Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). 19 ParinamShakti; 20 AmurtatvaShakti; 21 AkartutvaShakti; 22 AbhoktutvaShakti; 23 NishkriyatvaShakti.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 202 of 210

 

PDF/HTML Page 4021 of 4199
single page version

sUkShma chhe. te sthUL skandhamAn bhaLatAn sthULarUpe pariNaman kare chhe, tyAn te potAnI paryAyanI yogyatAthI sUkShmamAnthI sthULarUpe pariName chhe; temAn sthUL skandh tene kAraNabhUt nathI. be guN chIkAshavALo ek paramAN, chAr guN chIkAshavALA anya paramANun sAthe bhaLatAn chAr guN chIkAsharUpe pariNamI jAy chhe te potAnI paryAyanI shaktinI yogyatAthI chAr guN chIkAsharUpe pariName chhe. nimittanA kAraNe te paramANu chAr guN chIkAshapaNe pariName chhe em nathI. ahA! utpAdavyayadhruvatva e pratyek dravyano svabhAv chhe, ane tethI te (dravya) svatantrapaNe potAthI ja utpAdavyayarUpe pariName chhe. ahA! svasanmukhatAnA antapuruShArthapUrvak nirvikalpa anubhav thayA vinA A kramabaddha Adinun yathArtha gnAn thatun nathI. khAlI kramabaddhanun nAm laI puruShArthahIn thavun e to svachchhandatA chhe, agnAn chhe.

ahA! AtmAne potAnA antarang svarUpanun gnAn thAy tyAre ja anya jIvapudgalAdi dravyonA dravya-guN- paryAyanun yathArtha gnAn thAy chhe. A vAt samayasAr kaLashaTIkA, kaLash 60mAn kahI chhe. tyAn kahyun chhe-“jem agni ane pANInA uShNapaNA ane shItapaNAno bhed nijasvarUpagrAhI gnAnathI pragaT thAy chhe tem. bhAvArtha Am chhe ke-jem agnisanyogathI pANI Unun karavAmAn Ave chhe, kahevAmAn paN ‘Unun pANI’ em kahevAy chhe, to paN svabhAv vichAratAn uShNapaNun agninun chhe, pANI to svabhAvathI shItaL chhe-Avun bhedagnAn, vichAratAn Upaje chhe.” juo, A bhedagnAn! uShNatA pANInun svarUp nathI, tem rAg-vikAr AtmAnun svarUp nathI. have Am chhe tyAn rAgathI- vyavahArathI nishchay thAy em kayAn rahyun? em chhe nahi.

ahA! sat chhe te utpAd-vyay-dhruvasvarUp chhe. tattvArthasUtramAn Ave chhe ke ‘उत्पादव्ययध्रौव्ययुक्तम् सत्’, tenun ahIn utpAdavyayadhruvatvashaktirUpe varNan karyun chhe. kahe chhe-kramavRuttirUp ane akramavRuttirUp vartan jenun lakShaN chhe evI utpAdavyayadhruvatva shakti. temAn kramavRuttirUp paryAyo utpAdavyayarUp chhe, ne akramavRuttirUp guNo te dhruvatArUp chhe. AvA kram-akramavartI bhAvono samUh arthAt guNaparyAyonA ek pinD te dravya chhe. AtmA ane jagatanA sarva dravyo AvA utpAd-vyayadhruvasvarUp sahaj potAthI chhe. ahA! AvA nij Atmadravyano nirNay karI dravyasvabhAvamAn ekAkAr thaI pariName tene svabhAv-Ashrit nirmaL nirmaL paryAyono utpAd thAy chhe. Anun nAm dharma chhe.

prashna– samayasAr, gAthA 38nI TIkAmAn paryAyane kram-akramarUp pravartatI kahI chhe te shun chhe? uttara– hA, tyAn bIjI apekShAthI vAt chhe. tyAn ‘akram’ eTale paryAy AgaL-pAchhaL thAy chhe evo artha nathI. tyAn kahyun chhe-“chinmAtra AkArane lIdhe hun samasta kramarUp tathA akramarUp pravartatA vyAvahArik bhAvothI bhedarUp thato nathI mATe hun ek chhun.” have AmAn gatinI paryAy ek pachhI ek thAy chhe tethI tene kramarUp pravartato bhAv kahel chhe; ne yog, kaShAy, leshyA Adi bhAvo ek sAthe hoy chhe tethI tene akramarUp pravartatA bhAvo kahel chhe. pratyek guNamAn thatun pariNaman to kramavartI ja hoy chhe em yathArtha jANavun. lyo,

A pramANe ahIn utpAdavyayadhruvatvashakti pUrI thaI.

*
19 pariNAmashakti

‘dravyanA svabhAvabhUt dhrauvya-vyay-utpAdathI Alingit (-sparshit), sadRush ane visadRush jenun rUp chhe evA ek astitvamAtramayI pariNAmashakti.’

juo, trikALI svadravyanA lakShe thatAn gnAnamAtra bhAvanA pariNamanamAn ekalun gnAn ja nathI, paN gnAnanI sAthe shraddhA, Anand, vIrya Adi anant shaktio bhegI ullase chhe; temAn ek ‘pariNAmashakti’ chhe. kevI chhe A pariNAmashakti? to kahe chhe-‘dravyanA svabhAvabhUt dhrauvya-vyay-utpAdathI Alingit sadRush ane visadRush jenun rUp chhe evA ek astitvamAtramayI pariNAmashakti chhe.’ juo, shun kIdhun? ke AtmA dravya chhe tenA svabhAvabhUt dhrauvya-vyay- utpAd chhe. dhrauvya-nitya TakavApaNun dravyanA svabhAvathI ja chhe, ne kShaNe kShaNe paryAyanA thatAn utpAd-vyay paN dravyanA svabhAvathI ja chhe. matalab ke utpAd-vyay-dhrauvya traNey parathI nathI. parane-nimittane lIdhe AtmAnA pariNAm upaje chhe em nathI.


PDF/HTML Page 4022 of 4199
single page version

vaLI dravyanI je sattA-astitva chhe te dhrauvya-utpAd-vyayathI Alingit chhe. matalab ke dhrauvya-dhruvatA ne utpAd-vyay kAI traN bhinna-bhinna sattA nathI, paN traNey maLIne ek sattA-astitva chhe. ahAhA...! traNeyathI Alingit ek astitvamAtramayI pariNAmashakti chhe. dhrauvyanI apekShAe te (-astitvae) sadRush chhe ne utpAd- vyayanI apekShAe te visadRush chhe. ahA! AvA sadRush-visadRusharUp ek astitvamAtramayI pariNAmashakti chhe. bahu jhINun bhAI! paN dhyAn rAkhe to pakaDAy evun chhe.

bhAI! A kAI kathA vArtA nathI. A to tattvagnAnano viShay-bahu sUkShma bApu! kahe chhe-bhagavAn AtmA dravya chhe te dhrauvya-utpAd-vyay traNene ek samayamAn Alingan kare chhe. gajab vAt bhAI! jo dhrauvya na hoy to pariNAm shAmAn thAy? ne jo utpAd-vyay na hoy to pariNAm kevI rIte thAy? dhrauvya-utpAd-vyay traNey ekI sAthe hoyA vinA pariNAmashakti banI shake nahi. tethI kahyun ke-dhrauvya-vyay-utpAdathI Alingit evA ek astitvamAtramayI pariNAm shakti chhe. ‘सद्द्रव्य लक्षणम्’ ne ‘उत्पादव्ययध्रौव्ययुक्तम् सत्’-evA je be mahAn sUtro tattvArthasUtramAn AvyA chhe te AmAn samAI jAy chhe. ahIn astitvamAtra kahIne ek sat-sattA batAvI chhe.

bhAI! pratyek dravya pratisamay potAnA dhrauvya-utpAd-vyayane Alingan kare chhe. samayasAr gAthA traNamAn Ave chhe ke-pratyek dravya potAnA dharmonA chakrane chumbe chhe, paN parane sparshatun nathI. tyAn kahyun chhe ke-“kevA chhe te sarva padArtho? potAnA dravyamAn antarmagna rahel potAnA anant dharmonA chakrane chumbe chhe-sparshe chhe topaN jeo paraspar ekabIjAne sparsha karatA nathI.” juo, Am vastusvarUp chhe chhatAn keTalAk loko mAne chhe ke-karmathI vikAr thAy chhe, paN te mAnyatA barAbar nathI. karmano uday jIvanI paryAyane aDato suddhAn nathI to karmanA udayathI jIvane vikAr kem thAy? e to jIv pote parano sang kare chhe mATe rAgAdi vikAr thAy chhe. are! potAnA asang svarUpane bhUlI agnAnI jIv parano sang kare chhe tethI tene paryAyamAn rAgadveShAdi vibhAv bhAvo utpanna thAy chhe. bhAI! vikAr thAy chhe te jIvanI potAnI tevI yogyatAthI thAy chhe. parathI-karmathI te thAy chhe em chhe ja nahi.

pravachanasAramAn 47 nayano adhikAr chhe. temAn ek ishvaranay kahyo chhe. tyAn kahyun chhe-“Atmadravya ishvaranaye paratantratA bhogavanAr chhe, dhAvanI dukAne dhavaDAvavAmAn AvatA musApharanA bALakanI mAphak.” Am jIv pote nimittane AdhIn thaIne paryAyamAn parAdhIn thaI vikArarUpe pariName evI tenAmAn yogyatA chhe. karmane laIne vikAr thAy chhe em chhe nahi.

ahIn kahe chhe-bhAI! tArI chIjamAn dhrauvya-utpAd-vyayathI Alingit evA ek astitvamAtramayI pariNAm- shakti chhe. shakti dhruv chhe te utpAd-vyayarUpe paryAyamAn pariName chhe. temAn dhruv chhe te sadRush ekarUp chhe, ane utpAd- vyay chhe te visadRush chhe. utpAd-vyay ek sarakhA nathI, paraspar viruddha chhe mATe tene visadRush kahel chhe. dhavalamAn temane (utpAd-vyay-dhrauvyane) viruddha ane aviruddha kahyA chhe. utpAd-vyay viruddha chhe, ane trikALI dhruv sadRush te aviruddha chhe. vyay chhe te pUrva paryAyano abhAv chhe, ne utpAd chhe te vartamAn paryAyano bhAv chhe. ek bhAvarUp ne bIjo abhAvarUp chhe, tethI utpAd-vyay chhe te viruddha arthAt visadRush chhe; ane dhrauvya chhe te aviruddha arthAt sadRush chhe. dhruv kaho, ek kaho, sAmAnya kaho, sadRush kaho-badhu ek ja chhe.

A samaje to janma-maraNanA ant AvI jAy evI A chIj chhe. dayA, dAn, pUjA, bhakti ityAdi bhAv to jIv anAdithI karyA kare chhe, paN te kAI dharma nathI. andar AtmA shuddha chaitanyamUrti prabhu chhe, tenI antaramAn draShTi thayA vinA dharma thaI jAy evun svarUp nathI. are bhAI, AtmAmAn koI evI shakti nathI ke vikAr karAve, bhavabhramaN karAve. shakti ane shaktivAn dravya trikAL dhruv pavitra paramAtmasvarUp chhe, ne tene draShTimAn letA pavitratAno-nirmaL pariNAmano utpAd thAy chhe. ahIn nirmaL-pavitra pariNAmanI ja vAt chhe, ahIn malinatAnI vAt ja nathI. nirmaL pariNAm te kramavartI ane nirmaL guNo te akramavartI-te badhAno samudAy te AtmA chhe em ahIn vAt chhe.

to niyamasAr, gAthA 38mAn trikALI dhruvane nishchay AtmA kahyo chhe? hA, tyAn draShTino viShay siddha karavo chhe. jenI draShTi karI pariNamatA nirmaL-nirmaL pariNAm thayA kare te draShTino viShay tyAn batAvavo chhe. tethI tyAn trikALI dhruvane nishchay AtmA kahyo ne paryAy nirmaL ho topaN te vyavahAr AtmA chhe em tyAn kahyun chhe. dhyAn rAkhIne samajavun bApu! A viShay bahu sUkShma gambhIr chhe. koI nishchay- nishchay ek ekalun


PDF/HTML Page 4023 of 4199
single page version

kahyA kare to em vAt nathI. ahAhA...! andar kAraNaparamAtmA-nityAnand, chidAnand dhruv prabhu-trikAL birAje chhe. tenI pratIti-antardraShTi ane anubhav thatAn je nirmaL-nirmaL paryAyano utpAd thAy tene ahIn AtmA kahyo chhe. apekShA barAbar samajavI joIe.

juo, ahIn pariNAmashaktinI vAt chAle chhe. koIne em thAy ke 18mI utpAdavyayadhruvatvashakti ane A 19mI pariNAmashakti banne ek chhe; paN em nathI. kramavRuttirUp ane akramavRuttirUp vartan jenun lakShaN chhe evI utpAdavyayadhruvatvashakti kahI, jyAre ahIn A pariNAmashaktimAn, dhrauvya-vyay-utpAdathI Alingit sadRush ane visadRush jenun rUp chhe evA ek astitvamAtramayI pariNAmashakti-em kahel chhe. Am bannemAn pher chhe.

bhAI! sadRush ane visadRush evA banne svabhAvavALun tArun astitva chhe. utpAd-vyay visadRush arthAt viruddha chhe, ne dhruv te sadRush arthAt aviruddha chhe. samayasAr, gAthA 3nI TIkAmAn A vAt AvI chhe. tyAn kahyun chhe-“jeo TankotkIrNa jevA (shAshvat) sthit rahe chhe ane samasta viruddha kArya ane aviruddha kAryanA hetupaNAthI jeo hammeshAn vishvane upakAr kare chhe-TakAvI rAkhe chhe.” AmAn utpAd-vyayane viruddha kArya kahel chhe, ne dhrauvyane aviruddha. ahIn shaktinA varNanamAn tene sadRush-visadRush kahel chhe. dhrauvya trikAL ekarUp chhe tethI sadRush ane paryAy utpAd-vyayarUp- bhAv-abhAvarUp em bepaNe chhe tethI visadRush chhe. ahA! AvA sadRush-visadRusharUp ek astitvamAtramayI pariNAmashakti chhe.

