samayasAr gAthA-93 ] [ 27
bhAI! janmamaraNano ant AvI jAy evo A alaukik mArga chhe. jem shIt-uShNanun gnAn AtmAthI abhinna chhe ane pudgalathI sadAy atyant bhinna chhe, ‘tevI rIte te prakArano anubhav karAvavAmAn samartha evI rAg-dveSh-sukh-dukhAdirUp pudgalapariNAmanI avasthA pudgalathI abhinnapaNAne lIdhe AtmAthI sadAy atyant bhinna chhe ane tenA nimitte thato te prakArano anubhav AtmAthI abhinnapaNAne lIdhe pudgalathI sadAy atyant bhinna chhe.’
juo, shubhAshubh rAg ane harakhashokanA pariNAm badhA pudgalanA pariNAm chhe. jem shIt-uShNa avasthA achetan chhe tem rAgadveSh ane sukh-dukhanI avasthA paN achetan chhe. e rAgadveSh Adi avasthA pudgalajanya chhe. te anubhav karAvavAmAn samartha chhe eTale ke te avasthA gnAnamAn nimitta chhe. jevA rAg-dveSh ane jevI sukhadukhanI kalpanA chhe evun gnAn thAy chhe. gnAnano svabhAv chhe ke jem hoy tem jANe. dayAdAnano vikalpa chhe te karmachetanA chhe, ane harakhashokanA pariNAm chhe te karmaphaLachetanA chhe. ahIn kahe chhe ke e karmachetanA ane karmaphaLachetanA pudgalanA pariNAm chhe, achetan chhe, te pudgalapariNAm pudgalathI abhinna chhe ane AtmAthI sadAy atyant bhinna chhe. be vAt karI chhe; ek bAju shuddha chaitanyasvabhAvamay AtmA ane bIjI bAju pudgal. dayA, dAn ane panchamahAvratanA pariNAm te pudgalapariNAm chhe, kemake temAn gnAnano ansh nathI. ahIn to rAgathI bhedagnAn karAvyun chhe.
gnAnamay AtmA chhe te rAgamay nathI, kemake rAg achetan chhe. rAg thAy chhe chetananI paryAyamAn, paN nimittanI upAdhipUrvak rAg thAy chhe te apekShAthI rAgane pudgal kahyo chhe. bhagavAn AtmAmAn rAg nathI ane AtmAnA svabhAvanA lakShe rAg utpanna thato nathI. AtmAmAnthI to gnAn ane AnandanI utpatti thAy tevI enI shakti chhe. tethI rAgane pudgalapariNAm kahyA chhe.
rAgadveSh ane harakhashokanA pariNAmanA nimitte te prakArano je anubhav eTale te prakAranun je gnAn thAy chhe te AtmAthI abhinna chhe. eTale jevA rAgadveSh ane harakh-shokanA pariNAm thAy chhe evun ahIn AtmAmAn gnAn thAy chhe. matalab ke gnAn gnAnathI potAthI thAy chhe temAn te te rAgadveShAdi pariNAm nimitta chhe. gnAn gnAnamAn ekAgra thAy te gnAnachetanA chhe. te gnAnachetanAmAn A rAgAdi pariNAm nimitta chhe. te rAgAdi bhAv pudgalathI abhinna hovAnA kAraNe jIvathI sadA atyant bhinna chhe. rAg AtmAnI chIj hoy to te nIkaLe kaI rIte? je chIj jIvamAnthI nIkaLI jAy te chIj jIvanI nathI. mATe rAgAdi pudgalanI chIj chhe.
panchAdhyAyImAn puNyapApanA bhAvane Agantuk kahyo chhe. jem mahemAn Ave chhe ane chAlyA jAy chhe tem AtmA je chIj chhe emAn A rAgadveShanA bhAv thAy