Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ಶ್ರೀ ದಿಗಂಬರ ಜೈನ ಸ್ವಾಧ್ಯಾಯಮಂದಿರ ಟ್ರಸ್ಟ, ಸೋನಗಢ - ೩೬೪೨೫೦
೩೬೪ ]ಯೋಗೀನ್ದುದೇವವಿರಚಿತ: [ ಅಧಿಕಾರ-೨ : ದೋಹಾ-೮೮
शिष्यार्जिकापुस्तकैः तुष्यति मूढो निर्भ्रान्तः ।
एतैः लज्जते ज्ञानी बन्धस्य हेतुं जानन् ।।८८।।
शिष्यार्जिकादीक्षादानेन पुस्तकप्रभृत्युपकरणैश्च तुष्यति संतोषं करोति । कोऽसौ । मूढः ।
कथंभूतः । निर्भ्रान्तः एतैर्बहिर्द्रव्यैर्लज्जां करोति । कोऽसौ । ज्ञानी । किं कुर्वन्नपि । पुण्यबन्धहेतुं
जानन्नपि । तथा च । पूर्वसूत्रोक्त सम्यग्दर्शनचारित्रलक्षणं निजशुद्धात्मस्वभावश्रद्धानो विशिष्टभेद-
ज्ञानेनाजानंश्च तथैव वीतरागचारित्रेणाभावयंश्च मूढात्मा । किं करोति पुण्यबन्धकारणमपि
जिनदीक्षादानादिशुभानुष्ठानं पुस्तकाद्युपकरणं वा मुक्ति कारणं मन्यते । ज्ञानी तु यद्यपि
साक्षात्पुण्यबन्धकारणं मन्यते परंपरया मुक्ति कारणं च तथापि निश्चयेन मुक्ति कारणं न मन्यते
इति तात्पर्यम् ।।८८।।
ಭಾವಾರ್ಥ: — ಪೂರ್ವಸೂತ್ರಮಾಂ ಕಹೇಲಾ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನ, ಸಮ್ಯಗ್ಜ್ಞಾನ ಅನೇ ಸಮ್ಯಕ್ಚಾರಿತ್ರಸ್ವರೂಪ
ನಿಜಶುದ್ಧಆತ್ಮಸ್ವಭಾವನೇ ನಹಿ. ಶ್ರದ್ಧತೋ, ವಿಶಿಷ್ಟ ಭೇದಜ್ಞಾನಥೀ ನಹಿ ಜಾಣತೋ ತೇಮ ಜ
ವೀತರಾಗಚಾರಿತ್ರಥೀ ನಹಿ ಭಾವತೋ, ಮೂಢಾತ್ಮಾ ಜಿನದೀಕ್ಷಾ ಆಪವೀ ವಗೇರೇ ಶುಭ ಅನುಷ್ಠಾನನೇ ಅನೇ
ಪುಸ್ತಕ ವಗೇರೇ ಉಪಕರಣನೇ ಪುಣ್ಯಬಂಧನುಂ ಕಾರಣ ಅನೇ ಪರಂಪರಾಏ ಮುಕ್ತಿನುಂ ಕಾರಣ ಮಾನೇ ಛೇ. ಜ್ಞಾನೀ
ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಪುಣ್ಯಬಂಧನುಂ ಕಾರಣ ಅನೇ ಪರಂಪರಾಏ ಮುಕ್ತಿನುಂ ಕಾರಣ ಮಾನತಾ ಹೋವಾ ಛತಾಂ ಪಣ ನಿಶ್ಚಯಥೀ
ತೇಮನೇ ಮುಕ್ತಿನುಂ ಕಾರಣ ಮಾನತಾ ನಥೀ. ೮೮.
गाथा – ८८
अन्वयार्थ : — [मूढः ] अज्ञानीजन [शिष्यार्जिकापुस्तकैः ] चेला चेली पुस्तकादिकसे
[तुष्यति ] हर्षित होता है, [निर्भ्रान्तः ] इसमें कुछ संदेह नहीं है, [ज्ञानी ] और ज्ञानीजन
[एतैः ] इन बाह्य पदार्थोंसे [लज्जते ] शरमाता है, क्योंकि इन सबोंको [बंधस्य हेतुं ] बंधका
कारण [जानन् ] जानता है ।
भावार्थ : — सम्यग्दर्शन, सम्यग्ज्ञान, सम्यक्चारित्ररूप जो निज शुद्धात्मा उसको न
श्रद्धान करता, न जानता और न अनुभव करता जो मूढ़ात्मा वह पुण्यबंधके कारण जिनदीक्षा
दानादि शुभ आचरण और पुस्तकादि उपकरण उनको मुक्तिके कारण मानता है, और ज्ञानीजन
इनको साक्षात् पुण्यबंधके कारण जानता है, परम्पराय मुक्तिके कारण मानता है । यद्यपि
व्यवहारनयकर बाह्य सामग्रीको धर्मका साधन जानता है, तो भी ऐसा मानता है कि निश्चयनयसे
मुक्तिके कारण नहीं हैं ।।८८।।