसे [अर्हन् ] अरहंत [भवति ] होता है ।
भावार्थ : — समस्त लोकालोकको एक ही समयमें केवलज्ञानसे जानता हुआ अरहंत