Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ଶ୍ରୀ ଦିଗଂବର ଜୈନ ସ୍ଵାଧ୍ଯାଯମଂଦିର ଟ୍ରସ୍ଟ, ସୋନଗଢ - ୩୬୪୨୫୦
अथ शुद्धात्मप्रतिपक्षभूतकर्मदेहप्रतिबद्धोऽप्यात्मा निश्चयनयेन सकलो न भवतीति
ज्ञापयति —
३६) कम्म-णिबद्धु वि जोइया देहि वसंतु वि जो जि ।
होइ ण सयलु कया वि फु डु मुणि परमप्पउ सो जि ।।३६।।
कर्मनिबद्धोऽपि योगिन् देहे वसन्नपि य एव ।
भवति न सकलः कदापि स्फु टं मन्यस्व परमात्मानं तमेव ।।३६।।
कर्मनिबद्धोऽपि हे योगिन् देहे वसन्नपि य एव न भवति सकलः क्वापि काले स्फु टं
मन्यस्व जानीहि परमात्मानं तमेवेति । अतो विशेषः — परमात्मभावनाविपक्षभूतैः रागद्वेषमोहैः
समुपार्जितैः कर्मभिरशुद्धनयेन बद्धोऽपि तथैव देहस्थितोऽपि निश्चयनयेन सकलः सदेहो न
आगे शुद्धात्मासे जुदे कर्म और शरीर इन दोनोंकर अनादिकर बँधा हुआ यह आत्मा
है, तो भी निश्चयनयकर शरीरस्वरूप नहीं है, यह कहते हैं —
गाथा – ३६
अन्वयार्थ : — [योगिन् ] हे योगी [यः ] जो यह आत्मा [कर्मनिबद्धोऽपि ] यद्यपि
कर्मोंसे बँधा है, [देहे वसन्नपि ] और देहमें रहता भी है, [कदापि ] परंतु कभी [सकलः न
भवति ] देहरूप नहीं होता, [तमेव ] उसीको तू [परमात्मानं ] परमात्मा [स्फु टं ] निश्चयसे
[मन्यस्व ] जान ।
भावार्थ : — परमात्माकी भावनासे विपरीत जो राग, द्वेष, मोह हैं, उनकर यद्यपि
व्यवहारनयसे बँधा है, और देहमें तिष्ठ रहा है, तो भी निश्चयनयसे शरीररूप नहीं है, उससे जुदा
ही है, किसी कालमें भी यह जीव जड़ तो न हुआ, न होगा, उसे हे प्रभाकरभट्ट, परमात्मा
ହଵେ ଶୁଦ୍ଧ ଆତ୍ମାଥୀ ପ୍ରତିପକ୍ଷଭୂତ କର୍ମ ଅନେ ଦେହଥୀ ପ୍ରତିବଦ୍ଧ ହୋଵା ଛତାଂ ପଣ ଆତ୍ମା
ନିଶ୍ଚଯଥୀ ଦେହରୂପ ଥତୋ ନଥୀ ଏମ କହେ ଛେ : —
ଭାଵାର୍ଥ : — ଅଶୁଦ୍ଧନଯଥୀ ପରମାତ୍ମାନୀ ଭାଵନାଥୀ ଵିପକ୍ଷଭୂତ ରାଗଦ୍ଵେଷମୋହଥୀ ଉପାର୍ଜିତ
କର୍ମୋଥୀ ବଂଧାଯେଲୋ ହୋଵା ଛତାଂ ପଣ, ତେମ ଜ ଦେହମାଂ ରହେଵା ଛତାଂ ପଣ, ନିଶ୍ଚଯଥୀ ଜେ କ୍ଯାରେଯ
ଦେହରୂପ ଥତୋ ନଥୀ, ତେ ପରମାତ୍ମାନେ ଜ ହେ ପ୍ରଭାକରଭଟ୍ଟ! ତୁଂ ଜାଣ, ଵୀତରାଗ-ସ୍ଵସଂଵେଦନଜ୍ଞାନଥୀ
ଭାଵ ଏଵୋ ଅର୍ଥ ଛେ.
ଅତ୍ରେ ନିର୍ଵିକଲ୍ପ ସମାଧିମାଂ ଜେଓ ରତ ଛେ ତେମନେ ସଦାଯ ତେ ପରମାତ୍ମା ଉପାଦେଯ ଛେ, ପରଂତୁ
ଅଧିକାର-୧ : ଦୋହା-୩୬ ]ପରମାତ୍ମପ୍ରକାଶ: [ ୬୭