82 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-pa vyavahAraratnatrayano kartA thato nathI A phensalo Apyo. A kArakhAnAnnI vyavasthA karavI ane paranAn kAm karavAn e vAt to kayAny dUr rahI gaI! gnAnI rAgano ane paradravyano kartA nathI.
have A ja arthanun kaLasharUp kAvya kahe chhe-
‘किल’ nishchayathI ‘स्वयं ज्ञानं भवन् अपि’ svayam gnAnasvarUp hovA chhatAn-shun kahe chhe? bhagavAn AtmA svayam traN lokano jANanAr dekhanAr chhe, jagatanI koI chIjano te kartA nathI. Avun ja tenun svarUp chhe. ahAhA...! mandir upar jem sonAno kaLash chaDhAve tem AchAryadeve gAthAnI TIkA upar A kaLash chaDhAvyo chhe. ahA! keT-keTalun spaShTa karyun chhe! jangalamAn vasanArA digambar munivarane karuNAbuddhino vikalpa Avyo ane A shAstra rachAI gayA. jagatanA prANIone dukhI-pIDit dekhIne gnAnI anukampA karavA jatA nathI paN ene antaramAn em thAy chhe ke-are! A sansAramAn prANIo nij chaitanyasvarUpane oLakhyA vinA janma-maraN karatA thakA bichArA dukhI chhe! panchAstikAyanI gAthA 137mAn anukampAnA svarUpanun kathan karyun chhe tyAn kahyun chhe ke-‘‘gnAnInI anukampA to nIchalI bhUmikAomAn viharatAn (-pote nIchenAn guN- sthAnomAn vartato hoy tyAre), janmArNavamAn nimagna jagatanA avalokanathI (arthAt sansAr- sAgaramAn DUbelA jagatane dekhavAthI) manamAn jarA khed thavo te chhe.’’ gnAnIne haju rAg chhe tethI heyabuddhie evo rAg Ave chhe.
tyAn panchAstikAy gAthA 136 mAn kahyun chhe ke-‘‘A (prashastarAg) kharekhar, je sthULalakShyavALo hovAthI kevaL bhakti-pradhAn chhe evA agnAnIne hoy chhe; uparanI bhUmikAmAn (-uparanA guNasthAnomAn) sthiti prApta na karI hoy tyAre, asthAnano rAg aTakAvavA arthe athavA tIvra rAgajvar haThAvavA arthe, kadAchit gnAnIne paN hoy chhe.’’ prashastarAg kadAchit gnAnIne paN hoy chhe eTale pariNamananI apekShAthI rAg chhe paN gnAnIne rAgamAn upAdeyabuddhi, kartavyabuddhi hotI nathI tethI te rAganA kartA thatA nathI.
agnAnIne bhakti, anukampA Adi rAgamAn upAdeyabuddhi, kartavyabuddhi hoy chhe. te prANIone dukhI-pIDit dekhIne temane hun Am sukhI karI daun ane Am jIvADI daun-em anek prakAre vikalpa karato thako vikalpano kartA thAy chhe. A men paranI dayA karI te ThIk karyun, tethI mane dharma thayo em agnAnIne paramAn kartAbuddhi ane rAgamAn dharmabuddhi hoy chhe tethI te kartA thAy chhe.