Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ശ്രീ ദിഗംബര ജൈന സ്വാധ്യായമംദിര ട്രസ്ട, സോനഗഢ - ൩൬൪൨൫൦
ഭാവാര്ഥ : — ഹരി, ഹര, ഹിരണ്യഗര്ഭ വഗേരേ സംകല്പരൂപ ചിത്തനേ വീതരാഗ നിര്വികല്പ
നിത്യാനംദ ജേനോ ഏക സ്വഭാവ ഛേ ഏവാ പരമാത്മാരൂപേ രാഖീനേ, പരിഷഹ, ഉപസര്ഗഥീ അക്ഷുഭിത രാഖീനേ
ത്രണ ലോകഥീ വംദിത അനേ കേവളജ്ഞാനാദി വ്യക്തിരൂപ സിദ്ധപണാനേ പ്രാപ്ത ജേ പരമാത്മാനേ ധ്യാവേ ഛേ തേ
പരമാത്മാനേ ഹേ പ്രഭാകരഭട്ട! തും പരമാത്മാ ജാണ അര്ഥാത് ഭാവ.
അഹീം കേവളജ്ഞാനാദി വ്യക്തിരൂപ മുക്തിഗത പരമാത്മാ ജേവോ രാഗാദിഥീ രഹിത സ്വശുദ്ധ ആത്മാ
സാക്ഷാത് ഉപാദേയ ഛേ ഏവോ ഭാവാര്ഥ ഛേ. ൧൬.
സംകല്പവികല്പനും സ്വരൂപ കഹേവാമാം ആവേ ഛേ. തേ ആ പ്രമാണേ : — പുത്ര, സ്ത്രീ, ആദി ചേതന അനേ
(സോനും, ചാംദീ ആദി) അചേതന ബാഹ്യ ദ്രവ്യോ ‘ആ മാരാം ഛേ’ ഏവാ സ്വരൂപവാളോ (ഏവാ മമത്വരൂപ
പരിണാമ തേ) സംകല്പ ഛേ, ‘ഹും സുഖീ, ഹും ദുഃഖീ,’ ഇത്യാദി ചിത്തഗത ഹര്ഷവിഷാദ ആദി പരിണാമ തേ
വികല്പ ഛേ. ഏ പ്രമാണേ സംകല്പവികല്പനും സ്വരൂപ സര്വത്ര ജാണവും.
तिहुयणवंदिउ सिद्धिगउ हरिहर झायहिं जो जि त्रिभुवनवन्दितं सिद्धिगतं यं
केवलज्ञानादिव्यक्ति रूपं परमात्मानं हरिहरहिरण्यगर्भादयो ध्यायन्ति । किं कृत्वा पूर्वम् । लक्खु
अलक्खें धरिवि थिरु लक्ष्यं संकल्परूपं चित्तम् । अलक्ष्येण वीतरागनिर्विकल्पनित्यानन्दैक-
स्वभावपरमात्मरूपेण धृत्वा । कथंभूतम् । स्थिरं परीषहोपसर्गैरक्षुभितं मुणि परमप्पउ सो जि
तमित्थंभूतं परमात्मानं हे प्रभाकरभट्ट मन्यस्व जानीहि भावयेत्यर्थः । अत्र केवलज्ञानादि-
व्यक्ति रूपमुक्ति गतपरमात्मसद्रशो रागादिरहितः स्वशुद्धात्मा साक्षादुपादेय इति भावार्थः ।।१६।।
संकल्पविकल्पस्वरूपं कथयते । तद्यथा — बहिर्द्रव्यविषये पुत्रकलत्रादिचेतनाचेतनरूपे ममेदमिति
स्वरूपः संकल्पः, अहं सुखी दुःखीत्यादिचित्तगतो हर्ष- विषादादिपरिणामो विकल्प इति । एवं
संक ल्पविकल्पलक्षणं सर्वत्र ज्ञातव्यम् ।
അധികാര-൧ : ദോഹാ-൧൬ ]പരമാത്മപ്രകാശ: [ ൪൧
अपने मनको [अलक्ष्ये ] वीतराग निर्विकल्प नित्यानंद स्वभाव परमात्मामें [स्थिरं धृत्वा ] स्थिर
करके [तमेव ] उसीको हे प्रभाकरभट्ट, तू [परमात्मानं ] परमात्मा [मन्यस्व ] जान कर
चिंतवन कर ।
भावार्थ : — केवलज्ञानादिरूप उस परमात्माके समान रागादि रहित अपने शुद्धात्माको
पहचान, वही साक्षात् उपादेय है, अन्य सब संकल्प विकल्प त्यागने योग्य हैं । अब संकल्प
विकल्पका स्वरूप कहते हैं, कि जो बाह्यवस्तु पुत्र, स्त्री, कुटुंब, बांधव, आदि सचेतन पदार्थ,
तथा चांदी, सोना, रत्न, मणिके आभूषण आदि अचेतन पदार्थ हैं, इन सबको अपने समझे, कि
ये मेरे हैं, ऐसे ममत्व परिणामको संकल्प जानना । तथा मैं सुखी, मैं दुःखी, इत्यादि हर्ष-विषादरूप
परिणाम होना वह विकल्प है । इस प्रकार संकल्प-विकल्पका स्वरूप जानना चाहिए ।।१६।।