Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 94.

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 1100 of 4199

 

gAthA–94
कथमज्ञानात्कर्म प्रभवतीति चेत्–
तिविहो एसुवओगो अप्पवियप्पं करेदि कोहोऽहं।
कत्ता तस्सुवओगस्सं होदि सो अत्तभावस्स।। ९४ ।।
त्रिविध एष उपयोग आत्मविकल्पं करोति क्रोधोऽहम्।
कर्ता तस्योपयोगस्य भवति स आत्मभावस्य।। ९४ ।।

have pUchhe chhe ke agnAnathI karma kaI rIte utpanna thAy chhe? teno uttar kahe chhe-

‘hun krodh’ em vikalpa e upayog traNavidh Achare.
tyAn jIv e upayogarUp jIvabhAvano kartA bane. 94.

gAthArtha– [त्रिविधः] traN prakArano [एषः] A [उपयोगः] upayog [अहम् क्रोधः] ‘hun krodh chhun’ evo [आत्मविकल्पं] potAno vikalpa [करोति] kare chhe; tethI [सः] AtmA [तस्य उपयोगस्य] te upayogarUp [आत्मभावस्य] potAnA bhAvano [कर्ता] kartA [भवति] thAy chhe.

TIkA– kharekhar A sAmAnyapaNe agnAnarUp evun je mithyAdarshan-agnAn-aviratirUp traN prakAranun savikAr chaitanyapariNAm te, paranA ane potAnA avisheSh darshanathI, avisheSh gnAnathI ane avisheSh ratithI samasta bhedane chhupAvIne, bhAvya-bhAvakabhAvane pAmelAn evAn chetan ane achetananun sAmAnya adhikaraNathI (-jANe ke temano ek AdhAr hoy e rIte) anubhavan karavAthI, ‘hun krodh chhun’ evo potAno vikalpa utpanna kare chhe; tethI ‘hun krodh chhun’ evI bhrAntine lIdhe je savikAr (vikArasahit) chhe evA chaitanyapariNAme pariNamato thako A AtmA te savikAr chaitanyapariNAmarUp potAnA bhAvano kartA thAy chhe. evI ja rIte ‘krodh’ pad palaTAvIne mAn, mAyA, lobh, moh, rAg, dveSh, karma, nokarma, man, vachan, kAy, shrotra, chakShu, dhrAN, rasan ane sparshananAn soL sUtro vyAkhyAnarUp karavAn; ane A upadeshathI bIjAn paN vichAravAn.

bhAvArtha– agnAnarUp eTale ke mithyAdarshan-agnAn-aviratirUp traN prakAranun je savikAr chaitanyapariNAm te potAno ane parano bhed nahi jANIne ‘hun krodh chhun, hun mAn chhun’ ityAdi mAne chhe; tethI agnAnI jIv te agnAnarUp savikAr chaitanyapariNAmano kartA thAy chhe ane te agnAnarUp bhAv tenun karma thAy chhe.