have je pariNaman thAy chhe te guNamAnthI thAy chhe ke dravyamAnthI thAy chhe? ‘chiddavilAs’mAn Anun samAdhAn karyun chhe ke-dravya pariName chhe, guN nahi. pariNamanashakti dravyamAn chhe e bAbat chiddavilAsamAn nIche mujab spaShTIkaraN karyun chhe “koI prashna kare chhe ke-guNadvArathI je pariNati UpajI te guNanI chhe ke dravyanI chhe? jo guNanI hoy to guNo anant chhe tethI pariNati paN anant hoy; ane (jo te pariNati) dravyanI hoy to guNapariNati shA mATe kaho chho?-

tenun samAdhAna– e pariNamanashakti dravyamAn chhe; dravya guNono punj chhe, te potAnA guNarUpe pote ja pariName chhe; tethI guNamay pariNamatA (tene) guNaparyAy kahIe. tethI dravyanI pariNati, guNanI pariNati-em to kahIe chhIe; parantu A pariNamanashakti dravyamAnthI uThe chhe, guNamAnthI nahi. enI sAkShI sUtrajImAn (tattvArthasUtramAn) dIdhI chhe ke- ‘द्रव्याश्रया निर्गुणा गुणाः’ dravyanA Ashraye guN chhe, guNanA Ashraye guN nathI. ‘गुणपर्ययवद् द्रव्यम्’ (- guNaparyAyavALun dravya chhe)-em paN kahyun chhe. paryAyavALun dravya ja kahyun, (paN) guN na kahyo.”... “pariNamanashakti dravyathI chhe. dravya guNalakShaNarUpe pariName chhe, tethI kram-akram svabhAv dravyano kahyo chhe.” ane ahIn paN kramavartI paryAy ane akramavartI guNono samudAy te AtmA em pratham vAt karI chhe.

juo, dhrauvya-vyay-utpAd em traNathI Alingit sadRush ane visadRush jenun rUp chhe evI pariNAmashakti pariName chhe to pariNati dravyamAnthI uThe chhe, guNamAnthI nahi. mATe shakti ane shaktivAn evo je bhed chhe tenun lakSha chhoDI de, kemake bhedanA lakShe samyagdarshan Adi nirmaL pariNAm thatA nathI. bhed chhe te to abhedane batAvavA pUrato chhe. tethI bhedanun lakSha chhoDI abhedane grahaN kar. ahAhA...! abhed ekarUp sAmAnya abaddhaspRuShTa je dhruv svabhAvabhAv chhe tenI draShTi karI temAn ja ekAgra thA; tethI samyagdarshan Adi dharma pragaT thashe. mArag A chhe bhAI!

ahIn dravyadraShTi karAvavI chhe. pariNAmashakti chhe arthAt pariNAm dravyano svabhAv chhe eTale dravyanun pariNaman thatAn tenI visheShatA-guNanun pariNaman-thAy chhe, tethI pariNati dravyathI uThe chhe, guNathI nahi. dravya pote ja potAnI visheShatArUp pariNamI jAy chhe. ahAhA...! dharma karavo hoy to AvI je potAnI chIj chhe tenun gnAn bhalI prakAr karavun paDashe bhAI! A tamArAn hIrA-motI ne bAg-bangalA temAn kAm nahi Ave. A to phurasad laIne samajavA jevI chIj chhe bApu!

pariNAmashakti kahI temAn shaktithI pariNati uThatI nathI. kharekhar dravya ja drave chhe, dravyathI pariNati uThe chhe. panchAstikAy gAthA 9mAn mUL pAThamAn kahyun chhe ke-“te te sadbhAvaparyAyone je दवियदि–द्रवति-drave chhe-गच्छदि– गच्छति- pAme chhe, tene (sarvagno) dravya kahe chhe-ke je sattAthI ananyabhUt chhe.” A mUL pATh chhe. ahIn guN drave chhe em nathI kahyun, paN dravya drave chhe em kahyun chhe. shrI jayasenAchAryadevanI TIkAmAn paN ahInnI mAphak ja ‘द्रवति गच्छति’ no ek artha to ‘drave chhe arthAt pAme chhe’ em karavAmAn Avyo chhe, te uparAnt ‘द्रवति eTale svabhAvaparyAyone drave chhe ane गच्छति eTale vibhAvaparyAyone pAme chhe’ evo bIjo artha paN tyAn karavAmAn Avyo chhe. ahIn to dravya shuddhatArUpe


PDF/HTML Page 4024 of 4199
single page version

pariName chhe em vAt chhe, ahIn ashuddhatAnA pariNamananI vAt ja nathI. pariNaman thAy te pariNAmashaktinun kArya chhe, paN te pariNaman dravyamAnthI uThe chhe, guNamAnthI nahi. dravya pote guN-lakShaNarUpe pariName chhe tethI kram-akramasvabhAv dravyano kahyo chhe. AvI jhINI vAt! bhAShA to saraL chhe, paN bhAv unDo gambhIr chhe.

dravyanun pariNaman thAy chhe tyAre bhegun guNanun pariNaman avinAbhAvIpaNe hoy chhe, paN ahIn dravya द्रवति- drave chhe em kahIne bhedanI vAsanA maTADI dravyadraShTi karAvI chhe. pANImAn jem tarang uThe chhe tem vastu je dravya chhe temAn tarang uThe chhe. guN drave chhe, paryAy drave chhe em kahevAmAn Ave chhe te bhedanun kathan chhe. vAstavamAn AnandanI je pariNati uThe chhe te Anand guNamAnthI nahi, dravyamAnthI uThe chhe. samyagdarshanarUp nirmaL shraddhAnanI je pariNati uThe chhe te shraddhA guNamAnthI nahi paN dravyamAnthI uThe chhe. shraddhA guN samyagdarshanarUpe thayo chhe e to bhedakathan chhe. paramArthe trikALI dravya je bhagavAn AtmA chhe te samyagdarshanarUpe pariNat thAy chhe. Am guN pariName chhe em na letA dravya pariName chhe em levun paramArtha chhe. bhAI! A to vItarAg bhagavAnano mArga! e to vItarAgatAmay ja hoy chhe. ahA! te vItarAgatA kem prApta thAy? to kahe chhe-trikALI shuddha je nij Atmadravya chhe tenun lakSha karI pariNamatA vItarAgatA prApta thAy chhe. Avo mArag jem chhe tem yathArtha jANavo-samajavo joIe. ahA! AtmA ek samayamAn anant svabhAvano sAgar chhe. teno Ashray letA anant shaktinA pariNaman sahit dravya-AtmA uchhaLe chhe; tene pariNAmashakti kAryarUp-pariNat thaI em bhedathI kahevAmAn Ave chhe.

prashna– have Avo navo mArag kayAnthI kADhayo? uttara– A navo mArag nathI bhAI! A to anantA tIrthankaroe divyadhvani dvArA batAvelI vAt chhe. ane te paramparAe anAdithI pravAharUpe chAlI AvI chhe. A vAt hamaNAn chAlatI na hatI ane ahInthI prasiddhimAn AvI tethI navI lAge chhe.

prashna– shun Avun samajyA vinA dharma na thAy? uttara– bhAI! pratham dharma shun chhe, ne te kem thAy te badhun jANavun-samajavun joIe. tattvanI vAstavik samajaN karyA vinA tattvadraShTi-antarmukh draShTi kevI rIte thAy? ane antarmukh draShTi thayA vinA dharma kevI rIte thAy? anant kALanAn dukh maTADavAno upAy to barAbar jANavo joIe ne?

prashna– to shun tiryanch samakit pAme tene Avun badhun gnAn hoy chhe? uttara– hA, tiryanchone samyagdarshan thatAn sAte tattvonun gnAn-shraddhAn thaI jAy chhe. mArun dravya je A pUrNa AnandasvarUp chhe te hun jIvatattva chhun, dukhanun vedan te Asrav, bandh chhe; A Anandanun vedan thayun te samvar, nirjarA chhe. Am, shabdonun bhale tene gnAn na hoy to paN, bhAvanun bhAsan tiryanch samyagdraShTine paN barAbar hoy chhe. mokShamArga prakAshakamAn A viShayano khulAso karyo chhe. bhogabhUmimAn kShAyik samakitI tiryancho chhe temane sAt tattvanA bhAvanun bhAsan yathArtha hoy chhe. samyagdarshan thavA pahelAn tiryanchanA AyuShyano bandh paDI gayo hoy to te jIv bhogabhUmino tiryanch thAy chhe. te kShAyik samakit laIne paN tiryanchamAn jAy chhe. have te jIvane tyAn kadAch sAt tattvanA nAmanI khabar na hoy paN, sAte tattvonA bhAvanun yathArtha bhAsan to hoy chhe.

dravya sat, guN sat ane paryAy sat em te traNe sat kahevAy, paN vAstavamAn sat traN nathI, traNe maLIne ek sat chhe. sat dravyanun lakShaN chhe. ahAhA...! dhrauvya-vyay-utpAdathI Alingit sat dravyanun lakShaN chhe. A rIte jagatanAn sarva dravyo sat chhe. tethI sarva dravyonun TakIne badalavApaNun chhe te potapotAnA svabhAvathI ja chhe, koInA kAraNe bIjA koInun badalavApaNun chhe ja nahi. A pramANe sva-paranI sattA bhinna-bhinna hovA chhatAn, paravastunA kAryo hun karun chhun em je mAne chhe te paravastunI svatantra sattAno inkAr karI, parane potAne AdhIn mAnI tenI svAdhInatAne haNavA ichchhe chhe. paN are, paravastu tene AdhIn thaIne pariNamatI nathI. pariNAme agnAnI jIv paranA Ashraye pariNamato thako AkuL-vyAkuL thaI potAnI sattAne ja haNe chhe. agnAnI paranI sattAmAn ghAlamel karavA jAy chhe, paN em banavun sambhavit nathI, tethI tyAn visamvAd Ubho thAy chhe, tenI shAnti haNAy chhe, tene ashAnti ane dukhapUrNa sansAr ja phaLe chhe. A pramANe tattvanA vAstavik svarUpane jANyA vinA jIv dukhI thAy chhe.


PDF/HTML Page 4025 of 4199
single page version

dravyanA svabhAvabhUt dhrauvya-vyay-utpAdathI Alingit astitvamAtramayI pariNAmashakti chhe. dhrauvya-vyay- utpAdane Alingan karavun e dravya-svabhAv chhe. dravya potAnA guNaparyAyarUp dharmone chumbe chhe, paN dravya parane chumbatun nathI. tethI karme jIvane herAn karyo chhe e mAnyatA barAbar nathI; kemake karmano uday jIvanA vikArane aDato nathI, ne jIvano vikAr karmanA bandhane aDato nathI. jIv potAnA ulaTA pariNamananI yogyatAthI chAr gatimAn rakhaDe chhe. ahA! tArI ashuddhatA paN moTI ane shuddhatA paN moTI-em anubhavaprakAshamAn kahyun chhe. potAnI ashuddhatAthI jIv rakhaDe chhe, karmanA kAraNe rakhaDe chhe em nathI. ahA! tIrthankaradevanI OM vANI jIve anant vAr sAmbhaLI chhe, paN ene tattvadraShTi thaI nahi, potAnA pariNAm dravya sanmukh vaL‌yA nahi te teno potAno doSh chhe, temAn karmano uday bIlakul kAraN nathI. (karmano uday to nimittamAtra chhe).

chiddavilAs pA. 33 upar pariNAmashaktinA varNanamAn kahyun chhe ke-“ek abhed vastumAn sarva siddhi chhe, jem chandra ane chandrano prakAsh ek ja chhe. sAmAnyatAthI nirvikalpa chhe; visheShatAthI shiShyane pratibodh karavAmAn Ave tyAre jem jem shiShya, gurunA pratibodhavAthI guNanun svarUp jANI jANIne visheSh bhedI thato jAy tem tem te shiShyane AnandanA tarang uThe, te samaye vastuno nirvikalpa AsvAd kare. A kAraNe guN-guNIno vichAr yogya chhe. guNanA visheShane (pariNAm) kahyA chhe; A pariNAmathI ja utpAd-vyay vaDe vastunI siddhi chhe em kahIe chhIe. ” Am bhed dvArA abhedanun gnAn karAvavAnun prayojan chhe.

A shaktinun pariNaman dravyamAnthI uThe chhe, guNamAnthI nahi, kemake guN dravyanA Ashraye chhe, guNanA Ashraye guN nathI. vaLI guNaparyAyavALun dravya chhe em kahyun chhe tyAn paryAyavALun dravya ja kahyun (paN) guN na kahyo. Am guNabhedanI vAsanA maTADI dravyadraShTi karAvI chhe.

prashna– jo em chhe to A shaktione judI judI samajavAnI kasarat shun kAm karavI? uttara– are bhAI! A shaktio yathArtha samaje to antaramAn AnandanA tarang uchhaLe evI svabhAvadraShTino puruShArtha jAgrat thAy chhe. A samajavun te khAlI ‘kasarat’ nathI, paN anant kALano thAk utAravAnA puruShArthano mArag chhe bApu! ekek shaktine yathArthapaNe samajI shaktivAn dravyanI draShTi kare tyAn abhed ek gnAnamAtra vastu AtmAnun pariNaman thAy chhe ne bhegI temAn anantI shaktio ek sAthe uchhaLe chhe. A rIte anant guNathI abhed nij AtmavastunI draShTi karAvavA A shaktionun varNan chhe. vastu-AtmA svabhAvathI anekAntamay kevI rIte chhe arthAt temAn anant dharmo kaI rIte chhe te spaShTa jANavA-samajavA AchAryadeve ahIn shaktionun varNan karyun chhe. tyAn bhedavAsanAmAn na rokAvun, kemake bhedanA lakShe samyagdarshan Adi nirmaL paryAy pragaTatI nathI. AvI vAt!

have AvI tattvagnAnanI vAt sUkShma paDe eTale atyAre to loko bahAramAn-sthUL rAgamAn rokAI gayA chhe. vrat karo, dayA pALo, tap karo, bhakti karo-ityAdi AcharaNamAn dharma thavAnun mAnI tyAn rokAI gayA chhe. paN e to badho shubharAg chhe bhAI! e to bandhanun ja kAraN chhe. enAthI tun dharma thavAnun mAne e to mithyAbhAv chhe.

prashna– to gnAnI paN dayA, dAn, vrat, tap, bhakti Adi AcharaN kare chhe ne? uttara– are bhAI! asthAnanA rAgathI ne ashubhathI bachavA mATe gnAnIne dayA, dAn, vrat Adino shubharAg Ave chhe, paN tene te hey mAne chhe. gnAnI tene dharma ke dharmanun sAdhan mAnatA nathI. gnAnInI pariNatimAn vratAdi vyavahAr bhale ho, chhatAn paN enAthI judun shuddhatAnun pariNaman tene antarangamAn varte chhe; te shuddhatAmAn tanmay chhe, ne rAgamAn atanmay chhe. kharekhar tene svabhAv sanmukhI utpAd-vyayamAn nirmaLatA thaI chhe, ne temAn rAgano pravesh nathI; rAg to bhinna gneyapaNe rahI jAy chhe, ne tenun gnAn svakALamAn samAy chhe. rAg te chaitanyano svakAL nathI, parakAL chhe, parapariNati chhe. ahAhA...! gnAn ne rAg-banne samakALe ne samakShetre hovA chhatAn ek (-gnAn) svakAL ane bIjo parakAL. aho! kevun sUkShma bhedagnAn! A to alaukik vItarAgI vignAn bhAI! je gnAnIne pragaT thayun hoy chhe. agnAnI to rAgane upAdey mAne chhe. Am vratAdi hovA chhatAn gnAnI-agnAnInA abhiprAyamAn ghaNo pher chhe. AvI vAt! samajANun kAI!

