Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ਸ਼੍ਰੀ ਦਿਗਂਬਰ ਜੈਨ ਸ੍ਵਾਧ੍ਯਾਯਮਂਦਿਰ ਟ੍ਰਸ੍ਟ, ਸੋਨਗਢ - ੩੬੪੨੫੦
हरिहरादिरिति । तद्यथा । योऽसौ पूर्वं बहुधा शुद्धात्मा भणितः स एव शुद्धद्रव्यार्थिकनयेन
शुद्धोऽपि सन् अनादिसंतानागतज्ञानावरणादिकर्मबन्धप्रच्छादितत्वाद्वीतरागनिर्विकल्पसहजा-
नन्दैकसुखास्वादमलभमानो व्यवहारनयेन त्रसो भवति, स्थावरो भवति, स्त्रीपुंनपुंसकलिङ्गो
भवति, तेन कारणेन जगत्कर्ता भण्यते, नान्यः कोऽपि परकल्पितपरमात्मेति । अत्रायमेव
शुद्धात्मा परमात्मोपलब्धिप्रतिपक्षभूतवेदत्रयोदयजनितं रागादिविकल्पजालं निर्विकल्पसमाधिना
यदा विनाशयति तदोपादेयभूतमोक्षसुखसाधकत्वादुपादेय इतिभावार्थः ।।४०।।
अथ यस्य परमात्मनः केवलज्ञानप्रकाशमध्ये जगद्वसति जगन्मध्ये सोऽपि वसति तथापि
तद्रूपो न भवतीति १कथयति —
कर्ता कहा है, और शुद्धपनेरूप परिणत हुआ विभाव (विकार) परिणामोंको हरता है, इसलिये
हर्त्ता है । यह जीव ही ज्ञान अज्ञान दशाकर कर्त्ता-हर्त्ता है और दूसरे कोई भी हरिहरादिक कर्त्ता
-हर्त्ता नहीं है । पूर्व जो शुद्धात्मा कहा था, वह यद्यपि शुद्धनयकर शुद्ध है, तो भी अनादिसे
संसारमें ज्ञानावरणादि कर्म बंधकर ढका हुआ वीतराग, निर्विकल्पसहजानन्द, अद्वितीय सुखके
स्वादको न पानेसे व्यवहारनयकर त्रस और स्थावररूप स्त्री, पुरुष, नपुंसक लिंगादि सहित होता
है, इसलिये जगत्कर्त्ता कहा जाता है अन्य कोई भी दूसरोंकर कल्पित परमात्मा नहीं है । यह
आत्मा ही परमात्माकी प्राप्तिके शत्रु तीन वेदों (स्त्रीलिंगादि) कर उत्पन्न हुए रागादि विकल्प-
जालोंको निर्विकल्पसमाधिसे जिस समय नाश करता है, उसी समय उपादेयरूप मोक्ष-सुखका
कारण होनेसे उपादेय हो जाता है ।।४०।।
आगे जिस परमात्माके केवलज्ञानस्वरूप प्रकाशमें जगत् बस रहा है, और जगत्के
ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯਥੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਹੋਵਾ ਛਤਾਂ, ਪਣ ਅਨਾਦਿਥੀ ਸਂਤਾਨਰੂਪੇ ਚਾਲ੍ਯਾ ਆਵਤਾ ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣਾਦਿ
ਕਰ੍ਮਬਂਧਥੀ ਢਂਕਾਯੇਲੋ ਹੋਵਾਥੀ ਵੀਤਰਾਗਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਸਹਜਾਨਂਦਰੂਪ ਏਕ (ਕੇਵਲ਼) ਸੁਖਾਸ੍ਵਾਦਨੇ ਨਹਿ
ਪਾਮਤੋ, ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਥੀ ਤ੍ਰਸ ਥਾਯ ਛੇ, ਸ੍ਥਾਵਰ ਥਾਯ ਛੇ, ਤਥਾ ਸ੍ਤ੍ਰੀ-ਪੁਰੁਸ਼ ਕੇ ਨਪੁਂਸਕਲਿਂਗਰੂਪ ਥਾਯ
ਛੇ, ਤੇ ਕਾਰਣੇ ਤੇਨੇ ਜਗਤਨੋ ਕਰ੍ਤਾ ਕਹੇਵਾਮਾਂ ਆਵੇ ਛੇ, ਏ ਸਿਵਾਯ ਪਰਕਲ੍ਪਿਤ (ਬੀਜਾਓਏ ਕਲ੍ਪੇਲ)
ਬੀਜੋ ਕੋਈ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾ ਜਗਤਕਰ੍ਤਾ ਨਥੀ.
ਅਹੀਂ ਆ ਜ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਆਤ੍ਮਾ, ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਸਮਾਧਿ ਵਡੇ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾਨੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਥੀ ਪ੍ਰਤਿਪਕ੍ਸ਼ਭੂਤ ਤ੍ਰਣ
ਪ੍ਰਕਾਰਨਾ ਵੇਦੋਦਯ ਜਨਿਤ ਰਾਗਾਦਿ ਵਿਕਲ੍ਪਨੀ ਜਾਲ਼ਨੋ ਜ੍ਯਾਰੇ ਨਾਸ਼ ਕਰੇ ਛੇ, ਤ੍ਯਾਰੇ (ਆ ਜ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਾ)
ਉਪਾਦੇਯਭੂਤ ਮੋਕ੍ਸ਼ਸੁਖਨੋ ਸਾਧਕ ਹੋਵਾਥੀ ਉਪਾਦੇਯ ਛੇ ਏਵੋ ਭਾਵਾਰ੍ਥ ਛੇ. ੪੦.
ਹਵੇ ਜੇ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾਨਾ ਕੇਵਲ਼ਜ੍ਞਾਨਰੂਪ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਂ ਜਗਤ ਰਹੇ ਛੇ, ਅਨੇ ਤੇ ਪਰਮਾਤ੍ਮਾ ਪਣ
ਜਗਤਮਾਂ ਰਹੇ ਛੇ, ਤੋ ਪਣ ਤੇ ਤੇ-ਰੂਪ (ਜਗਤਰੂਪ) ਥਤੋ ਨਥੀ ਏਮ ਕਹੇ ਛੇ : —
੧. ਪਾਠਾਨ੍ਤਰ : — कथयति = कथयन्ति
੭੨ ]ਯੋਗੀਨ੍ਦੁਦੇਵਵਿਰਚਿਤ: [ ਅਧਿਕਾਰ-੧ : ਦੋਹਾ-੪੦