Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ശ്രീ ദിഗംബര ജൈന സ്വാധ്യായമംദിര ട്രസ്ട, സോനഗഢ - ൩൬൪൨൫൦
ഘാതക മനനാ സംകല്പവികല്പനീ ജാളനേ ജീതീനേ ഹേ പ്രഭാകരഭട്ട! തും ശുദ്ധ ആത്മാനോ അനുഭവ കര
ഏവോ ഭാവാര്ഥ ഛേ. കഹ്യും പണ ഛേ കേ : —
൧
अक खाण रसणी कम्माण मोहणी तह वयाण बंभं च । गुत्तीसु य मणगुत्ती चउरो दुक्खेहिं
सिज्झंति ।।
അര്ഥ : — ഇന്ദ്രിയോമാം ജീഭ പ്രബള ഛേ, ജ്ഞാനാവരണാദി ആഠ കര്മോമാം മോഹനീയ ബളവാന ഛേ,
തഥാ പാംചമഹാവ്രതോമാം ബ്രഹ്മചര്യവ്രത പ്രബള ഛേ അനേ ത്രണ ഗുപ്തിഓമാം മനോഗുപ്തി പാളവീ കഠണ ഛേ;
ഏ ചാരേ ഭാവോ മുശ്കേലീഥീ സിദ്ധ ഥായ ഛേ. ൨൨.
ഹവേ വേദ, ശാസ്ത്ര ഇന്ദ്രിയാദി പരദ്രവ്യനാ അവലംബനനേ അഗോചര അനേ വീതരാഗ നിര്വികല്പ
സമാധിനേ ഗോചര പരമാത്മാനും സ്വരൂപ കഹേ ഛേ : —
ज्ञानादिगुणस्वभावं च मन्यस्व जानीहि । अतीन्द्रियसुखास्वादविपरीतस्य जिह्वेन्द्रियविषयस्य
निर्मोहशुद्धात्मस्वभावप्रतिकूलस्य मोहस्य वीतरागसहजानन्दपरमसमरसीभावसुखरसानुभवप्रतिपक्षस्य
नवप्रकाराब्रह्मव्रतस्य वीतरागनिर्विकल्पसमाधिघातकस्य मनोगतसंकल्पविकल्पजालस्य च विजयं
कृत्वा हे प्रभाकरभट्ट शुद्धात्मानमनुभवेत्यर्थः । तथा चोक्त म् — ‘‘अक्खाण रसणी कम्माण मोहणी
तह वयाण बंभं च । गुत्तिसु य मणगुत्ती चउरो दुक्खेहिं सिज्झंति ।।’’ ।।२२।।
अथ वेदशास्त्रेन्द्रियादिपरद्रव्यालम्बनाविषयं च वीतरागनिर्विकल्पसमाधिविषयं च
परमात्मानं प्रतिपादयन्ति —
२३) वेयहिँ सत्थहिँ इंदियहिँ जो जिय मुणहु ण जाइ ।
णिम्मल – झाणहँ जो विसउ सो परमप्पु अणाइ ।।२३।।
൪൮ ]യോഗീന്ദുദേവവിരചിത: [ അധികാര-൧ : ദോഹാ-൨൨
൧. അനഗാര ധര്മാമൃത പൃ. ൨൬൨, ഹിന്ദീ പൃ. ൪൦൩
तथा निर्विकल्पसमाधिके घातक मनके संकल्प विकल्पोंको त्यागकर हे प्रभाकर भट्ट, तू
शुद्धात्माका अनुभव कर । ऐसा ही दूसरी जगह भी कहा है — ‘‘अक्खाणेति’’ इसका आशय
इस तरह है, कि इन्द्रियोंमें जीभ प्रबल होती है, ज्ञानावरणादि आठ कर्मोंमें मोह कर्म बलवान
होता है, पाँच महाव्रतोंमें ब्रह्मचर्य व्रत प्रबल है, और तीन गुप्तियोंमेंसे मनोगुप्ति पालना कठिन
है । ये चार बातें मुश्किलसे सिद्ध होती हैं ।।२२।।
आगे वेद, शास्त्र, इन्द्रियादि परद्रव्योंके अगोचर और वीतराग निर्विकल्प समाधिके
गोचर (प्रत्यक्ष) ऐसे परमात्माका स्वरूप कहते हैं —