Shri Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust, Songadh - 364250
శ్రీ దిగంబర జైన స్వాధ్యాయమందిర ట్రస్ట, సోనగఢ - ౩౬౪౨౫౦
विद्यन्ते । कानि । अनाकुलत्वलक्षणपारमार्थिकसौख्यविपरीतान्याकुलत्वोत्पादकानीन्द्रियसुख-
दुःखानि यत्र च निर्विकल्पपरमात्मनो विलक्षणः संकल्पविकल्परूपो मनोव्यापारो नास्ति ।
सो अप्पा मुणि जीव तुहुं अण्णु परिं अवहारु तं पूर्वोक्तलक्षणं स्वशुद्धात्मानं मन्यस्व
नित्यानन्दैकरूपं वीतरागनिर्विकल्पसमाधौ स्थित्वा जानीहि हे जीव, त्वम् अन्य-
त्परमात्मस्वभावाद्विपरीतं पञ्चेन्द्रियविषयस्वरूपादिविभावसमूहं परस्मिन् दूरे सर्वप्रकारेणापहर
त्यजेति तात्पर्यार्थः । निर्विकल्पसमाधौ सर्वत्र वीतरागविशेषणं किमर्थं कृततं इति पूर्वपक्षः ।
परिहारमाह । यत एव हेतोः वीतरागस्तत एव निर्विकल्प इति हेतुहेतुमद्भावज्ञापनार्थम्, अथवा
ये सरागिणोऽपि सन्तो वयं निर्विकल्पसमाधिस्था इति वदन्ति तन्निषेधार्थम्, अथवा
విపరీత, ఆకుళతానే ఉత్పన్న కరనార, ఇన్ద్రియజనిత సుఖదుఃఖ నథీ అనే జే శుద్ధాత్మస్వరూపమాం
నిర్వికల్ప పరమాత్మాథీ విలక్షణ, సంకల్పవికల్పరూప మనోవ్యాపార నథీ తే నిజ శుద్ధాత్మానే హే
జీవ! తుం జాణ – నిత్యానంద జేనుం ఏక రూప ఛే ఏవీ వీతరాగ నిర్వికల్ప సమాధిమాం స్థిత థఈనే
జాణ, పరమాత్మస్వభావథీ విపరీత, పాంచ ఇన్ద్రియోనా విషయస్వరూప ఆది అన్య విభావసమూహనే
దూరథీ జ సర్వ ప్రకారే ఛోడ. ఏ తాత్పయార్థ ఛే.
పూర్వపక్ష : — నిర్వికల్ప సమాధిమాం సర్వత్ర ‘వీతరాగ’ విశేషణ శా మాటే లగాడవామాం
ఆవ్యుం ఛే?
తేనుం సమాధాన : — వీతరాగ హోవానా కారణే జ తే నిర్వికల్ప ఛే ఏమ కారణ నే
కార్యపణుం జణావవా మాటే (కారణ కే తే వీతరాగ ఛే తేథీ జ తే నిర్వికల్ప ఛే ఏమ ౧హేతు –
హేతుమాననో భావ జణావవా మాటే.); అథవా పోతే సరాగీ హోవా ఛతాం పణ అమే నిర్వికల్ప
సమాధిమాం రహీఏ ఛీఏ ఏమ జేఓ కహే ఛే తేమనా నిషేధ అర్థే; అథవా శ్వేతశంఖనీ జేమ
ఆ స్వరూపవిశేషణ ఛే ఏమ సమజవా మాటే, (జేమ శంఖ ఛే తే శ్వేత జ హోయ ఛే తేమ జే
నిర్వికల్ప సమాధి హోయ ఛే తే వీతరాగ రూప జ హోయ ఛే, ఏ రీతే స్వరూప ప్రగట కరవా మాటే)
౫౬ ]యోగీన్దుదేవవిరచిత: [ అధికార-౧ : దోహా-౨౮
अन्य परमात्मस्वभावसे विपरीत पाँच इन्द्रियोंके विषय आदि सब विकार परिणामोंको दूरसे ही
त्याग, उनका सर्वथा ही त्याग कर । यहाँ पर किसी शिष्यने प्रश्न किया कि निर्विकल्पसमाधिमें
सब जगह वीतराग विशेषण क्यों कहा है ? उसका उत्तर कहते हैं — जहाँ पर वीतरागता है,
वहीं निर्विकल्पसमाधिपना है, इस रहस्यको समझानेके लिये अथवा जो रागी हुए कहते हैं कि
हम निर्विकल्पसमाधिमें स्थित हैं, उनके निषेधके लिये वीतरागता सहित निर्विकल्पसमाधिका
कथन किया गया है, अथवा सफे द शंखकी तरह स्वरूप प्रगट करनेके लिये कहा गया है,
౧. వీతరాగపణుం హేతు ఛే, నిర్వికల్పపణుం హేతుమాన (కార్య) ఛే.