Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ശ്രീ ദിഗംബര ജൈന സ്വാധ്യായമംദിര ട്രസ്ട, സോനഗഢ - ൩൬൪൨൫൦
हरिहरादिरिति । तद्यथा । योऽसौ पूर्वं बहुधा शुद्धात्मा भणितः स एव शुद्धद्रव्यार्थिकनयेन
शुद्धोऽपि सन् अनादिसंतानागतज्ञानावरणादिकर्मबन्धप्रच्छादितत्वाद्वीतरागनिर्विकल्पसहजा-
नन्दैकसुखास्वादमलभमानो व्यवहारनयेन त्रसो भवति, स्थावरो भवति, स्त्रीपुंनपुंसकलिङ्गो
भवति, तेन कारणेन जगत्कर्ता भण्यते, नान्यः कोऽपि परकल्पितपरमात्मेति । अत्रायमेव
शुद्धात्मा परमात्मोपलब्धिप्रतिपक्षभूतवेदत्रयोदयजनितं रागादिविकल्पजालं निर्विकल्पसमाधिना
यदा विनाशयति तदोपादेयभूतमोक्षसुखसाधकत्वादुपादेय इतिभावार्थः ।।४०।।
अथ यस्य परमात्मनः केवलज्ञानप्रकाशमध्ये जगद्वसति जगन्मध्ये सोऽपि वसति तथापि
तद्रूपो न भवतीति १कथयति —
कर्ता कहा है, और शुद्धपनेरूप परिणत हुआ विभाव (विकार) परिणामोंको हरता है, इसलिये
हर्त्ता है । यह जीव ही ज्ञान अज्ञान दशाकर कर्त्ता-हर्त्ता है और दूसरे कोई भी हरिहरादिक कर्त्ता
-हर्त्ता नहीं है । पूर्व जो शुद्धात्मा कहा था, वह यद्यपि शुद्धनयकर शुद्ध है, तो भी अनादिसे
संसारमें ज्ञानावरणादि कर्म बंधकर ढका हुआ वीतराग, निर्विकल्पसहजानन्द, अद्वितीय सुखके
स्वादको न पानेसे व्यवहारनयकर त्रस और स्थावररूप स्त्री, पुरुष, नपुंसक लिंगादि सहित होता
है, इसलिये जगत्कर्त्ता कहा जाता है अन्य कोई भी दूसरोंकर कल्पित परमात्मा नहीं है । यह
आत्मा ही परमात्माकी प्राप्तिके शत्रु तीन वेदों (स्त्रीलिंगादि) कर उत्पन्न हुए रागादि विकल्प-
जालोंको निर्विकल्पसमाधिसे जिस समय नाश करता है, उसी समय उपादेयरूप मोक्ष-सुखका
कारण होनेसे उपादेय हो जाता है ।।४०।।
आगे जिस परमात्माके केवलज्ञानस्वरूप प्रकाशमें जगत् बस रहा है, और जगत्के
ദ്രവ്യാര്ഥികനയഥീ ശുദ്ധ ഹോവാ ഛതാം, പണ അനാദിഥീ സംതാനരൂപേ ചാല്യാ ആവതാ ജ്ഞാനാവരണാദി
കര്മബംധഥീ ഢംകായേലോ ഹോവാഥീ വീതരാഗനിര്വികല്പ സഹജാനംദരൂപ ഏക (കേവള) സുഖാസ്വാദനേ നഹി
പാമതോ, വ്യവഹാരനയഥീ ത്രസ ഥായ ഛേ, സ്ഥാവര ഥായ ഛേ, തഥാ സ്ത്രീ-പുരുഷ കേ നപുംസകലിംഗരൂപ ഥായ
ഛേ, തേ കാരണേ തേനേ ജഗതനോ കര്താ കഹേവാമാം ആവേ ഛേ, ഏ സിവായ പരകല്പിത (ബീജാഓഏ കല്പേല)
ബീജോ കോഈ പരമാത്മാ ജഗതകര്താ നഥീ.
അഹീം ആ ജ ശുദ്ധ ആത്മാ, നിര്വികല്പ സമാധി വഡേ പരമാത്മാനീ പ്രാപ്തിഥീ പ്രതിപക്ഷഭൂത ത്രണ
പ്രകാരനാ വേദോദയ ജനിത രാഗാദി വികല്പനീ ജാളനോ ജ്യാരേ നാശ കരേ ഛേ, ത്യാരേ (ആ ജ ശുദ്ധാത്മാ)
ഉപാദേയഭൂത മോക്ഷസുഖനോ സാധക ഹോവാഥീ ഉപാദേയ ഛേ ഏവോ ഭാവാര്ഥ ഛേ. ൪൦.
ഹവേ ജേ പരമാത്മാനാ കേവളജ്ഞാനരൂപ പ്രകാശമാം ജഗത രഹേ ഛേ, അനേ തേ പരമാത്മാ പണ
ജഗതമാം രഹേ ഛേ, തോ പണ തേ തേ-രൂപ (ജഗതരൂപ) ഥതോ നഥീ ഏമ കഹേ ഛേ : —
൧. പാഠാന്തര : — कथयति = कथयन्ति
൭൨ ]യോഗീന്ദുദേവവിരചിത: [ അധികാര-൧ : ദോഹാ-൪൦