samayasAr gAthA-97 ] [ 93 jene potAnA gnAnanun gnAn pragaT thayun chhe tene shAk ane lavaNanA-bannenA bhinnasvAdanun gnAn pragaT thAy chhe. A draShTAntamAn ja siddhAnt chhe.
chaitanyadhAtuno ane krodhAdi bhAvono bhed, ‘कर्तृभावम् भिन्दती’ rktRutvane (kartApaNAnA bhAvane) bhedato thako-toDato thako ‘ज्ञानात् एव प्रभवति’ gnAnathI ja pragaT thAy chhe.’
AtmA nitya chaitanyadhAtu chhe te paryAyamAn vikasit thAy chhe. jem kamaLanun phUl khIle tem AtmA nitya chaitanyadhAtu nijarasathI paryAyamAn khIlI jAy chhe. te vakhate vyavahAraratnatrayano rAg hoy tene gnAn (par gneyapaNe) jANe chhe. nijarasathI vikasit thayelI paryAyathI rAgane jANe chhe. rAg chhe to rAgane jANe chhe em nathI kahyun. nijarasathI vikasit thayelI svaparaprakAshak gnAnanI paryAyathI rAgAdi bhAvane jANe chhe em vyavahArathI kahevAmAn Ave chhe. ahAhA! gajab vAt chhe! be draShTAnt ApyAn chhe; A siddhAnt chhe. A ja vAtane bAramI gAthAmAn bIjI rIte kahI ke-vyavahAr te kALe jANelo prayojanavAn chhe. potAnA trikALI bhUtArtha bhagavAnanA Ashraye je gnAn pragaT thayun te gnAn nijarasathI vikasit thayun chhe. te gnAnaparyAy potAthI vikasit thaI chhe. rAg chhe to rAgane jANatun gnAn ahIn paryAyamAn pragaT thayun chhe em nathI.
prabhu! tAro svabhAv evo chhe ke te nijarasathI vikasit thAy chhe. nitya chaitanya-dhAtunun paryAyamAn pariNaman thatAn krodhAdi bhAvonA rktRutvane toDatun gnAn pragaT thAy chhe. vyavahArano rAg Ave tene gnAn paragneyapaNe jANe chhe ane tethI tenA rktRutvane bhede chhe. (nAsh kare chhe.) rAganun rktRutva uDAvI de chhe, ane nijarasathI je gnAn-svaparaprakAshak gnAn pragaT thayun te gnAnano kartA thAy chhe.
bhagavAn AtmA shuddha chaitanyadhAtu chhe. tenI svaparaprakAshak paryAy je pragaT thaI te nijarasathI-nijashaktithI pragaT thaI chhe. te gnAnanI paryAy krodhAdibhAv eTale vikArIbhAvanA rktRutvane chhedatI potAnI svaparaprakAshak shaktithI krodhAdi bhAvane jANe chhe. gnAnanI paryAy je potAnA nijarasathI pragaT thAy chhe tene potAnI na mAnatAn rAgane potAno mAne to tenun rktRutva thaI jAy. rAgane bhinna jANanAr gnAn rAganA rktRutvane chhedIne rAganun gnAtA thaI jAy chhe.
vyavahArano rAg te krodh chhe. svarUpamAn nathI ane svabhAvathI viruddha chhe mATe tene krodh kahe chhe. krodh eTale rAg-tene bhinna jANatun gnAn rktRutvane chhedatun pragaT thAy chhe. rAgane bhinna jANyo eTale paranun rktRutva na rahyun; parane jANanArun gnAn chhe paN te parathI thayun chhe vA par chhe mATe thayun chhe em nathI. ahAhA! te samayanI svaparaprakAshak shaktinA vikAsathI gnAn thayun chhe ane te svane jANatAn parane-rAgane jANe chhe.