Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ਸ਼੍ਰੀ ਦਿਗਂਬਰ ਜੈਨ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਮਂਦਿਰ ਟ੍ਰਸ੍ਟ, ਸੋਨਗਢ - ੩੬੪੨੫੦
अथाष्टकर्माष्टादशदोषरहितत्वापेक्षया शून्यो भवतीति न च केवलज्ञानादिगुणापेक्षया
चेति दर्शयति —
५५) अट्ठ वि कम्मइँ बहुविहइँ णवणव दोस वि जेण ।
सुद्धहँ एक्कु वि अत्थि णवि सुण्णु वि वुच्चइ तेण ।।५५।।
अष्टावपि कर्माणि बहुविधानि नवनव दोषा अपि येन ।
शुद्धानां एकोऽपि अस्ति नैव शून्योऽपि उच्यते तेन ।।५५।।
अष्टावपि कर्माणि बहुविधानि नवनव दोषा अपि येन कारणेन शुद्धात्मनां तन्मध्ये
चैकोऽप्यस्ति नैव शून्योऽपि भण्यते तेन कारणेनैवेति । तद्यथा । शुद्धनिश्चयनयेन
ਹਵੇ ਆਤ੍ਮਾ ਆਠ ਕਰ੍ਮ ਅਨੇ ਅਢਾਰ ਦੋਸ਼ਥੀ ਰਹਿਤ ਹੋਵਾਨੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਏ ‘ਸ਼ੂਨ੍ਯ’ ਛੇ, ਪਣ
ਕੇਵਲ਼ਜ੍ਞਾਨਾਦਿ ਗੁਣੋਨੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਏ ਸ਼ੂਨ੍ਯ ਨਥੀ ਏਮ ਦਰ੍ਸ਼ਾਵੇ ਛੇ : —
ਭਾਵਾਰ੍ਥ : — ਸ਼ੁਦ੍ਧਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਥੀ ਕ੍ਸ਼ੁਧਾਦਿ ਦੋਸ਼ੋਨਾਂ ਕਾਰਣਭੂਤ ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣਾਦਿ ਆਠ
ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮੋ, ਕਾਰ੍ਯਭੂਤ ਕ੍ਸ਼ੁਧਾਤ੍ਰੁਸ਼ਾਦਿ ਅਢਾਰ ਦੋਸ਼ੋ ਨਥੀ, ‘ਅਪਿ’ ਸ਼ਬ੍ਦਥੀ ਸਤ੍ਤਾ, ਚੈਤਨ੍ਯ, ਬੋਧ ਆਦਿ
ਸ਼ੁਦ੍ਧਪ੍ਰਾਣਰੂਪਥੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਜੀਵਤ੍ਵ ਹੋਵਾ ਛਤਾਂ ਪਣ ਦਸ਼ ਪ੍ਰਾਣਰੂਪ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ ਜੀਵਤ੍ਵ ਨਥੀ, ਤੇ ਕਾਰਣੇ
ਸਂਸਾਰੀ ਜੀਵੋ ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਥੀ ਸ਼ਕ੍ਤਿਰੂਪੇ ਰਾਗਾਦਿ ਵਿਭਾਵਥੀ ਸ਼ੂਨ੍ਯ ਪਣ ਛੇ ਅਨੇ ਮੁਕ੍ਤ ਆਤ੍ਮਾਓ
ਨੇ ਤੋ ਰਾਗਾਦਿ ਵਿਭਾਵਥੀ ਪ੍ਰਗਟਪਣੇ ਸ਼ੂਨ੍ਯਪਣੁਂ ਛੇ, ਪਣ ਬੌਦ੍ਧਾਦਿਨੀ ਮਾਨ੍ਯਤਾਨੀ ਜੇਮ ਆਤ੍ਮਾਨੇ
आगे आठ कर्म और अठारह दोषोंसे रहित हुआ विभाव-भावोंकर रहित होनेसे शून्य
कहा जाता है, लेकिन केवलज्ञानादि गुणकी अपेक्षा शून्य नहीं है, सदा पूर्ण ही है, ऐसा
दिखलाते हैं —
गाथा – ५५
अन्वयार्थ : — [येन ] जिस कारण [अष्टौ अपि ] आठों ही [बहुविधानि कर्माणि ]
अनेक भेदोंवाले कर्म [नवनव दोषा अपि ] अठारह ही दोष इनमेंसे [एकः अपि ] एक भी
[शुद्धानां ] शुद्धात्माओंके [नैव अस्ति ] नहीं है, [तेन ] इसलिये [शून्योऽपि ] शून्य भी
[भण्यते ] कहा जाता है ।
भावार्थ : — इस आत्माके शुद्धनिश्चयनयकर ज्ञानावरणादि आठ द्रव्यकर्म नहीं है,
क्षुधादि दोषोंके कारणभूत कर्मोंके नाश हो जानेसे क्षुधा-तृषादि अठारह दोष कार्यरूप नहीं
हैं, और अपि शब्दसे सत्ता चैतन्य ज्ञान आनंदादि शुद्ध प्राण होनेपर भी इन्द्रियादि दश
੯੪ ]ਯੋਗੀਨ੍ਦੁਦੇਵਵਿਰਚਿਤ: [ ਅਧਿਕਾਰ-੧ : ਦੋਹਾ-੫੫