Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
shrI diga.nbar jain svAdhyAyama.ndir TrasTa, sonagaDh - 364250
adhikAr-2 : dohA-82 ]paramAtmaprakAsh: [ 353
नन्दैकशुद्धात्मनो विलक्षणं पञ्चेन्द्रियविषयसुखाभिलाषरागं मणि मनसि जाम ण मिल्लइ यावन्तं
कालं न मुञ्चति एत्थु अत्र जगति सो णवि मुच्चइ स जीवो नैव मुच्यते ज्ञानावरणादिकर्मणा
ताम तावन्तं कालं जिय हे जीव । किं कुर्वन्नपि । जाणंतु वि वीतरागानुष्ठानरहितः सन्
शब्दमात्रेण जानन्नपि । कं जानन् । परमत्थु परमार्थशब्दवाच्यनिजशुद्धात्मतत्त्वमिति । अयमत्र
भावार्थः । निजशुद्धात्मस्वभावज्ञानेऽपि शुद्धात्मोपलब्धिलक्षणवीतरागचारित्रभावनां विना मोक्षं न
लभत इति ।।८१।।
अथ निर्विकल्पात्मभावनाशून्यः शास्त्रं पठन्नपि तपश्चरणं कुर्वन्नपि परमार्थं न
वेत्तीति कथयति —
२०९) बुज्झइ सत्थइँ तउ चरइ पर परमत्थु ण वेइ ।
ताव ण मुंचइ जाम णवि इहु परमत्थु मुणेइ ।।८२।।
बुध्यते शास्त्राणि तपः चरति परं परमार्थं न वेत्ति ।
तावत् न मुच्यते यावत् नैव एनं परमार्थं मनुते ।।८२।।
bhAvArtha: — je jIv aNumAtra paN – sUkShmapaN – ek (kevaL) vItarAg sadAna.ndarUp shuddha
AtmAthI vilakShaN pa.nchendriyonA viShayasukhanI abhilAShArUp rAgane jyA.n sudhI manamA.nthI ChoDato
nathI, tyA.n sudhI te A sa.nsAramA.n paramArtha shabdathI vAchya evA nijashuddhAtmatattvane vItarAg
anuShThAn rahit thayo thako (vItarAg anuShThAn vinA) kevaL shabdamAtrathI ja jANato thako
j~nAnAvaraNAdi karmathI mUkAto nathI. e bhAvArtha Che ke nij shuddha AtmasvabhAvanu.n j~nAn hovA ChatA.n
paN shuddha AtmAnI prAptisvarUp vItarAg chAritranI bhAvanA vinA mokSha maLato nathI. 81.
je nirvikalpa AtmabhAvanAthI shUnya Che te shAstrane bhaNavA ChatA.n, tapashcharaN karavA ChatA.n
paN paramArthane jANato nathI, em kahe Che : —
इच्छा रखता है, मनमें थोड़ासा भी राग रखता है, वह आगमज्ञानसे आत्माको शब्दमात्र जानता
हुआ भी वीतरागचारित्रकी भावनाके बिना मोक्षको नहीं पाता ।।८१।।
आगे जो निर्विकल्प आत्म - भावनासे शून्य है, वह शास्त्रको पढ़ता हुआ भी तथा
तपश्चरण करता हुआ भी परमार्थको नहीं जानता है, ऐसा कहते हैं —
गाथा – ८२
अन्वयार्थ : — [शास्त्राणि ] शास्त्रोंको [बुध्यते ] जानता है, [तपः चरति ] और