have keTalAk to samajyA vinA vrat-paDimA laI le chhe; be, pAnch, agiyAr paDimA-are, jo paDimA pandar hoy to agnAnI jIvo pandar paDimA paN laI le. kemake temane paDimAnA svarUpanIy khabar nathI, ne nij chaitanyavastunA


PDF/HTML Page 4026 of 4199
single page version

svarUpanIy khabar nathI. are, teo to bichArA AndhaLe-baherun kUTe rAkhe chhe. ek tyAgI kahetA hatA ke-men paDimA lIdhI chhe to kharI, paN paDimA mArI pAse AvI chhe ke nahi enI mane khabar nathI. lyo, tattva samajyA vinA Avun badhun bahAramAn chAlyA kare chhe; paN A koI mArag nathI bhAI!

shAstramAn vrat-avratamAn chhAyA-Atapano pher kahyo chhe ne? hA, kahyo chhe; shAstramAn em kahyun chhe ke taDake UbhA rahevA karatA chhAnyAmAn UbhA rahevun sArun chhe, arthAt avrat karatAn vrat sArun chhe, bhalun chhe. paN kone? ke jene antaramAn shuddha antatattvarUp nij AtmAnun bhAn thayun chhe, AnandanA anubhavanI vRuddhi thaI chhe tene avratano vikalpa chhUTI vratano vikalpa Ave chhe, ane tenA e (vratane) avratanI dashA apekShA sAro kahyo chhe. ahAhA...! jene samyagdarshanapUrvak AnandanI dhArA visheShatAe pragaTI chhe tene pAnchamA guNasthAnamAn vrat-paDimA levAno vikalpa uThe chhe ane te yathArtha vyavahAr chhe; paN agnAnIne e vAt lAgu paDatI nathI, kemake tene yathArtha vrat (samyagdarshanapUrvakanA) chhe kayAn? (vyavahArAbhAs chhe). A to-

chothA guNasthAnavartI sarvArthasiddhinA dev karatAn pAnchamAn guNasthAnavartI shrAvakane vratanA vikalpa vakhate paN andar shAntinI visheSh dhArA hoy chhe, ane tenA vikalpane chhAyA kahevAmAn AvI chhe. kharekhar to tyAn antaramAn AnandarasanI dhArA pragaTI chhe te kharI chhAyA chhe. sAthe vratAdino vikalpa hoy chhe tene vyavahArathI upachAramAtra chhAyA kahevAmAn Ave chhe. AvI vAt chhe. lyo,

ahIn A pramANe ogaNIsamI pariNAmashaktinun varNan pUrun thayun.

*
20 amUrtatvashakti

‘karmabandhanA abhAvathI vyakta karavAmAn AvatA, sahaj, sparshAdishUnya (-sparsha, ras, gandh ane varNathI rahit) evA AtmapradeshosvarUp amUrtatvashakti!

ahAhA...! gnAnalakShaNathI lakShit bhagavAn AtmAmAn ek amUrtatva nAmanI shakti chhe. shun kIdhun? je indriyagrAhya nathI, atIndriyagnAn dvArA ja je jANavAmAn-anubhavamAn Ave chhe evAbhagavAn AtmAno, kahe chhe, amUrtatva svabhAv chhe, karmabandhanA abhAvathI tenun vyaktarUpe pariNaman thAy chhe. samasta karmono abhAv thaIne siddhadashA pragaTe chhe tyAre sAkShAt pUrNa amUrtapaNun vyakta-pragaT thAy chhe. ane chothe guNasthAne jeTalo karmabandhano abhAv chhe eTalun A amUrtatvashaktinun pariNaman thAy chhe. ahAhA...! anant guNono samudAy prabhu AtmA chhe. tenI sanmukhanI draShTi-dravyadraShTi thatAn anant guNono ek-ek ansh paryAyamAn pragaT thAy chhe, ane tyAre bhegI A amUrtatvashakti paN anshe vyaktarUpe pariName chhe.

ahA! rAgathI khasIne trikALI shuddha dravyano Ashray letA anant guNamAn anshe amUrtapaNAnun vyakta pariNaman thAy chhe, AtmapradeshorUp amUrtapaNun pragaT thAy chhe. em AtmA chhe to amUrta chIj, paN karmanA sambandhathI tene rUpI kahevAmAn Ave chhe. samyagdraShTine je rAgAdi bhAv chhe tene paN rUpI-mUrta kahe chhe. rAg pudgalanA pariNAm chhe mATe te rUpI chhe. dravyasvabhAvanI draShTipUrvak jeTalI svarUpalInatA thAy chhe teTalo karmabandhano abhAv thAy chhe, ne teTalA pramANamAn rAganA abhAvarUp je shuddhatva-pariNaman vyakta thAy chhe te amUrtatvashaktinun pariNaman chhe. sAdhakane bhale pUrNa pragaT na thAy topaN anshe amUrtatvashaktinun vyaktarUpe pariNaman thAy chhe, ane te pariNaman sparsha-ras-gandh- varNathI rahit hoy chhe.

Asrav adhikAramAn A vAt lIdhI chhe. chothA guNasthAne dravyadraShTi thatAn jeTalA anshe shuddhi pragaT thAy chhe teTalA anshe tyAn kampanano abhAv thaIne ajogapaNun vyakta thAy chhe. te ja pramANe amUrtatvashaktinun paN vyakta pariNaman chothA guNasthAnamAn thAy chhe. niShkrayatvashaktinun varNan have pachhI Avashe. AtmAno anubhav thatAn gnAnIne paryAyamAn anshe niShkriyatva shaktinun pariNaman thAy chhe, tyAn akampadashA thAy chhe. AvI vAt!

A badho abhyAs karavo joIe bhAI! tiryanchane samyagdarshan thAy chhe paN tene bIjA shalya hotA nathI. (sharIrAdimAn) ekatvabuddhinun ek ja shalya hoy chhe ane te thatAn chhUTI jAy chhe. ahIn manuShyapaNAmAn to ghaNA


PDF/HTML Page 4027 of 4199
single page version

shalya ane ghaNA badhA viparIt Agrah hoy chhe. mATe te anekavidh shalyane dUr karavA sAru anek prakAre tattvAbhyAs karI sAchun gnAn karavun joIe.

ahA! gnAnasvarUpI AtmA sadAy amUrta ja chhe; amUrtatva e teno svabhAv chhe ne te guNaparyAyamAn vyApe chhe; jethI tenA guNo amUrta ane paryAyo paN amUrta chhe. are bhAI! gnAnamAtra bhAvamAn mUrtapaNAno pravesh ja nathI, temAn karmano sambandh ne dehano sambandh kayAny Avato nathI. ahA! asharIrI chaitanyabimb-bInamUrat chinmUrat prabhu-tene mUrta dehanA sambandhathI oLakhavo e to kalank chhe, mithyAbhAv chhe. are bhAI! potAnI anant chaitanyashaktimAn bhagavAn AtmAe mUrtapaNAne-dehane, karmane ne rAgAdi vikArane kadI grahyAn ja nathI; e to sadAy amUrtapaNe shobhI rahyo chhe. hamaNAn paN shuddhanayathI jotAn AtmA karmanA sambandh rahit abaddha-aspRuShTa ane rAganA sambandh rahit chhe. dharmI jIv antardraShTi vaDe potAnA AtmAne karmanA sambandh vagarano amUrta anubhave chhe. ahAhA...! trikALI dravya-bhagavAn AtmA trikAL amUrta ane tenI svabhAvadraShTimAn je nirmaL paryAy pragaTI te paN amUrta-deh, karma ane varNAdibhAvothI rahit chhe. tathApi atyAre to AtmA karmanA sambandhavALo chhe, dehavALo chhe, mUrta chhe, vikArI chhe em ja je anubhavyA kare chhe te AtmA-anAtmAnA vivekarahit mithyAdraShTi chhe.

to shAstromAn jIvane mUrta paN kahyo chhe ne? hA, kahyo chhe; sansAradashAmAn jIvane mUrta karmo sAthe nimitta sambandh chhe tethI tenun gnAn karAvavA upachArathI tene mUrta kahyo chhe; topaN nishchayathI jeno sadAy amUrtasvabhAv chhe ane upayogaguN vaDe je samasta anya dravyothI adhik chhe evA jIvane varNAdirUp mUrtapaNun jarAy nathI. samayasAr gAthA 62mAn, varNAdi bhAvo sAthe jIvanun tAdAtmya mAnanArane kahyun chhe-“he mithyA abhiprAyavALA! jo tun em mAne ke A varNAdik sarva bhAvo jIv ja chhe”-arthAt jIv mUrta ja chhe, “to tArA matamAn jIv ane ajIvano kAI bhed raheto nathI.” vaLI sansArI jIvo mUrta chhe em jo tun kahe to mUrta to pudgal ja hoy chhe tethI tArI mAnyatAmAn pudgal ja jIv Tharyo, judo jIv to rahyo nahi; mokShadashAmAn paN mokSha to pudgalano ja thayo. mATe nyAy to A ja chhe ke mokShadashAmAn ke sansAradashAmAn bhagavAn AtmAno sadA amUrta-svabhAv ja chhe. (juo samayasAr gAthA 63-64).

ahIn ‘karmabandhanA abhAvathI vyakta karavAmAn AvatA... AtmapradeshosvarUp amUrtatvashakti’-em kahIne trikALI shakti ane tenI nirmaL paryAy batAvI chhe; tem ja sansAradashAmAn karmabandhanun nimittapaNun chhe em paN batAvyun chhe. AtmAne sansAradashA chhe tyAre tenA nimittarUp karmano sambandh paN chhe, paN te kRutrim upAdhirUp chhe, ne te abhUtArtha chhe, je jIv potAnI avasthAnI ashuddhatAne tathA tenA nimittane jem chhe tem jANI, tathA potAnI shaktine oLakhI, shaktivAn nij AtmadravyanA Ashraye pariName chhe tene ashuddhatA TaLI shuddhatA pragaTe chhe, ne tyAre karmabandhanA abhAvapUrvak Atmapradesho sahaj-svAbhAvik amUrtapaNe vyakta thAy chhe. Am sahaj sparshAdishUnya AtmapradeshosvarUp amUrtikapaNun trikAL chhe te paryAyamAn vyakta thAy chhe. AvI vAt! samajANun kAI...? ‘samajANun kAI...? ’ -eTale kaI paddhatie kahevAy chhe teno khyAl Ave chhe ke nahi? bAkI vAstavik samajaN karI antar-anubhav kare e to nyAl thaI jAy, ene AtmA pratyakSha thaI jAy evI A vAt chhe

ahA! chaitanyamUrti prabhu AtmA sadAy amUrta chhe, ne A sharIr to mUrta ja chhe. atyAre paN bannenAn lakShaN judAn chhe. ahA! Am lakShaNabhed vaDe bannenI bhinnatA jANIne he bhAI! tun mUrta sharIrano pADoshI thaI jA. ahAhA...! jevA siddha prabhu amUrta, tevo ja tun amUrta chho. mATe mUrta sharIranI kriyAthI bhinna evA tArA chaitanyasvarUpane jAN. A indriyAdi mUrta padArtho tArA kAI nathI. mATe tyAnthI lakSha haThAvI, upayogane svasvarUpamAn joDI de. arere! vignAnaghan prabhu AtmA mUrta kalevaramAn mUrchhAI jAy e to mahA kalank ne mahA viparItatA chhe.

bhAI! yathArtha samajyA vinA (ekAnte) karmathI rAg thAy, ne rAgathI-shubharAgathI dharma thAy em tun mAne paN te barAbar nathI. jo karmathI rAg thAy to karma-pudgal ja sansAr thayo, paN sansAr to jIvanI vikArI paryAy arthAt vibhAv dashA chhe, ane te potAnI yogyatAthI thaI chhe, karmane laIne nahi. tathA jo shubharAgathI dharma thAy to shubharAg ja dharma Tharyo, paN dharma to vItarAgatArUp chhe. ahA! A pramANe yathArtha tattvadraShTi thayA vinA, AtmabhAn vinA koI munipaNun-dravyaling bahAramAn angIkAr kare, paN tethI shun? shrI pravachanasAramAn tene sansAratattva kahyun chhe. dravyaling dhAraN kare, panch


PDF/HTML Page 4028 of 4199
single page version

mahAvratAdi pALe, chhatAn jo vastusvarUpane bIjI rIte mAne to evA nagna digambar jain sAdhune pravachanasAranI gAthA 271mAn sansAratattva kahel chhe. rAg ane puNyanA bhAvane potAnA mAnanArane, hitarUp mAnanArane mokSha ke mokShano mArag hoto nathI; te to sansArI ja chhe; ane karmanA sambandhe pariName te paN sansArI ja chhe.

are bhAI! AtmAnI paryAyamAn vikAr chhe, karmano sambandh chhe-em jANavun te vyavahAr chhe, ane chaitanyamUrti prabhu AtmA vikAr ne bandhanathI rahit chhe evA enA chinmAtra svabhAvane jANavo te nishchay chhe. tyAn je jIv ekAnte vyavahArane ja svIkArI tenA AshrayamAn aTakI rahe chhe te sansArI mithyAdraShTi chhe; ne je jIv chinmAtra shuddha Atmadravyano Ashray kare chhe te samyagdraShTi chhe, dharmAtmA chhe; tene shuddha dravyanA Ashraye paryAy nirmaL-nirmaL thatI jAy chhe, ane karma sAtheno sambandh maTato jAy chhe, ne krame sAkShAt siddhadashAnI prApti thAy chhe. tyAn AtmAno amUrtasvabhAv pUrNa khIlI jAy chhe. Avo mArag chhe bhAI! yogasAramAn yogIndudeve kahyun chhe ne ke-

dhyAn vaDe abhyantare dekhe je asharIr,
sharamajanak janmo TaLe, pIe na jananIkShIr.

bhAI! bhavathI chhUTavun hoy, asharIrI thavun hoy to dhyAn vaDe tArA antaramAn asharIrI gnAnasvabhAvane dekh; tene dhyAtAn param sukhamay asharIrI siddhadashA thashe; pachhI pharIvAr bIjI mAtAnun dUdh nahIn pIvun paDe.

A pramANe vIsamI amUrtatvashakti purI thaI.

