Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
ஶ்ரீ திகஂபர ஜைந ஸ்வாத்யாயமஂதிர ட்ரஸ்ட, ஸோநகட - ௩௬௪௨௫௦
विद्यन्ते । कानि । अनाकुलत्वलक्षणपारमार्थिकसौख्यविपरीतान्याकुलत्वोत्पादकानीन्द्रियसुख-
दुःखानि यत्र च निर्विकल्पपरमात्मनो विलक्षणः संकल्पविकल्परूपो मनोव्यापारो नास्ति ।
सो अप्पा मुणि जीव तुहुं अण्णु परिं अवहारु तं पूर्वोक्तलक्षणं स्वशुद्धात्मानं मन्यस्व
नित्यानन्दैकरूपं वीतरागनिर्विकल्पसमाधौ स्थित्वा जानीहि हे जीव, त्वम् अन्य-
त्परमात्मस्वभावाद्विपरीतं पञ्चेन्द्रियविषयस्वरूपादिविभावसमूहं परस्मिन् दूरे सर्वप्रकारेणापहर
त्यजेति तात्पर्यार्थः । निर्विकल्पसमाधौ सर्वत्र वीतरागविशेषणं किमर्थं कृततं इति पूर्वपक्षः ।
परिहारमाह । यत एव हेतोः वीतरागस्तत एव निर्विकल्प इति हेतुहेतुमद्भावज्ञापनार्थम्, अथवा
ये सरागिणोऽपि सन्तो वयं निर्विकल्पसमाधिस्था इति वदन्ति तन्निषेधार्थम्, अथवा
விபரீத, ஆகுளதாநே உத்பந்ந கரநார, இந்த்ரியஜநித ஸுகதுஃக நதீ அநே ஜே ஶுத்தாத்மஸ்வரூபமாஂ
நிர்விகல்ப பரமாத்மாதீ விலக்ஷண, ஸஂகல்பவிகல்பரூப மநோவ்யாபார நதீ தே நிஜ ஶுத்தாத்மாநே ஹே
ஜீவ! துஂ ஜாண – நித்யாநஂத ஜேநுஂ ஏக ரூப சே ஏவீ வீதராக நிர்விகல்ப ஸமாதிமாஂ ஸ்தித தஈநே
ஜாண, பரமாத்மஸ்வபாவதீ விபரீத, பாஂச இந்த்ரியோநா விஷயஸ்வரூப ஆதி அந்ய விபாவஸமூஹநே
தூரதீ ஜ ஸர்வ ப்ரகாரே சோட. ஏ தாத்பயார்த சே.
பூர்வபக்ஷ : — நிர்விகல்ப ஸமாதிமாஂ ஸர்வத்ர ‘வீதராக’ விஶேஷண ஶா மாடே லகாடவாமாஂ
ஆவ்யுஂ சே?
தேநுஂ ஸமாதாந : — வீதராக ஹோவாநா காரணே ஜ தே நிர்விகல்ப சே ஏம காரண நே
கார்யபணுஂ ஜணாவவா மாடே (காரண கே தே வீதராக சே தேதீ ஜ தே நிர்விகல்ப சே ஏம ௧ஹேது –
ஹேதுமாநநோ பாவ ஜணாவவா மாடே.); அதவா போதே ஸராகீ ஹோவா சதாஂ பண அமே நிர்விகல்ப
ஸமாதிமாஂ ரஹீஏ சீஏ ஏம ஜேஓ கஹே சே தேமநா நிஷேத அர்தே; அதவா ஶ்வேதஶஂகநீ ஜேம
ஆ ஸ்வரூபவிஶேஷண சே ஏம ஸமஜவா மாடே, (ஜேம ஶஂக சே தே ஶ்வேத ஜ ஹோய சே தேம ஜே
நிர்விகல்ப ஸமாதி ஹோய சே தே வீதராக ரூப ஜ ஹோய சே, ஏ ரீதே ஸ்வரூப ப்ரகட கரவா மாடே)
௫௬ ]யோகீந்துதேவவிரசித: [ அதிகார-௧ : தோஹா-௨௮
अन्य परमात्मस्वभावसे विपरीत पाँच इन्द्रियोंके विषय आदि सब विकार परिणामोंको दूरसे ही
त्याग, उनका सर्वथा ही त्याग कर । यहाँ पर किसी शिष्यने प्रश्न किया कि निर्विकल्पसमाधिमें
सब जगह वीतराग विशेषण क्यों कहा है ? उसका उत्तर कहते हैं — जहाँ पर वीतरागता है,
वहीं निर्विकल्पसमाधिपना है, इस रहस्यको समझानेके लिये अथवा जो रागी हुए कहते हैं कि
हम निर्विकल्पसमाधिमें स्थित हैं, उनके निषेधके लिये वीतरागता सहित निर्विकल्पसमाधिका
कथन किया गया है, अथवा सफे द शंखकी तरह स्वरूप प्रगट करनेके लिये कहा गया है,
௧. வீதராகபணுஂ ஹேது சே, நிர்விகல்பபணுஂ ஹேதுமாந (கார்ய) சே.