samayasAr gAthA-101 ] [ 121 potAnA pariNAmamAn vyApIne jaDakarmanI paryAyane jANe ja chhe, karato nathI. gnAnI jaDakarmane jANavAnI je gnAnanI paryAy temAn vyApta chhe. te gnAn-paryAy svaparaprakAshakapaNe potAthI thaI chhe. te gnAnanI paryAyamAn gnAnAvaraNAdi ATh karmanI paryAy nimittamAtra chhe.
juo, lojIkathI-nyAyathI vAt chAle chhe. samajavAnI to potAne jignAsA hovI joIe. jeNe rAgathI bhinna thaI potAnA gnAnAnandasvabhAvI gnAyakasvarUpano anubhav karyo chhe te gnAnI jIv gnAnAvaraNIy karmanI paryAyano kartA nathI, jANanAr chhe. gnAnAvaraNIy karmanI je paryAy thAy temAn gnAnI nimitta paN nathI, nimittakartA paN nathI. upAdAn to te te pudgalakarmanI prakRutti chhe. gnAnI tenA nimittakartA paN nathI kemake gnAnAvaraNIy karmanun nimitta je agnAn teno gnAnI kartA nathI. gnAnI potAnA svaparaprakAshak gnAnanA pariNAmamAn vyApta thaine gnAnanA pariNAmane kare chheee ane tyAre te gnAnamAn gnAnAvaraNIy karmanI paryAyane nimitta kahe chhe. khUb gambhIr vAt chhe.
juone! draShTAnt paN kevun saras Apyun chhe! gorasanA pariNAmane dekhanAro puruSh, potAnA gorasane dekhanArA pariNAmamAn vyApta thaIne, gorasanA pariNAmane dekhe chhe, paN tene karato nathI. tem gnAnAvaraNIy karmanI paryAy je pudgalathI thaI chhe tene dekhanAr gnAnI potAnA gnAnamAn vyApta thaIne, gnAnano kartA thaIne gnAtApaNe rahe chhe. te gnAnanI paryAyamAn gnAnAvaraNIy karmanI paryAy nimitta chhe. gnAnanun upAdAn to potAnun chhe temAn jaDakarmanI paryAy nimitta chhe. nimitta sambandhI gnAnanI paryAy upAdAnathI potAthI svatantra thaI chhe, nimittanI kAI emAn apekShA nathI.
aho! gAthA bahu alaukik chhe. shrI sImandhar bhagavAn pAse AchAryashrI kundakundadev videhamAn gayA hatA. tyAnthI A sandesh laIne bharatamAn AvyA ane A shAstro rachyAn chhe. jem paradeshathI koI puruSh vatanamAn Ave to patnI pUchhe ke mAre mATe sADI lAvyA? putrI pUchhe ke mAre mATe ghaDiyAL lAvyA? nAno putra hoy te pUchhe ke-pappA mAre mATe mIThAI-halavo lAvyA? tem shrI kundakundAchAryadev videhathI bharatamAn padhAryA to bhakto pUchhe ke-bhagavAn! amAre mATe kAI lAvyA? to AchAryadev kahe chhe ke tamArA mATe A mAl-mAl lAvyo chhun. bhagavAnanI A prasAdI chhe te laIne prasanna thAo. kahe chhe ke chothA guNasthAne gnAnIne je gnAnAvaraNIy karma bandhAy teno te kartA nathI, jANanAr ja chhe. gnAnAvaraNIy karmanI paryAy jaDathI pudgalathI thAy chhe temAn gnAnI nimitta paN nathI. chothA guNasthAne A prakRiti je bandhAy enun gnAn svayam potAthI thAy chhe, ane tyAre temAn gnAnAvaraNIy karma temAn nimittamAtra chhe.
gnAnI karmane bAndhato nathI em ahIn kahyun chhe. agnAnI paN jaDakarmane bAndhato nathI, parantu agnAnI rAgano kartA chhe to karmabandhanI paryAyamAn nimittakartA kahevAmAn