*
21 akartRutvashakti

‘samasta, karmathI karavAmAn AvatA, gnAtRutvamAtrathI judA je pariNAmo te pariNAmonA karaNanA uparamasvarUp (te pariNAmonA karavAnI nivRuttisvarUp) akartRutvashakti. (je shaktithI AtmA gnAtApaNA sivAyanA, karmathI karavAmAn AvatA pariNAmono kartA thato nathI, evI akartRutva nAmanI ek shakti AtmAmAn chhe.)’

juo, karmanA nimitte, karmanA nimittanA AshrayathI karavAmAn AvatA je rAgAdi pariNAm teno kartA AtmA nathI. ATh karmanA nimitte je shubhAshubh pariNAm thAy chhe te saghaLA gnAtRutvamAtrathI judA pariNAm chhe, anAtma pariNAm chhe, asvabhAvabhAvo chhe; bhagavAn AtmA teno kartA nathI. oho! samakitIne je svarUpanAn nirmaL gnAn- shraddhAn pragaT thayAn chhe tenA bhegun rAgAdinun akartRutva paN pragaTayun ja hoy chhe, jethI gnAnI-dharmI jIv rAgAdino kartA thato nathI. ahA! Avo AtmAno akartA svabhAv chhe.

ahA! AtmAmAn akartApaNAno ek guN chhe. tenun kArya shun? ke karmanA nimittanA Ashraye utpanna thayelA puNya-pApanA vikArI bhAv tene kare nahi, karavAnI nivRuttisvarUp pariName te enun kArya chhe. bas, vikArathI nivartavun... nivartavun... nivartavun ne svarUpamAn-gnAnasvabhAvamAn Tharavun ja Tharavun e enun kArya chhe. ahA! siddha paramAtmAnun je kArya nathI te (-vikAr) bhagavAn AtmAnun kArya nAm kartavya nathI. Avo ja AtmAno akartRutva svabhAv chhe.

prashna– to shun gnAnI-dharmI puruShane rAg hoto ja nathI. uttara– bhAI! em vAt nathI. asthiratAnA kALamAn dharmIney yathAsambhav shubhAshubh hoy chhe, paN tenun shraddhAn-gnAn Am chhe ke A vikAr mArun svarUp nathI, mArun kartavya nathI. hun to ek gnAnAnandasvarUp prabhu gnAyak chhun, ne temAn Tharun e ja mArun kartavya chhe. Am paryAyamAn gnAnIne dayA, dAn Adi rAganA pariNAm chhe, paN tenun ene kartRutva nathI. gnAn sAthe rAganun akartApaNun niyamathI gnAnIne pragaT thayun ja hoy chhe. samajANun kAI...?

tyAre koI vaLI kahe chhe-AtmA karmane kare ne karmane bhogave. are, tun shun kahe chhe A bhAI? anantaguNanidhAn prabhu AtmAmAn evI koI shakti ja nathI je karmane kare ne karmane bhogave. e to agnAn draShTimAn ja tane karmanun kartApaNun bhAse chhe, bAkI svabhAvadraShTivantane to AtmA akartA ja chhe, abhoktA ja chhe. rAg karavo e AtmAnun svarUp ja nathI.


PDF/HTML Page 4029 of 4199
single page version

juo, nIche narak gati chhe. narakanI bhUmimAn vaitaraNI nAmanI nadI chhe. te nadInun pANI agninI jvALA jevun uShNa chhe. paramAdhAmI devo nArakI jIvone te nadInA pANImAn phenke chhe. ararar! keTalI pIDA! ahIn moTA rAjA hoy te hinsAdi kukarmo vaDe marIne narakamAn jAy chhe. tyAn upajavAnAn bhamarInA dar jevAn bIl hoy chhe. tyAnthI paTakAIne nIche paDe tenI vedanAnun shun kahevun? pArAvAr asahya vedanA hoy chhe. shreNik rAjA kShAyik samakit sahit pahelA narakamAn gayA chhe. tyAn dukhanA pariNAm thAy tenA teo kartA nathI, bhoktA nathI. gnAnIne to jANavA-dekhavArUp pariNAm thAy chhe ane tenA teo kartA chhe. gnAyakasvabhAvanI draShTi hovAthI, paryAyamAn karmanA nimitte je vikArI bhAv thAy chhe tenA teo mAtra gnAtA-draShTA chhe, kartA nathI. jANavA-dekhavAnA pariNAm thAy te gnAnInun karma ane tenA gnAnI kartA chhe, sAthe vyavahAr-rAg chhe tenA gnAnI kartA nathI. bhAI! sAchA dev-guru-shAstranI bhedarUp shraddhAnA pariNAm te rAg chhe, te pariNAm mithyAtva nathI, paN tene dharma mAnavo te mithyAtva chhe. khAniyA tattvacharchAmAn A prashna charchAyo chhe.

prashna– dev-guru-shAstranI shraddhAno bhAv shun mithyAtva chhe? uttara– nA, bIlakul nahi; dev-guru-shAstranI shraddhAno bhAv te shubhabhAv chhe, te mithyAtva nathI; te dharma paN nathI, tene dharma mAnavo te mAnyatA mithyAtva chhe. pt.. phUlachandajIe javAb ApI barAbar khulAso karyo chhe. dev-guru- shAstra chhe te paradravya chhe. temanA prati lakSha jAy te bhAv shubh chhe. te bhAv gnAnIne paN Ave chhe, paN tene te dharma mAnatA nathI. are bhAI! dev-guru-shAstranI shraddhA-bhakti-vinay hoy e judI vAt chhe ane temanA pratyenI shraddhAnA rAgane dharma mAnavo e judI vAt chhe.

dravyasangrahanI gAthA 47mAn kahyun chhe ke gnAyakabhAvanun dhyAn karatAn je nirvikalpa dashA thaI te nishchay mokShamArga chhe, tathA sAthe je rAg rahyo tene AropathI vyavahAr mokShamArga kahyo chhe. A pramANe vyavahArano rAg hoy chhe paN teno AtmA kartA nathI. ahAhA...! rAganA akartApaNe pariName evo AtmAno sahaj akartA svabhAv chhe. rAganA kartApaNe pariName evI AtmAmAn koI shakti ja nathI. AvI vAt!

have Avun samajavAnI ene kayAn phurasad chhe? e to bas khAvun, pIvun, khelavun ne bairAn-chhokarAnne rAjI rAkhavAmAn rokAI gayo chhe. ane temAn k kdhan-pAnch pachAs lAkhanun kamAy eTale rAjI rAjI thaI jAy ne phUlAI jAy. paN e to badhI pudgalanI chIj; dhUL chhe bApu! khAy, pIve ne kamAy-e badhI to pRuthakbhUt pudgalanI kriyA chhe, teno kartA AtmA nathI tathA te padArthonA lakShe je rAganI vRuttinun utthAn thAy teno paN kartA AtmA nathI. AtmA to teno gnAtA-draShTA chhe, kartA nahi. paranA lakShe rAg thAy tene paN shAstramAn pudgalanA pariNAm kahyA chhe, tenun katRutva AtmAne nathI arthAt tene na karavA evI akartRutva nAmanI AtmAnI shakti chhe.

are bhAI! A deh to jotajotAmAn phU thaIne uDI jashe. dehanI sthiti kayAre pUrI thashe te koN jANe chhe? mATe jagatanI janjAL ane dehanI sambhAL ek kor mUkIne AtmAnI-potAnI sambhAL kar. jagatanun kAI kAm karavun ne dehane ThIk rAkhavo e to tArA adhikAranI vAt nathI. mATe jUThA vikalpathI virAm pAmI nij shaktinI sambhAL kar; temAn ja A uttam avasaranI sArthakatA chhe. AmAn traN vAtano nishchay thAy chhe.

1. pRuthakbhUt paradravyanun kartRutva AtmAnA dravya-guN-paryAyamAn koI prakAre nathI. 2. svabhAvathI to vikAranun paN AtmAne akartRutva ja chhe. hun karun chhun-evI mithyA mAnyatAne kAraNe agnAnI

paryAyamAn vikArano kartA thAy chhe. (vAstavamAn to akartA ja chhe, paN evun e mAnato nathI tethI kartApaNe
pariName chhe).

3. svasvarUpanI sambhAL karIne je svasanmukh thaI nirmaL-nirmaL pariName chhe te gnAnI vikArano sAkShAt

akartA thaIne gnAnabhAvapaNe-gnAtAdraShTApaNe pariName chhe.

are bhAI! A avasaramAn svAdhyAy vaDe yathArtha tattvanirNay karavo joIe.

juo, shAstra-svAdhyAyano bhAv Ave te shubh vikalpa chhe, tathApi pravachanasAramAn svabhAvanA lakShe Agamano abhyAs karavAnun kahyun chhe. samayasAranI pahelI ja gAthAmAn shrI kundakundAchAryadev kahe chhe-kevaLI, shrutakevaLInun kahel samayaprAbhRut hun kahun chhun, te he shiShya! tun sAmbhaL; kevI rIte? ke anant siddhonun tArI paryAyamAn sthApan karIne sAmbhaL. men to anant siddhonun mArI paryAyamAn sthApan karyun chhe, tun paN anant siddhonI tArI paryAyamAn sthApanA karIne samayasAr nAm shuddha AtmA


PDF/HTML Page 4030 of 4199
single page version

-tene kahenArun A samayasAr shAstra sAmbhaL. siddhanI paryAy to ek samayanI chhe, paN potAno AtmA anant anant siddha paryAyono pinD chhe ne! ahA! evA svarUpanI tun A vAt sAmbhaL. ahAhA...! ‘वंदित्तु सव्वसिद्धे’ no Avo artha chhe. ahAhA...! anant siddhonun paryAyamAn sthApan kare tyAn potAnI draShTi trikALI shuddha dravya bhaNI jAy chhe.

ahIn kahe chhe. -shubhAshubh rAganA pariNAm gnAtRutvathI bhinna chhe ne te pariNAm karmathI karavAmAn Ave chhe. paN bhagavAn AtmA teno kartA nathI. kemake AtmA te pariNAmonA karavAnI nivRuttisvarUp akartRutvasvabhAvI chhe. ahAhA...! AtmA gnAtApaNA sivAyanA, karmathI karavAmAn AvatA shubhAshubh pariNAmono kartA thato nathI, evo ja eno akartRutva svabhAv chhe. je bhAvathI tIrthankar nAmakarmanI prakRitino bandh paDe te bhAvano kartA AtmA nathI, teno mAtra gnAtA-draShTA chhe. karmakRut pariNAmono AtmA jANanAr chhe, kartA nathI.

ahIn shubhAshubh vikAr thAy chhe tene karmakRut kahyA tethI te karmathI nIpaje chhe em artha nathI. vikArabhAv to jIv pote svatantrapaNe kare chhe, paN karma-nimittane AdhIn thaI vikArane karato hovAthI tene karmakRut kahyA chhe. bAkI karma to bichArAn jaD chhe, te shun kare? pUjAnI jayamAlAmAn Ave chhe ne ke-

karam bichAre kaun, bhUl merI adhikAI;
agani sahe ghanaghAt, lohakI sangati pAI.

to gommaTasAramAn gnAnAvaraNathI gnAn rokAy ityAdi Ave chhe ne? hA, paN e to nimittanun gnAn karAvavA mATenun nimittaparak kathan chhe. gnAn kAI gnAnAvaraNIy karmanA uday vaDe rokAI gayun chhe em nathI. gnAnanI hInadashAnun hovun e to potAnI ja yogyatAthI chhe, karma to nimittamAtra chhe. vikAr karmanun nimitta hotAn thAy chhe tethI tene karmakRut kahevAmAn Ave chhe.

samyagdraShTine je kinchit rAg thAy chhe te potAnI yogyatAthI kamajorIvash thAy chhe, paN svabhAvadraShTivant gnAnI tenA kartA nathI, kemake vikArane kare nahi evo AtmAno akartA svabhAv chhe. ahAhA...! rAg thAy te gnAyakathI bhinna pariNAm chhe; ane gnAtRutvamAtrathI judA je pariNAm chhe te pariNAmonA karaNanA uparamasvarUp bhagavAn AtmAno akartA svabhAv chhe.

tyAre koI vaLI kahe chhe-ApaNane AtamA-phAtamA kAI samajAy nahi, ApaNe to puNya karyA karavAn ne svargAdinAn sukh bhogavavAn bas.

are bhAI! andar tun sukhanidhAn gnAtA-draShTAsvarUp bhagavAn chho teno InkAr karIne puNyanA phaLanI honsh- mIThAsh karI rahyo chho, paN temAn to anant sansArarUpI vRukShanA mithyAtvarUp mULiyAn paDayAn chhe. ahIn kahe chhe-puNya pariNAm bhagavAn gnAyakathI bhinna chhe, ane tenA karaNanA uparamasvarUp bhagavAn AtmAno akartA svabhAv chhe. have potAnA AvA svabhAvane oLakhyA vinA puNya ne puNyakarmanI honsh tun karyA kare chhe. paN anAdi sansAramAn puNya ane puNyakarmano kAL atyant alpa hoy chhe; mithyAdashAmAn anant anant kAL to jIvano pAp ane pApanA phaLarUp dukhamAn ja vyatIt thAy chhe. samajAy chhe kAI...?

ek ajANyA gRuhastha thoDA vakhat pahelAn AvelA. te kahe-“hun tIrthankar chhun, chAr ghAtikarmano mane kShay thayo chhe, chAr aghAtikarma bAkI chhe.” pachhI thoDI vAr pachhI te kahe-“mArI pAse paisA nathI, mArA mATe sagavaD karI Apo.” juo, A viparItatA! tene kahyun-bhAI! A to tadna viparIt draShTi chhe, kemake vastra sahit munipaNun hoI shake nahi, pachhI kevaLagnAn thaI jAy, ane chAr ghAtikarmano kShay thaI jAy e to sambhave ja kayAnthI? have Avun ne Avun-ghaNun badhun viparIt-mAnanArA jagatamAn ghaNA paDayA chhe!

ahAhA...! AtmA anant shaktino pinD, anant guNaratnothI bharelo bhagavAn ratnAkar chhe. teno antarasanmukh thaI anubhav thatAn sAthe atIndriy AnandanI lahar uThe chhe; Anun nAm samyagdarshan chhe. juo, ‘चारित्तं खलु धम्मो’- chAritra kharekhar dharma chhe, ane ‘दंसण मूलो धम्मो’ -dharmanun mUL samyagdarshan chhe. eTale shun? ke samyagdarshan chhe te chAritranun mUL chhe; samyagdarshan vinA chAritra hotun nathI. samyagdarshan vinA koI bahAramAn vrat, tap karo to karo, paN e kAI nathI, thothAn chhe; arthAt bhagavAne tene bALavrat ane bALatap kahyAn chhe.


