Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ശ്രീ ദിഗംബര ജൈന സ്വാധ്യായമംദിര ട്രസ്ട, സോനഗഢ - ൩൬൪൨൫൦
൧൧൮ ]യോഗീന്ദുദേവവിരചിത: [ അധികാര-൧ : ദോഹാ-൬൬
भावार्थ : — यह आत्मा शुद्ध निश्चयनयसे अनंतवीर्य (बल) का धारण करनेवाला होनेसे
शुभ-अशुभ कर्मरूप बंधनसे रहित है, तो भी व्यवहारनयसे इस अनादि संसारमें निज शुद्धात्माकी
भावनासे विमुख जो मन, वचन, काय इन तीनोंसे उपार्जे कर्मोंकर उत्पन्न हुए पुण्य-पापरूप
बँधनोंकर अच्छी तरह बँधा हुआ पंगुके समान आप ही न कहीं जाता है, न कहीं आता है । जैसे
बंदीवान आपसे न कहीं जाता है और न कहीं आता है, चौकीदारोंकर ले जाया जाता है, और
आता है, आप तो पंगुके समान है । वही आत्मा परमात्माकी प्राप्तिके रोकनेवाले चतुर्गतिरूप
संसारके कारणस्वरूप कर्मोंकर तीन जगत्में गमन-आगमन करता है, एक गतिसे दूसरी गतिमें
जाता है । यहाँ सारांश यह हैं, कि वीतराग परम आनंदरूप तथा सब तरह उपादेयरूप परमात्मासे
(अपने स्वरूपसे) भिन्न जो शुभ-अशुभ कर्म हैं, वे त्यागने योग्य हैं ।।६६।।
इसप्रकार कर्मकी शक्तिके स्वरूपके कहनेकी मुख्यतासे आठवें स्थलमें आठ दोहे
ഭാവാര്ഥ : — ആ ആത്മാ ശുദ്ധനിശ്ചയനയഥീ അനംതവീര്യവാളോ ഹോവാഥീ ശുഭാശുഭകര്മരൂപ
ബംധനദ്വയഥീ രഹിത ഹോവാ ഛതാം വ്യവഹാരനയഥീ അനാദി സംസാരമാം സ്വശുദ്ധാത്മാനീ ഭാവനാനാ
പ്രതിബംധക മന, വചന, കായ ഏ ത്രണഥീ ഉപാര്ജിത കരേലാ കര്മഥീ രചായേല പുണ്യ – പാപരൂപ ബംധനദ്വയഥീ
ദ്രഢതര ബംധായേലോ ഥകോ പാംഗളാ ജേവോ ഥഈനേ സ്വയം ജതോ നഥീ അനേ ആവതോ നഥീ, പണ തേ ആത്മാനേ
പരമാത്മാനീ പ്രാപ്തിനീ പ്രതിപക്ഷഭൂത വിധിഥീ, ശബ്ദഥീ കഹേവാതാ കര്മഥീ ത്രണ ലോകമാം ലഈ ജവായ ഛേ
അനേ ലാവവാമാം ആവേ ഛേ.
അഹീം, വീതരാഗ സദാനംദ ജേനും ഏക രൂപ ഛേ ഏവോ സര്വ പ്രകാരേ ഉപാദേയഭൂത പരമാത്മാഥീ
ജേ ശുഭാശുഭ കര്മദ്വയ ഭിന്ന ഛേ തേ ഹേയ ഛേ, ഏവോ ഭാവാര്ഥ ഛേ. ൬൬.
ഏ പ്രമാണേ കര്മശക്തിനാ സ്വരൂപനാ കഥനനീ മുഖ്യതാഥീ ആഠമാ സ്ഥളമാം ആഠ ദോഹകസൂത്രോ
സമാപ്ത ഥയാം.
१
अयमात्मा न याति न चागच्छति । क्व । भुवणत्तयहं वि मज्झि जिय विहि आणइ विहि
णेइ भुवनत्रयस्यापि मध्ये हे जीव विधिरानयति विधिर्नयतीति । तद्यथा । अयमात्मा
शुद्धनिश्चयेनानन्तवीर्यत्वात् शुभाशुभकर्मरूपनिगलद्वयरहितोऽपि व्यवहारेण अनादिसंसारे
स्वशुद्धात्मभावनाप्रतिबन्धकेन मनोवचनकायत्रयेणोपार्जितेन कर्मणा निर्मितेन पुण्यपाप-
निगलद्वयेन द्रढतरं बद्धः सन् पङ्गुवद्भूत्वा स्वयं न याति न चागच्छति स एवात्मा
परमात्मोपलम्भप्रतिपक्षभूतेन विधिशब्दवाच्येन कर्मणा भुवनत्रये नीयते तथैवानीयते चेति । अत्र
वीतरागसदानन्दैकरूपात्सर्वप्रकारोपादेयभूतात्परमात्मनो यद्भिन्नं शुभाशुभकर्मद्वयं तद्धेयमिति
भावार्थः ।।६६।। इति कर्मशक्ति स्वरूपकथनमुख्यत्वेनाष्टमस्थस्ले सूत्राष्टकं गतम् ।
൧. പാഠാന്തര : — अयमात्मा = स्वयमात्मा