PDF/HTML Page 4031 of 4199
single page version

ahAhA...! svasvarUpanI ramaNatArUp chAritra to koI alaukik chIj chhe bhAI! nijAnand-gnAnAnandasvarUpamAn ramavun, charavun, Tharavun enun nAm chAritra chhe. prachur atIndriy Anandanun jyAn bhojan chhe enun nAm chAritra chhe. e to koI param pAralaukik dashA bApu! chAritra kone kahIe? aho! dhanya e chAritra dashA ne dhanya avatAr! samyagdraShTine A chAritradashA pUjanIk chhe. ahAhA...! abhed ratnatrayasvarUp bhagavAn AtmA anantaguN-ratnAkar chhe; tenA sanmukhanI draShTi karI teno svasamvedanamAn anubhav karavo te samyagdarshan, samyaggnAn chhe, ane te mahA mahimAvant mokSha dashAnun pratham sopAn chhe. chhahaDhAlAmAn Ave chhe ne ke-

mokShamahalakI paratham sIDhI, yA bin gnAn–charitrA;
samyaktA na lahai so darshan, dhAro bhavya pavitrA.

adhyAtma panchasangrahamAn pt.. dIpachandajIe kahyun chhe ke-abhavya jIvane gnAn hoy chhe paN gnAnanI pariNati hotI nathI. eTale shun? ahAhA...! andar gnAnasvarUpI bhagavAn AtmA chhe tenun svasamvedan gnAn thAy tene gnAn pariNati kahe chhe. abhavine 11 ang ane nav pUrvanun gnAn thAy chhe, paN tene gnAnanI pariNati thatI nathI. ohoho...! agiyAr anganun gnAn kone kahIe? ek AchArAng shAstranA 18000 pad chhe, ane ek padanA pa1 karoD jhAjherA shlok chhe. bIjA sUyaDAnganA enAthI bamaNA, em bamaNA bamaNA karatAn 11 ang sudhI levun. A uparAnt nav pUrvanun gnAn hoy chhe. Avun gnAn kAI abhyAs karavAthI pragaTatun nathI. e to sahajapaNe e jAtanI labdhi pragaTe chhe. sAt dvIp ane sAt samudra dekhe evun vibhang gnAn paN abhavine pragaT thAy chhe; parantu tene gnAnanI pariNati nathI. ahA! jemAn nij gnAyakasvabhAvanun nirmaL gnAn-shraddhAn thAy tevI gnAnanI pariNati tene nathI.

ahAhA...! shakti ane shaktivAnanA bhedanun lakSha chhoDIne, sachchidAnandasvarUp andar AtmA nirvikalpa abhed ek birAje chhe tene gnAnamAn gney banAvI, tenAn nirmaL gnAn-shraddhAn karavAn tenun nAm gnAn pariNati chhe. ahAhA...! Avun nij AtmAnun gnAn thatAn gnAnanI pariNatinI sAthe anant shaktio paN bhegI vyakta thaIne paryAyamAn uchhaLe chhe, udit thAy chhe. Anun nAm AtmagnAn chhe, ane te gnAnamAn ahIn kahe chhe, rAganun kartApaNun nathI. gnAn sAthe bhego akartA svabhAv uchhaLe chhe ne! tethI gnAnI rAgano kartA nathI, mAtra gnAtA chhe. AvI vAt!

juo, madhyalokamAn asankhyAt dvIp-samudro chhe. temAn chhello svayambhUramaN nAmano samudra chhe. teno vistAr asankhya jojanamAn chhe. temAn nIche retI nathI, ratno bharyAn chhe. tem bhagavAn AtmA-akhanD ekarUp chaitanya mahAprabhu- anant chaitanya-ratnono bhanDAr chhe, svayambhU chaitanyaratnAkar chhe. pravachanasAranI gAthA 16mAn tene svayambhU kahel chhe. ahAhA...! tenI draShTi karI andar jhukavAthI arthAt temAn tanmay thaI pariNamavAthI anant guNaratno paryAyamAn nirmaL- nirmaLapaNe vyakta thaI uchhaLe chhe. ahA! te paryAyo kramarUpe pravarte chhe. ahIn shuddha paryAyonI vAt levI, kemake shaktinA adhikAramAn ashuddha paryAyanI vAt ja nathI.

niyamasAranI gAthA 38mAn paryAyathI rahit trikALI je ek gnAyakabhAv chhe tene AtmA kahyo chhe. tyAn dravyadraShTino viShay evun trikALI shuddha dravya siddha karavun chhe. jyAre ahIn trikALI dhruv ek gnAyakanAn shraddhAn-gnAn thatAn je paryAyomAn anant shaktionun pariNaman thayun te paryAyo ane guNonA samUhane AtmA kahyo chhe. ahIn dravyanI shaktio ane tenun pariNaman siddha karavun chhe. tethI dravyamAn akrame pravartatI shaktio ane kramavartI paryAyono samUh te AtmA em kahyun chhe. AmAn vikArI pariNamananI vAt AvatI nathI, kemake vikAr te shaktinun kArya nathI, paN karmanA nimitte utpanna thato aupAdhikabhAv chhe; vAstavamAn tenun kartRutva bhagavAn AtmAne nathI.

A 47 shaktio kahI chhe te badhI AtmAmAn to ek sAthe chhe, ahIn tenun varNan ek pachhI ek karyun chhe. tem pravachanasAramAn chhelle 47 nayano adhikAr chhe. ane te nayanA viShayarUp dharmo paN dravyamAn ekI sAthe chhe. shun kIdhun? nitya, anitya Adi badhA dharmo ekI sAthe chhe. ne tethI kALe mokSha thAy ane akALe mokSha thAy em kahyun chhe chhatAn te banne dharmo ekI sAthe ek samayamAn rahe chhe. te jAtanI je dravya ke paryAyagat yogyatA chhe tene dharma kahel chhe. niyatinay ane aniyatinayanA viShayarUp banne dharmo paryAyamAn ek ja samaye chhe. svabhAvarUp paryAyane niyat kIdhI chhe, ne vibhAvarUp paryAyane aniyat kahI chhe. tevI rIte kriyAnay ane gnAnanayanI paN tyAn vAt karI chhe;

“Atmadravya kriyAnaye anuShThAnanI pradhAnatAthI siddhi sadhAy evun chhe.”


PDF/HTML Page 4032 of 4199
single page version

“Atmadravya gnAnanaye vivekanI pradhAnatAthI siddhi sadhAy evun chhe.” A banne dharmo AtmAmAn ekI sAthe chhe. ek jIvane kriyAthI mokSha thAy ne bIjA jIvane gnAnathI mokSha thAy em banatun nathI. tem ja jIvane koIvAr kriyAthI ane koIvAr gnAnathI mokSha thAy em paN banatun nathI. banne dharmo dravyamAn ekI sAthe hoy chhe; mAtra vivakShAbhed chhe.

ahIn akartRutvashaktinun varNan chAle chhe. karmo dvArA karavAmAn AvelA vikArI pariNAmanA karavAnA abhAvasvarUp akartRutvashakti chhe. vikAranA pariNAm karma-nimittanA Ashraye thAy chhe tethI karmo dvArA karavAmAn AvelA pariNAm-em kahyun chhe. vikAr kAI svabhAvanA Ashraye thato nathI, ne AtmAmAn vikAr karavAno koI svabhAv-shakti nathI. paryAyamAn vikAr thAy chhe te shaktinun kArya nathI. tethI dayA, dAn Adi vikAranA pariNAmane karmathI karavAmAn AvelA pariNAm kahyA chhe.

panchAstikAyanI gAthA 62mAn vikAr potAnI paryAyanA ShaTkArakathI utpanna thAy chhe em kahyun chhe. matalab ke ek samayanI paryAyamAn thatI mithyAtva ane rAgadveSharUp vikRuti potAnI paryAyanA ShaTkArakathI thAy chhe, paranA kAraNe nahi ne potAnA dravya-guNanA kAraNey nahi.

tyAre samayasAranI kartAkarma adhikAranI gAthA 7p-76-77mAn em kahyun chhe ke dharmIne potAno pUrNa svabhAvadraShTimAn AvatAn je nirmaL pariNAm pragaT thayA chhe te tenun vyApya chhe ane AtmA teno vyApak chhe. parantu tene (-dharmIne) je vikAr bAkI chhe te vikAr tenun vyApya nathI. tyAn, vikAr chhe te vyApya chhe ane pudgal karma tene vyApak chhe em kahyun chhe. e to tyAn vikArathI bhinna trikALI dravya svabhAv siddha karavo chhe mATe em kahyun chhe. rAg svabhAvabhUt nathI, pudgal karmanA sangamAn thAy chhe ne teno sang maTI jatAn maTI jAy chhe tethI tene pudgal karmanun vyApyakarma kahyun chhe.

kaLash TIkA, kaLash 68mAn kahyun chhe ke-rAg-dveSh-mohanA pariNAm vyApya chhe ane mithyAdraShTi jIv temAn vyApak chhe. tethI te mithyAdraShTi jIv ashuddha chetanapariNAmono kartA chhe. agnAnI jIv vikAramAn tanmay thaIne pariName chhe tethI te vikArano kartA thAy chhe. bhAI! kaI apekShAthI kayAn shun kathan karyun chhe te dhyAnamAn rAkhIne tenA artha samajavA joIe. ahIn kahe chhe-vikAranA pariNAm karma dvArA karavAmAn AvyA chhe. ahIn svabhAvanA pariNAmanun varNan chhe ne! tethI vibhAvane karmanA udayanA nimittAdhIn bhAv gaNI tene karmo dvArA karavAmAn AvelA pariNAm kahyA chhe. Am jyAn je apekShAthI kathan hoy tyAn te yathArtha samajavun joIe. shAstramAn Ave chhe ke darek kathananA pAnch prakArathI artha karI tene yathArthapaNe samajavun. 1. shabdArtha, 2. AgamArtha, 3. matArtha, 4. nayArtha, ane pa. bhAvArtha-Am pAnch prakAre artha karI kathanane yathArtha jANavun.

bhagavAn AtmA shuddha gnAyakamAtra vastu chhe. tenA sanmukhano anubhav thatAn gnAn ane AnandanI nirmaL dashA pragaT thAy chhe, tenA bhegI anant shaktio paN uchhaLe chhe, paN vikAranA pariNAm bhegA samAtA nathI, kemake vikAr pariNAmanA uparamasvarUp bhagavAn AtmAno akartA svabhAv chhe. akrame pravartatA guNo ne kramavartI nirmaL paryAyo-e banneno samudAy tene ahIn AtmA kahyo chhe. dayA, dAn, vrat, bhakti, pUjAnA pariNAm karmathI karavAmAn AvelA vikRut pariNAm chhe, te gnAtRutvamAtrathI bhinna pariNAm chhe ane tenAthI (tene karavAthI) gnAnI nivRuttasvarUp chhe; arthAt gnAnI gnAtApaNA sivAyanA karmathI karavAmAn AvatA pariNAmono kartA nathI.

prashna– AmAn to Ap puNyane uDAvo chho? uttara– em nathI bhAI! AmAn to vikAr rahit tArA ek gnAyakasvabhAvanI prasiddhi thAy chhe. tArA svabhAvano mahimA lAvI prasanna thA. svabhAvanI samajaNanA kALe tane je puNya bandhAshe te paN bahu unchAn hashe. vaLI nij svabhAvane samajIne puNya-pApanA vichchhedarUp pariName to to shun vAt chhe! to vItarAgatA ne kevaLagnAn thashe; ane te to kartavya ja chhe, iShTa ja chhe. samajANun kAI...?

ahAhA...! anant shaktinA dhArak bhagavAn AtmAnI antardraShTi karI teno jyAn Ashray lIdho tyAn dharmI vikAranA-rAganA pariNAmathI nivRuttasvarUp chhe; vikAramAn gnAnI pravRuttasvarUp nathI; mATe gnAnIne vikAranun kartRutva nathI. mArag bahu judo chhe bhAI! ahAhA...! jenA phaLamAn anant kAL paryant rahe evA anant chatuShTay-anant darshan, anant gnAn, anant sukh ne anant vIrya pragaTe ahAhA...! teno upAy koI anupam alaukik hoy chhe. ahAhA...! Avo vItarAgano lokottar mArag koI mahA bhAgyashALI hoy tene prApta thAy chhe. bAkI loko to vrat karo ne dAn karo ne tap karo-em puNya


PDF/HTML Page 4033 of 4199
single page version

karavAmAn mArag samajI santuShTa thAy chhe, paN e mArag nathI bApu! e to saghaLo parAshrayarUp vyavahAr, bandhanun ja kAraN chhe.

ahAhA...! dharmI-gnAnI ene kahIe ke je parAshrayarUp vyavahAr-rAganA karavAthI nivRuttasvarUpe gnAnamay pariNAme, Anandamay pariNAme pariName chhe. rAgano-vyavahArano potAne je kartA mAne chhe te to vyavahAramUDh chhe, mithyAdraShTi chhe. ahA! vyavahAranA Ashraye mokShamArga nathI tethI to bhagavAne vyavahAranA Ashrayano niShedh karyo chhe. jem parane hun karun -evo sva-paranI ekatAno mithyA adhyavasAy bandhanun ja kAraN chhe tem parAshrit vyavahAranA bhAvothI mokShamArga thashe evI mAnyatA paN mithyA chhe ne te bandhanun ja kAraN chhe. bhAI! A bhagavAnanA shrImukhethI AvelI vAt chhe, AmAn kayAny virodh karavA jevun nathI.

dharmI puruSh vyavahAranA rAgathI nivRuttasvarUp chhe. paranI kriyA thAy teno kartA AtmA chhe e vAt to dUr raho, rAganA-vyavahAranA pariNAmanA karaNathI-karavAthI Atmadravya nivRuttisvarUp chhe. sarva paradravyo nakAmA arthAt kadIy kArya vinAnA nathI. pratyek dravya potAnun kAm nirantar karI ja rahyun chhe, koI paN dravya ek kShaNamAtra paN potAnA kArya vinAnun hotun nathI. mATe bIjo-anya dravya tenun kArya kare e vAt to chhe ja nahi; parantu gnAnIne je kinchit rAg chhe tenoy te kartA nathI, mAtra gnAtA-draShTA chhe. gnAnInI rIti-chAl bahu nirALI chhe bApu! bhajanamAn Ave chhe ne ke-

chinmUratandRugadhArIkI mohi rIti lagati hai aTApaTI.

prashna– to pravachanasAramAn nayonA adhikAramAn tene kartA kahyo chhe ne? uttara– hA, gnAnIne jeTalo rAg chhe teTalA te pariNAmano, gnAn apekShAe, kartA paN kahyo chhe. rAganA pariNAm karavAlAyak chhe em nahi, gnAnIne kartRutvabuddhithI rAganI pravRutti hotI nathI; tathApi kamajorIvash jeTalo rAg chhe teTalA rAgano, pariNaman apekShAe gnAnIne tyAn kartA kahyo chhe. tyAn pravachanasAramAn gnAnapradhAn shailIthI vAt chhe. ahIn draShTi ane draShTinA viShayanI apekShAe vAt chhe; tethI ahIn gnAnI rAgathI nivRuttasvarUp chhe em kahyun chhe. sAthosAth rAganun pariNaman chhe eTalo te kartA chhe em (kartRunaye) gnAn apekShAe samajavun.

pravachanasAramAn to jeTalo rAg chhe teTalo teno bhoktA gnAnI chhe em paN kahyun chhe. gnAnIne jeTalo rAg chhe teTalun tyAn dukhanun vedan paN chhe. juo, shreNik rAjA AgAmI chovIsInA pratham tIrthankar thashe. vartamAnamAn narakakShetramAn chhe. teo kShAyik samakitI chhe. teo tyAnthI (-narakathI) nIkaLI mAtAnA garbhamAn avataraN karashe tyAre svarganA indro AvI moTo utsav ujavashe. indra paN kShAyik samakitI chhe, ek ja bhav karI mokSha jashe. chhatAn bhagavAnanI mAtAne stuti dvArA kahe chhe-he mAtA! Ap jagatjananI, ratnakUnkhadhAriNI chho. A bALakanun jatan karIne, sambhALIne rAkhajo. he mAtA!

putra tumAro dhaNI hamAro, taraNatAraN jahAj re!
mAtA! jatan karIne rAkhajo, tum sut am AdhAr re.

juo, samakitI indra bhaktibhAvathI stuti karIne Am kahe chhe ke-he mAtA! Apane mArA namaskAr ho. ahA! Avo rAg kShAyik samakitI ekabhavatArI indrane paN Ave chhe, chhatAn te rAganA vikalpathI kharekhar gnAnI nivRuttisvarUpe pariName chhe. rAganA-vikalpanA teo gnAtA ja chhe, kartA nahi. dhandhA-pANInI kriyA to jaDanI-jaDasvarUp chhe, teno to kartA AtmA nathI, paN gnAnIne bhagavAn pratye je bhakti vinayano vikalpa uThe chhe tenoy te rktA nathI, tenAthIy gnAnI to nivRuttasvarUp chhe. aho! munirAjane je vratAdinA vikalpa uThe chhe tenA karavAthI teo nivRuttasvarUp chhe. have AvI antaranI vAt samajyA vinA lok to vrat, tap Adi karavAmAn manDI paDayA chhe, paN e badhI kriyAo to thothAn chhe bhAI! enA kartApaNe pariNamavun e to mithyAdashA chhe. samakitIne to shuddhatArUpe akartRutvashakti pariNamI chhe ane te rAganA nivRuttisvarUp chhe; A anekAnta chhe.

rAgathI dharma thavAnun mAne ane gnAtAdraShTA svabhAvanA Ashraye paN dharma thavAnun mAne te anekAnta nathI, syAdvAd nathI; e to phUdaDIvAd chhe. AtmA potAnA nirmaL pariNAmano kartA chhe ane rAganA-vyavahAranA kartRutvathI nivRutta chhe-A samyak anekAnta chhe.

to panchAstikAyamAn vyavahAr sAdhan kahyun chhe ne? hA, panchAstikAyamAn bhinna sAdhan-sAdhyanI vAt karI chhe, paN e to bAhya sahachar ane nimittanun gnAn karAvavA


PDF/HTML Page 4034 of 4199
single page version

mATenI vAt chhe. vAstavamAn bhinna sAdhan-sAdhya chhe ja nahi. paramArthe sAdhan be nathI, paN shAstramAn sAdhananun be prakAre nirUpaN karyun chhe; jem mokShamArga be nathI, paN mokShamArganun kathan shAstramAn be prakAre chhe tem. mokShamArga to traNekAL ek ja chhe, vItarAgabhAvarUp ek ja mokShamArga chhe. te sAthe sahacharapaNe rAg bAkI hoy chhe tethI tene Arop daIne vyavahArathI mokShamArga kahyo chhe, paN te chhe to bandhano ja mArga. gnAnI to tenA kartRutvathI nivRuttasvarUp ja chhe.

ahA! akartRutvashakti pariName chhe tenA bhegI akAryakAraNatvashakti paN pariName chhe. tethI shubhabhAv kAraN ane svAnubhav thayo te enun kArya em nathI. tathA nishchay samyagdarshan-gnAn pragaT thayun te kAraN ane vyavahArano shubharAg thAy te enun kArya em paN nathI. bhAI! AtmA rAganun kAraNey nathI, ane rAganun kArya paN nathI. tem je shubharAg chhe te gnAnanun kAraNey nathI, ane gnAnanun kArya paN nathI. ahA! A to jainadarshananI alaukik vAt! dharma kem thAy te samajavA mATe A badhun pahelAn jANavun joIshe hon; A samajyA vinA dharma thavo sambhavit nathI.

bhAI! shAstramAn kaI paddhatithI shun kahyun chhe te barAbar samajavun joIe; potAnI mati-kalpanAthI undhA artha karashe to draShTi viparIt thashe; ane to shAstra-svAdhyAyanun sAchun phaL nahi Ave, sansAr-paribhramaN ja raheshe.

aho! ekek shaktine varNavIne AchAryadeve bhagavAn samayasAr nAm shuddhAtmA prasiddha karyo chhe. ek shaktine paN yathArtha samaje to anAdikAlIn je vikAranI gandh pesI gaI chhe te nIkaLI jAy. ahAhA...! ekek shakti je ek gnAyakane prasiddha kare chhe te gnAyakanI draShTi thatAn ane temAn ja TharatAn vikArano ant AvI jAy evI A vAt chhe. he bhAI! vikAr kAI mArI chIj nathI em jANI vikArathI bhinna nij gnAyakabhAvanI draShTi kar, ne temAn ja Thar, temAn ja char; jethI AtmAno akartAsvabhAv antaramAn pragaT thashe. bhavabhramaNano nAsh karavAnI A ja rIt chhe bhAI!

A pramANe ahIn akartRutvashaktinun varNan pUrun thayun.

*
22 abhoktRutvashakti

‘samasta, karmathI karavAmAn AvatA, gnAtRutvamAtrathI judA pariNAmonA anubhavanA (-bhogavaTAnA) uparamasvarUp abhoktRutvashakti.’

juo, ahIn em kahe chhe ke-AhAr, pANI, strInun sharIr vagereno bhoktA to AtmA nathI, paN karmathI karavAmAn AvelA, gnAtRutvamAtrathI judA evA je samasta vikArI bhAv chhe teno paN jIv bhokta nathI. ahA! Avo bhagavAn AtmAno abhoktApaNAno svabhAv chhe. gnAnIne bhoganI AsaktinA pariNAm thAy, paN te pariNAmanA bhogavaTAthI gnAnI nivRuttisvarUp chhe. ahA! harakh-shokanA, sAtA-asAtAnA je pariNAm chhe te gnAnInA gnAtApariNAmathI judA ja chhe, gnAnI temAn tanmay thato nathI, tethI gnAnI teno bhoktA nathI, mAtra gnAtA ja chhe. juo, A gnAnabhAv sAthenun abhoktRutva svabhAvanun pariNaman! paryAyamAn vidyamAn hovA chhatAn te harakh-shok Adi parabhAvanun gnAnIne abhoktApaNun chhe. aho! A to svabhAvadraShTinI koI adbhut kamAlanI vAt chhe. svabhAvanI pariNati thayA vinA na samajAy evI A antaranI alaukik vAt chhe. samajANun kAI...?

dAL, bhAt, mosambIno ras, rasagullAn ityAdi jaD, mATI, ajIv tattva chhe. te rUpI padArtha chhe. arUpI evo bhagavAn AtmA teno bhoktA nathI. rUpI padArtha taraph lakSha karIne A chIj ThIk chhe evo rAg jIv utpanna kare, ane tyAn agnAnI em mAne ke hun sharIrAdine bhogavun chhun, parachIjane bhogavun chhun, paN e to enI mithyA mAnyatA chhe, kemake parachIjane AtmA traNakALamAn bhogavI shakato nathI-jaDane jo AtmA bhogave to tene jaDapaNun AvI paDe.

koI moTo sheTh hoy, bhAre puNyanA ThATh vachche ubho hoy, rUpALo deh maNi-mANekathI maDhelo hoy ne ghare bAg-bangalA-bagIchA-moTaro ityAdi karoDonI sAhyabIbharyo vaibhav hoy, tyAn agnAnIne mommAn pANI vaLe ke-ahA! kevI sAhyabI ne kevo bhogavaTo! A sheTh kevA sukhI chhe! paN bhAI! A to tArI bahidraShTi chhe ane te mithyA chhe; kemake jaD padArthono bhogavaTo AtmAne chhe ja nahi. sukhano ek ansh paN temAnthI Ave tem nathI.


PDF/HTML Page 4035 of 4199
single page version

ahIn to dharmI jIvanI vAt chhe. dharmI jIvane svasvarUpanI draShTi thatAn AtmagnAn pragaT thayun chhe tethI teo pragaT atIndriy AnandanA bhoktA chhe; temane kinchit rAg bAkI chhe, paN te rAganA teo bhoktA nathI. ahA! sinh ke shiyALiyAn phADI khAtAn hoy te kALey nijAnandarasalIn evA munirAj AnandanA bhoktA chhe; kinchitviShAdanA pariNAm te kALe thAy, paN tenA teo bhoktA nathI. andar abhoktRutva svabhAv pragaTayo chhe ne? tethI gnAnI harakh-shokanA bhogavavAnA nivRuttisvarUpe pariNamyA chhe. AvI vAt! agnAnIne dehAdhyAs chhe tethI gnAnInun antarang pariNaman tene bhAsatun nathI.

prashna– hA, paN to rAgane koN bhogave chhe? uttara– koN bhogave? rAgane bhogave rAgI. rAganA pariNAm potAnA ShaTkArakathI paryAyamAn thAy chhe, ne rAgI jIvo temAn tanmay thaI pariName chhe; gnAnI temAn tanmay nathI, tethI gnAnI rAganA bhoktA nathI. ahIn A spaShTa kahyun chhe ke-jIvanI abhoktRutvashakti, rAg-dveShAdinA anubhavathI uparamasvarUp chhe. koI paN paradravyano bhoktA to jIv traNakALamAn nathI, paN rAganA bhogavaTAthI paN uparamasvarUp jIvano svabhAv chhe, tethI svabhAvaniyat gnAnI puruSh rAganA bhoktA nathI.

tyAre koI panDitoe indoramAn ek vAr kahelun-“jIvane paradravyano kartA na mAne te digambar nathI.” are, tun shun kahe chhe A? mahAn digambarAchAryo-kevaLInA keDAyatIo shun kahe chhe e to jo. ahIn A spaShTa kahyun chhe ke-AtmA rAgano kartA-bhoktA nathI. paranA kartA-bhoktApaNAnI to vAt ja kayAn rahI? are bhAI! svabhAvanA draShTivantane ek nijAnandano ja bhogavaTo chhe, te anya (rAgAdinA) bhogavaTAthI sadA uparamasvarUp chhe. are bhAI! -

AtmA jo jaDane bhogave to tene jaDapaNun AvI paDe.

AtmA jo rAgane tanmayapaNe bhogave to tene bahirAtmapaNun AvI paDe. tethI

AtmA (gnAnI puruSh) nij svabhAvathI potAnA gnAnAnandamay nirmaL bhAvane ja bhogave chhe, ane te ja

shobhAspad chhe. temAn AtmAnI AtmApaNe prasiddhi chhe, ne temAn sarva parabhAvonun abhoktApaNun chhe.

bhAI! tane samajamAn na Ave tethI shun thAy? mArag to Avo ja chhe.

are bhAI! ek vAr A sharIrAdino moh chhoDI, kutuhal karIne andar svarUpamAn DUbakI to mAr. tane tyAn koI achintya nidhAn dekhAshe. A deh to hAD-mAns-chAmanun, mATInun DhIngalun chhe ane A badhA bAg-bangalA-moTarun paN dhULanI dhUL chhe. enAthI tane shun chhe? enA lakShe to tane rAg ane dukh ja thashe. ane e rAgane bhogavavAnI draShTi to tane anant janma-maraN karAvashe. kALakUT sarpanun jher to ek vAr maraN karAve paN A undhI draShTinun jher to anant maraN karAvashe. mATe he bhAI! anantasukhanidhAn nij chaitanyasvarUpane oLakhIne tenA anubhavano udyam kar; te ja tane anant janma-maraNathI ugArI param sukhanI prApti karAvashe.

gnAnIne kinchit AsaktinA pariNAm thAy chhe, paN tenI tene ruchi nathI, temAn tene sukhabuddhi nathI. gnAnIne nij chaitanyasvabhAvanun bhAn thavAthI, rAganA abhAvasvabhAvasvarUp je abhokatRutva shakti chhe tenun pariNaman thayun chhe. ane tethI te AsaktinA pariNAmano bhoktA thato nathI. ahAhA...! chaitanya chidAnandamay ek gnAyakabhAvanA taLano sparsha karIne gnAtA-draShTAnA pariNAm pragaT thayA chhe tethI gnAnI vikAranA-AsaktirUp pariNAmanA bhogavaTAthI nivRuttasvarUp chhe. A samajavA khUb dhIraj joIe bhAI! A to dharmakathA chhe bApu!

juo, bharat chakravartI kShAyik samakitI hatA, chha khanDanA rAjyamAn hatA ne chhannu hajAr rANInA bhoganI AsaktinA pariNAm temane thatA hatA. chhatAn draShTi svabhAv par hatI, tethI te kALe teo gnAtA-draShTA pariNAmanA bhoktA hatA, vikAranA viShailA svAdanA nahi. are bhAI! gnAtA-draShTArUp pariNAm svayam vikAranA abhoktRutvasvarUp chhe. samyagdraShTi jIv narakanA bhAre pratikUL sanyogamAn hoy ne tene kinchit AkuLatAnA pariNAm thAy. chhatAn te AkuLatAne bhogavato nathI, e to svabhAvanI draShTi vaDe nirmaL pariNatinA sukhanI antaramAn gaTAgaTI kare chhe. ahAhA...!

bAhir nArakIkRut dukh bhoge, antar sukharas gaTAgaTI;
chinmUrat dragadhArIkI mohi, rIti lagati hai aTApaTI.

PDF/HTML Page 4036 of 4199
single page version

ahAhA! samyagdraShTinI pariNati aTapaTI chhe. shreNik rAjAno jIv narakamAn paN atyAre nirAkuL AnandarUp pariNAmano ja bhoktA chhe, ne je dukh chhe, pratikULatA chhe tene bahAranI chIj jANI tenA bhogavavAnA uparasvarUp ja teo pariNamI rahyA chhe. AvI vAt! samajANun...?

shun thAy? agnAnI to bahAnun karavAmAn rokAI gayo chhe; Akho divas pAp, pAp ne pAp. have te kayAre nivRutti le ane kayAre tattva samaje? paN A to jIvan chAlyun jAy chhe bhAI! pachhI kayAn jaIsh, kayAn utArA karIsh? jarA vichAr kar.

ahIn kahe chhe-anantaguNanidhAn prabhu AtmAmAn, gnAtRutvamAtrathI bhinna evA vikArI pariNAmanA bhogavaTAthI nivRuttasvarUp evun trikAL abhoktApaNun chhe. ne AvA svabhAvano antar-lakSha karI svIkAr karatAn paryAyamAn paN abhoktA guNanun pariNaman bhoktA thato nathI. bhAShA to sAdI chhe, bhAv gambhIr chhe. ahA! abhoktRutvashaktinun bhAn thatAn paryAyamAn abhoktApaNun pragaTayun ane have te rAganA-vikAranA pariNAmano bhoktA nathI. Anun nAm dharma chhe.

A pramANe ahIn abhoktRutvashaktinun varNan pUrun thayun.

*
23 niShkriyatvashakti

‘samasta karmanA uparamathI pravartatI AtmapradeshonI niShpandatAsvarUp (-akampatAsvarUp) niShkriyatvashakti. (sakaL karmano abhAv thAy tyAre pradeshonun kampan maTI jAy chhe mATe niShkriyatvashakti paN AtmAmAn chhe.)’

ahAhA...! bhagavAn AtmAno-trikALI ek gnAyakabhAvamAtra vastuno-Ashray karatAn gnAnanI paryAyamAn Akhun pUrNa dravya ane tenAn anant guNanun gnAn thAy chhe; ne tyAre paryAyamAn sarva guNonI ekadesh vyakti pragaT thAy chhe. ahA! akramavartI anantaguNamay prabhu AtmA chhe, ane tenI nirmaL nirmaL paryAyo kramavartI pragaT thAy chhe. te akramavartI guNo ne kramavartI paryAyono samudAy te AtmA chhe. vikArI paryAyanI ahIn vAt karI nathI, kemake vikAr e shaktinun-guNanun kArya nathI. ahAhA...! shaktinA dharanAr sAmAnya dhruv ek svabhAvabhAv-ek gnAyakabhAv upar draShTi karavAthI samyagdarshan-gnAn Adi nirmaL paryAy pragaT thAy chhe, ane tyAre AtmAmAn niShkriyatva sahit jeTalA anant guN chhe te paryAyamAn ekadesh pragaT thAy chhe. ahA! gnAnabhAv pragaT thatAn sAthe anantI shaktio bhegI uchhaLe chhe.

juo, pahelAn akartRutva ane abhoktRutvashaktinun varNan karyun; tyAn em kahyun ke-samasta, karmathI karavAmAn AvatA, gnAtRutvamAtrathI judA pariNAmonA karavAnA ane bhogavavAnA uparamasvarUp akartRutva ane abhoktRutvashakti. ahIn A niShkrayatvashaktinA varNanamAn kahe chhe-samasta karmanA uparamathI pravartatI AtmapradeshonI niShpandatAsvarUp (- akampatAsvarUp) niShkriyatvashakti chhe. juo, AtmAno svabhAv to sthir-akamp-niShkriy chhe. pradeshonun kampan e to karmanA nimitte thayelo audayikabhAv chhe, te svabhAvabhAv nathI. svarUpanA Ashraye sarva karmono abhAv thatAn chaitanyaprabhu pUrNa sthir-akriy thAy chhe. ane te akriyatva AtmAno svabhAv chhe, svabhAv chhe tenI tyAn pragaTatA chhe. samakitI dharmIne paN A svabhAvanI ekadesh vyaktatA thAy chhe. dharmInI draShTimAn karma-nimittanA sambandh rahit ek akamp chidAnand svabhAv ja varte chhe, ane tethI tene karma taraphanA kampan sahit badhA bhAvono draShTi apekShAe abhAv chhe.

tadna akampapaNun to chaudamA guNasthAnamAn pragaT thAy chhe; tathApi chothA guNasthAne kShAyik samakitI jIvane paN niShkriyatvano ansh vyakta thAy chhe. Asrav adhikAramAn gAthA 176nA bhAvArthamAn A vAt AvI chhe. kharekhar to potAnun pUrNAnandasvarUp trikALI dravya jayAn pratIti ne anubhavamAn Avyun tyAn darek samyagdraShTi jIvane chothA guNasthAne paryAyamAn ekadesh niShpandatArUp pariNaman thAy chhe, arthAt niShkriyatvashaktino ek ansh paryAyamAn vyakta thAy chhe. shrImad rAjachandrajIe paN ‘sarva guNAnsh te samyaktva’-em samyagdarshananI vyAkhyA karI chhe; matalab ke samyagdarshan thatAn avinAbhAvapaNe sarva anant guNano ansh pragaT thAy chhe.

rahasyapUrNa chiTThImAn pt.. shrI ToDaramalajI kahe chhe-“e ja pramANe chothA guNasthAnamAn AtmAne gnAnAdiguNo ekadesh


PDF/HTML Page 4037 of 4199
single page version

pragaT thayA chhe tathA teramA guNasthAnamAn AtmAne gnAnAdiguNo sarvathA pragaT thAy chhe.” juo gnAn, darshan, Anand guNano ek ansh pragaT thAy chhe em nathI kahyun, paN gnAnAdi guNono eTale gnAnAdi sarva guNono ekadesh chothA guNasthAnamAn pragaT thAy chhe em vAt chhe. ahAhA...! anant... anant... anant guNaratnono bhanDAr chaitanyaratnAkar prabhu AtmA chhe. ane samyagdarshan pragaT thatAn tenA gnAnAdi sarva guNono ek ansh vyaktarUpe paryAyamAn pariName chhe. Anun nAm samyagdarshan chhe.

ahA! AtmAnI ekek shaktimAn anantu sAmarthya chhe. ekek shaktimAn anant shaktinun rUp chhe. ekek shakti anant shaktimAn vyApak chhe. tethI niShkriyatvashakti dravya-guNamAn trikAL vyApak chhe. ane trikALI dravyanun bhAn thatAn niShkriyatvashakti paryAyamAn paN vyApak thAy chhe. A pramANe niShkriyatvashaktino ayogapaNArUp ansh chothA guNasthAne samakitIne paryAyamAn pragaT thAy chhe. chAr aghAti karmono nAsh thatAn je pratijIvI guNo pragaT thAy chhe teno paNaek ansh chothA guNasthAne pragaT thAy chhe. rahasyapUrNa chiTThImAn A vAt spaShTa karatAn tyAn kahyun chhe-“vaLI bhAIshrI! tame traN draShTAnt lakhyAn athavA draShTAnt dvArA prashna lakhyA, paN draShTAnt sarvAng maLatAn Ave nahi. draShTAnt chhe te ek prayojan darshAve chhe. ahIn bIjano chandra, jaL bindu, agnikaN e to ekadesh chhe ane pUrNimAno chandra, mahAsAgar tathA agnikunD e sarvadesh chhe. e ja pramANe chothA guNasthAnamAn AtmAne gnAnAdiguNo ekadesh pragaT thayA chhe tathA teramA guNasthAnamAn AtmAne gnAnAdiguNo sarvathA pragaT thAy chhe.”

chandramAnun draShTAnt ahIn sarvAng lAgu na paDe. chandrano jem thoDo bhAg vyakta chhe ane bAkInA bhAgamAn AvaraN chhe tem ahIn siddhAntamAn lAgu na paDe. samyagdarshan thatAn Akhun dravya khyAlamAn Ave chhe, ane vyaktamAn asankhya pradeshe anant guNono ek ansh pragaT thAy chhe. chandrano to amuk bhAg khullo chhe, ane bAkInA bhAgamAn AvaraN chhe, A draShTAnt ahIn siddhAntamAn sarvAng lAgu paDatun nathI. bhagavAn AtmAnA asankhya pradeshanA kShetramAn anant guNonAn nidhAn paDayAn chhe. te anant guN pUrA kShetramAn asankhya pradeshamAn vyApak chhe. samyagdarshan thatAn chothA guNasthAne te gnAnAdi sarva guNono asankhya pradeshamAn ek ansh vyakta thAy chhe; koI guN bAkI raheto nathI. chAr pratijIvI guNo tathA A niShkriyatvashaktino paN paryAyamAn ek ansh pragaT thAy chhe. ahA! Avun alaukik samyagdarshan chhe.

samayasAranI gAthA 11 jainadarshanano prAN chhe. temAn kahyun chhe-

ववहारो डभूदत्थो भूदत्थो देसिदो दु सुध्दणओ।
भुदत्थमस्सिदो खलु सम्मादिट्ठी हवदि जीवो।।

vyavahAranay abhUtArtha chhe ane shuddhanay bhUtArtha chhe em RuShIshvaroe darshAvyun chhe; je jIv bhUtArthano Ashray kare chhe te jIv nishchayathI samyagdraShTi chhe.

pt.. shrI kailAsachandrajIe A gAthAne jainadarshanano prAN kahyo chhe. bhUtArtha, trikAL satyArtha sachchidAnandasvarUp nij Atmadravya chhe. teno Ashray letAn paryAyamAn asankhya pradeshe anant guNano ek ansh pragaT thAy chhe. Anun nAm samyagdarshan chhe.

juo, Asrav adhikAranI gAthA 176nA bhAvArthanA bIjA phakarAmAn kahyun chhe-“samyagdraShTine mithyAtvano ane anantAnubandhI kaShAyano uday nahi hovAthI tene te prakAranA bhAvAsravo to thatA ja nathI ane mithyAtva tem ja anantAnubandhI kaShAy sambandhI bandh paN thato nathI. (kShAyik samyagdraShTine sattAmAnthI mithyAtvano kShay thatI vakhate ja anantAnubandhI kaShAyano tathA te sambandhI avirati ane yogabhAvano paN kShay thaI gayo hoy chhe. tethI tene te prakArano bandh thato nathI;...)” ahIn kShAyik samyagdraShTinI vAt karI, paN darek samyagdraShTine chothA guNasthAnamAn niShkriyatvashaktino ek ansh paryAyamAn pragaT thAy chhe em samajavun. aho! A vAt adbhut alaukik ane sUkShma gambhIr chhe! chothA guNasthAnavartI AtmAne gnAnAdi guNo ekadesh pragaT thayA chhe tenI tathA teramA guNasthAnavartI AtmAne gnAnAdi guNo sarvadesharUp pragaT thayA chhe tenI ek ja jAti chhe em samajavun-Am kahIne pt.. shrI ToDaramalajIe adbhut rahasya khullun karyun chhe. bhAI! AvI vAt sarvagnanA mArag sivAy kayAny nathI.

bahAramAn dhan-lakShmIno bhanDAr maLe e to puNya hoy to maLe, emAn kAI koInI hoshiyArI ke DahApaN kAm Avatun nathI. paN jeNe potAnun DahApaN-vivekagnAn andar anantaguNanidhAn chaitanyalakShmIno bhanDAr bharyo chhe tene jovA-jANavAmAn lagAvyun, ahAhA...! tene, kahe chhe, dravyamAn asankhya pradeshe je anant guN-shaktio chhe te badhIno ek ansh


PDF/HTML Page 4038 of 4199
single page version

paryAyamAn vyakta thaI jAy chhe. ahAhA...! dravya-guNamAn to shakti vyApI chhe, ne paryAyamAny te vyApe chhe; kemake darek shakti dravya-guN-paryAy traNemAn vyApe chhe. samajAy chhe kAI...? A dravyAnuyoganun kathan bahu jhINun bApu! nij purNa satnI pratIti jayAn thaI ke sarva guNono ek ansh paryAyamAn vyakta thAy chhe. aho! niShkriyatAno ayogapaNArUp ek ansh samakitI dharmIne chothA guNasthAne pragaT thaI jAy chhe.

have A potAnA dravya-guN-paryAy shun enIy ghaNAne to khabar nathI. thAnathI ek bhAI AvelA. temaNe ahInnA svAdhyAy mandiranI divAl upar lakhelo chAkaLo vAnchyo, “dravyadraShTi te samyagdraShTi” -pachhI te bolyA-“ mahArAj! A dravyadraShTi te samyagdraShTi-em ahIn lakhyun chhe to shun dravya eTale paisAvALA ahIn ghaNA loko Ave chhe te badhA samyagdraShTi chhe em A lakhavAno artha chhe?” tyAre temane kahyun-em nathI bhAI! dravya eTale paisAvALA evo artha nathI bApu! dravya eTale Atmadravya-anantaguNanidhAn paramArtha vastu, guN eTale eno trikALI bhAv-svabhAv, ane paryAy eTale tenun pariNaman thAy te dashA. dravya-guN-paryAyano Avo artha chhe bhAI! have jainamAn janmelAney AnI kAI khabar na maLe ene dharmanun svarUp kevI rIte samajAy, ane dharmanI prApti ene kevI rIte thAy? paisA to jaD chhe bApu! ane tene potAnA mAne e to jaDano svAmI, jaD thAy chhe. jem bhensano pati pADo hoy tem paisA ane rAgano svAmI thanAr jaD chhe, chetan nathI. nirjarA adhikAranI gAthA 208nI TIkAmAn AchArya amRutachandrasvAmI pharamAve chhe ke-

“jo ajIv paradravyane hun parigrahun to avashyamev te ajIv mArun ‘sva’ thAy, hun paN avashyamev te ajIvano svAmI thAun; ane ajIvano je svAmI te kharekhar ajIv ja hoy. e rIte avashe (lAchArIthI) paN mane ajIvapaNun AvI paDe. mArun to ek gnAyak bhAv ja je ‘sva’ chhe, teno ja hun svAmI chhun; mATe mane ajIvapaNun na ho, hun to gnAtA ja rahIsh, paradravyane nahi parigrahun.”

have AvI vAt olA vyavahArathI nishchay thAy em mAne chhe emane ekAnta lAge chhe; paN A samyak ekAnta chhe bhAI! tun na samaje eTale virodhanA pokAr kare paN A paramArtha satya chhe. ahAhA...! potAnun svarUp andar trikAL dhruv ek sachchidAnandamay chhe. temAn ekAgra thatAn paryAyamAn ekAnta arthAt ekalI vItarAgI shAnti pragaT thAy chhe. ahInun vAtAvaraN paN ekAntamay-shAntimay chhe ne? svarUpanun bhAn thaye anant guNomAn nirmaLatAno ansh pragaT thAy chhe, Anand guNano ansh pragaTe chhe, ne sAthe vIrya guNano ansh paN pragaTe chhe. vIrya eTale? ahAhA...! svasvarUpanI rachanA kare enun nAm vIrya chhe. rAganI rachanA kare e vIryanI pariNati nahi, e to napunsakatA- hIjaDApaNun chhe. jem napunsakane prajA thAy nahi tem Ane paN dharmanI prajA thatI nathI.

mArag ghaNo sUkShma chhe bhAI! bahAranA padArtha sAthe tane shun sambandh chhe? are, shubharAgano vikalpa thAy tey dukhadAyak chhe. are bhAI! tane tArI khabar nathI! bhagavAn! tun gnAnAnandasvabhAvI chho ne! tArI dashAmAn Anandano svAd Avavo joIe tenA badale are, tun rAganA-dukhanA vedanamAn rokAI gayo! dukhanA-rAganA abhAvasvabhAv svarUp bhagavAn! tun asangamUrti chaitanyaprabhu chho. ahA! AvA nij AnandasvarUpanA sangamAn-samIpatAmAn gayo nahi, ane rAganA sangamAn tun rokAI gayo, rAganA rangamAn rangAI gayo! rAgano sang karIne bhAI! ten paryAyamAn dukh vahorI lIdhun chhe. shubhayogane tun mokShanun sAdhan mAne paN e to tArun agnAn chhe. dharmIne je anshe akampadashA pragaT thaI chhe temAn shubhayogano to abhAv chhe; te dharmanun sAdhan kem thAy? shubharAg dharmanun sAdhan traNakALamAn nathI.

tyAre koI ek panDite lakhyun chhe ke-‘shubharAgane hey mAne te mithyAdraShTi chhe’ are bhAI! panDit thaIne ten A shun lakhyun? tAro A viparIt abhiprAy duniyA mAnI leshe (kemake duniyA to avaLe mArge chhe ja), paN vastusthitimAn mahA virodh thashe, vastu tArA abhiprAyathI sammat nahi thAy.

akartRutvashaktimAn samasta, karmathI karavAmAn AvatA pariNAmonA karaNanA uparamasvarUpanI vAt hatI. vikArI bhAv karmathI karavAmAn AvelA pariNAm chhe, ne tenA karaNanA uparamasvarUp akartRutvashakti chhe. tem akampanasvarUp niShkriyatvashaktinI vikRut avasthA kampanarUp pariNAm chhe te karma dvArA karavAmAn AvelI dashA chhe; vAstavamAn sarva karmanA abhAvathI pravartatI akampatArUp niShkriyatvashakti te AtmAno trikALI svabhAv chhe. ahA! A TIkAmAn to bhanDAr bharyA chhe.

bhagavAn AtmA chaitanyaratnAkar prabhu chhe. tenI paryAyamAn kampan thAy chhe te karma dvArA karavAmAn AvatA pariNAm chhe, te AtmAno svabhAv nathI, ane teno kartA AtmA nathI. chothA guNasthAne dharmIne je anshe akampanarUp dashA pragaT


PDF/HTML Page 4039 of 4199
single page version

thaI chhe temAn te kampanadashAno abhAv chhe. shun kIdhun? niShkriyatvashaktinA pariNamanamAn jeTalI akampatA thaI chhe te dravyanI paryAy chhe, ane karmanA nimitte jeTalI kampan dashA chhe teno akampanadashAmAn abhAv chhe. nirmaL paryAy pragaTI temAn vyavahArano abhAv chhe; A anekAnta chhe, A syAdvAd chhe. niShkampashaktinun pariNaman bhAvarUp chhe, temAn samasta karmano abhAv chhe. mArga jhINo chhe bhAI! lokone abhyAs nathI, bahAranA sansAramAn rakhaDavAnA laukik abhyAsamAn jIvan vyatIt kare chhe; paN A to jindagI (vyartha) chAlI jAy chhe bhAI!

ame to nAnI ummaramAn sAt chopaDI sudhI abhyAs karI laukik bhaNavAnun chhoDI dIdhun hatun; temAny sAtamI chopaDInI parIkShA ApI na hatI. te vakhate amArA ek mitra sAthe bhaNatA. te keTalAk varSha bAd amane bhAvanagar bhegA thaI gayA. tyAre ame temane pUchhayun-“hAl tame shun karo chho?” to temaNe javAb dIdhelo-“hun to hajI abhyAs karun chhun” lyo, bAvIs-bAvIs varSha sudhI abhyAs karyA kare! samayasArakaLashamAn AchArya shrI amRutachandradev to kahe chhe- A tattvagnAnano chha mAs to abhyAs kar. are, tun pote andar paramAtmA chhe tenI ek vAr chha mAs laganI lagAvI de. ahAhA...! prabhu, lAgI lagan hamArI! ek vAr lagan lAgI pachhI shun kahevun? andar AhalAdabharyo chaitanyano svAnubhav pragaT thAy chhe. A bIjA (arihantAdi) paramAtmAnI laganI lAge te pariNAm to rAg chhe, paN andar nij paramAtmasvarUp AtmA chhe tenI laganI lAge to param AlhAdakArI, param kalyANakArI samakit pragaT thAy chhe; ane tyAre sarva karmano abhAv thatAn je chaudamA guNasthAne ayogIdashA pragaT thAy chhe teno ek ansh pragaT thaI jAy chhe.

ahAhA...! anantamahimAnidhAn prabhu AtmA chhe. yathArthamAn eno mahimA bhAse to shI vAt! samayasAr nATakamAn chhelle jIv-naTano mahimA kahyo chhe. tyAn kahyun chhe-“jIvarUpI naTanI ek sattAmAn anant guN chhe, pratyek guNamAn anant paryAyo chhe, pratyek paryAyamAn anant nRitya chhe, pratyek nRityamAn anant khel chhe, pratyek khelamAn anant kaLA chhe, ane pratyek kaLAnI anant AkRutio chhe, -A rIte jIv ghaNun ja vilakShaN nATak karanAr chhe.” panDit shrI dIpachandajIe paN shaktinA varNanamAn ghaNo mahimA karyo chhe. ahAhA...! AvA nij chaitanyamAtra AtmAno mahimA jANI antar sanmukh pariName tenun shun kahevun? ethI to jIv sarva karmono abhAv karI pUrNa niShkriy-niShkamp, abhUtapUrva siddhapadane pAme chhe. AvI vAt chhe.

ek bIjo nyAya shubhabhAv chhe temAn shuddhatAno ansh garbhit chhe. gnAnano ansh vadhIne kevaLagnAn thAy chhe tem shubhamAn shuddhano ansh chhe to te vadhIne yathAkhyAt chAritra thAy chhe. shubhamAn jo garbhit shuddhatAno ansh na hoy to shubharAg vadhIne kAI yathAkhyAt chAritra pragaT thashe? nA, thaI shake nahi. mATe shubhayogamAn garbhit shuddhatA rahelI chhe em siddha thAy chhe.

hA, paN te kone lAgu paDe? jene granthibhed thAy tene. jene rAganI ekatA tUTI gaI chhe tene shubhamAn je garbhit shuddhatA paDI chhe te vadhIne yathAkhyAt chAritrarUpe pragaT thAy chhe. gnAnanI shuddhi vadhe mATe chAritranI shuddhi vadhe em chhe nahi. A vAt pt.. shrI banArasIdAse upAdAn-nimittanI chiTThImAn karI chhe. tyAn kahyun chhe-visheSh eTalun ke garbhit shuddhatA e pragaT shuddhatA nathI, e banne guNanI garbhit shuddhatA jyAn sudhI granthibhed thAy nahi tyAn sudhI mokShamArga sAdhe nahi, parantu (jIvane) urdhvatA kare, avashya kare ja, (paN mokShamArganA kAraNarUp te na thAy). e banne guNonI garbhit shuddhatA jyAre granthibhed thAy tyAre e bannenI shikhA phUTe ane tyAre e banne guN dhArApravAharUpe mokShamArga taraph chAle.

pt.. banArasIdAs ‘paramArtha vachanikA’ ne ante kahe chhe-“(tattva) vachanAtIt, indriyAtIt, gnAnAtIt chhe tethI A vichAro bahu shA lakhavA? je gnAtA hashe te thoDun lakhelun (paN) bahu samajashe. je agnAnI hashe te A chiTThI sAmbhaLashe kharo, parantu samajashe nahi. A vachanikA jem chhe tem-(yathAyogya)-sumatipramAN kevaLI-vachanAnusAr chhe. je jIv A sAmbhaLashe, samajashe, shraddhashe, tene kalyANakArI chhe-bhAgyapramAN”. ahAhA...! juo to kharA! A kALamAn kevaLagnAnI to ahIn chhe nahi, ne videhamAn bhagavAn pAse to gayA nathI, chhatAn vANImAn ATalun jor? to kahe chhe-hA, samyagdarshan thatAn AvI dRuDhatA AvI jAy chhe. ame videhamAn bhagavAn pAse gayA nathI, paN amArA bhagavAn AtmA pAse gayA chhIe tenA jorathI khUb dRuDhatAthI ame A vAt karIe chhIe ke amArI A vAt kevaLI vachanAnusAr chhe.

aho! digambar santonI to balihArI chhe, sAthe samakitI gRuhasthonIy balihArI chhe. have AmAny keTalAk panDito atyAre virodh kare chhe. temane tattvanA svarUpanI khabar nathI, eTale potAnI draShTi pramANe meL na khAy eTale virodh kare chhe. paN are bhAI! samyagdraShTi-chothA guNasthAnavartI dharmI-jIvanI vANI ho ke pAnchamA ke chhaTThA guNasthAnavartI santonI vANI ho, temanAn tattvagnAnanAn badhay kathan kevaLIvachanAnusAr chhe, temAn koI pharak hoto nathI.


PDF/HTML Page 4040 of 4199
single page version

chothA guNasthAnamAn samyagdraShTi jIvane niShkriyatvashaktinI niShkamp dashA anshe pragaT thaI jAy chhe. ahAhA...! meru hale to pradesh hale-evI niShkamp dashAno ek ansh gnAnIne paryAyamAn pragaT thAy chhe; temAn karmanimittak kampanano abhAv chhe. niShkamp paryAyo kramavartI pragaT thAy chhe, ane guNo akrame rahe chhe, te kram ane akramanA samudAyane AtmA kahevAmAn Avel chhe. AtmAnA svabhAvamAn to akampapaNun-akriyapaNun trikAL chhe; ahIn paryAyamAn ekadesh akampatA gnAnIne vyakta thAy chhe enI vAt chhe. paryAyamAn jeTalun kampan rahyun chhe teno A akampadashAmAn abhAv chhe.

shAstramAn chaudamA guNasthAne akampadashA kahI chhe e pUrNa akampatAnI vAt chhe; ne tethI teramA guNasthAnamAn sayogadashA kahevAmAn AvI chhe. dharmIne-samakitIne samyagdarshan pragaT thatAn draShTimAn sarva karmano abhAv chhe, niShkampan paryAyamAn karmano abhAv chhe, ne karmanA nimitte je kampan chhe teno paN akampanadashAmAn abhAv chhe. oho...! bahu sUkShma gambhIr vAt. draShTino viShay bahu sUkShma chhe bhAI! ahA! digambar santo sivAy AvI vAt kayAny chhe nahi. dravya- guNamAn to trikAL kampanano abhAv chhe, ne dravyanI draShTi thaye samakitIne nimitta karmanA sange je kampan bAkI chhe teno tenI ansharUp akampanadashAmAn abhAv chhe. Avo adbhut mArag chhe bApu!

prashna– gurudev, Ape to badhAne niShkamp banAvI dIdhA! uttara– pratyek AtmA niShkampasvarUp ja chhe bhAI! niShkampatA-niShkriyatA to AtmAno trikALI svabhAv chhe. sakriyapaNun-kampanapaNun e kAI AtmAnun svasvarUp nathI. ahAhA...! trikAL niShkriy ek gnAyakabhAv evA nij Atmadravyano anubhav thatAn paryAyamAn akampapaNAnun pariNaman thAy chhe. ahAhA...! te akampapaNun kAraN ane kampan tenun kArya em nathI, tem ja kampan kAraN ane akampan tenun kArya em paN nathI. kampan sAdhakadashAmAn chhe kharun, paN akampanarUp je pariNaman thayun temAn kampanano abhAv chhe. shuddhopayog chhe temAn ashuddhopayogano abhAv chhe. lyo, AvI AtmadraShTi thavI te niShkamp thavAno mArga chhe. samajANun kAI...?

bhagavAn! tArAmAn anant guN bharyA chhe; temAn ek akampan guN chhe. A akampan guNanun anant guNamAn rUp chhe; tethI sarva guNo akampasvarUp chhe. koI guN dhrujatA nathI. shAstramAn ek jagyAe em vAt AvI chhe ke joganun kampan chhe temAn dharmAstikAy nimitta nathI, kemake kampanamAn dharmAstikAyanun nimitta mAnavAmAn Ave to akampanamAn adharmAstikAyanun nimitta mAnavun paDe; paN em chhe nahi. mATe kampanamAn dharmAstikAy nimitta nathI. dharmAstikAy to gatimAn nimitta chhe, ne kampan to karmakRut aupAdhikabhAv chhe. Avo mArag bahu jhINo! koI prabaL puruShArthI jIv ja pAme chhe. Ave chhe ne ke-

prabhuno mArag chhe shUrAno, nahi kAyaranun kAm jo ne

rAgamAn rAchanArA kAyar puruShone A vItarAgano mArag prApta thato nathI. shrImadde paN lakhyun chhe ne ke-

vachanAmRut vItarAganAn, param shAntaras mUL;
auShadh je bhavaroganAn, kAyarane pratikUL.
re guNavantA gnAnI, amRut varasyAn re pancham kALamAn...

aho! digambar santoe pancham kALamAn amRutanI dhArA varasAvI chhe. ekek shaktimAn keTalun bharyu chhe? A to yathAshakti vAt Ave chhe. munivaronA kShayopashamanI ane antaradashAnI to shI vAt! ahAhA...! bhagavAn kevaLInI divyadhvanimAn A vAt Ave, ne traN gnAnanA dhaNI, ekabhavatArI indro sAmbhaLavA Ave te vAt kevI hoy prabhu! ahIn A anekAnta siddha karyun ke-akampashaktinA pariNamanamAn je akampapaNun pragaT thayun temAn karma ane karmakRut kampanano abhAv chhe. akampanadashA bhAvarUp chhe, ne temAn kampanano abhAv chhe. akampan paN chhe, ne kampan paN chhe evun svAnubhavanI svarUpadraShTimAn chhe nahi. AtmAmAn kampan chhe ja nahi.

upar AvI gayun chhe ke kramavartI paryAy ane akramavartI guNano samudAy te AtmA chhe. ahIn kramavartI paryAyamAn nirmaLatAnA kramanI vAt chhe. akramavartI guN to trikAL nirmaL chhe ja, tenI kramavartI akampananI dashAy nirmaL chhe. kampan AtmAnI chIj chhe e vAt ahIn svIkArI ja nathI; kemake kampan AtmAnA svabhAvanun kArya nathI. gnAnanI anubhUtimAn gnAnIne kampanano anubhav nathI. ahAhA... kampan vagarano akampasvabhAvI niShkriy prabhu AtmA chhe, ane sarva karmono nAsh thatAn AtmAno akampasvabhAv sAkShAt pragaT thAy chhe; siddhadashAmAn te sAdi-anant avichal sthir-sthir rahe chhe.

he bhAI! tArA AtmAnA trikALI ek niShkriy gnAnasvabhAv sAme jo, tArI anant shaktionun nirmaL- nirmaL