380 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-pa
vyavahArathI nishchay thAy evun je shAstramAn kathan Ave chhe e to AropathI tyAn vAt karelI chhe; kharekhar em chhe nahi. kShullak shrI dharmadAsajIe hAthInA dAntanun draShTAnt Apyun chhe ke hAthIne chAvavAnA dAnt judA hoy chhe ane bahAranA dekhADavAnA dAnt judA hoy chhe. tem vyavahAranAn kathan shAstramAn Ave tethI shun? e to AropanAn upachArakathan chhe, e kAI vastusvarUp nathI.
bhagavAn AtmAnI sanmukh thaIne jene gnAn, shraddhAn ane shAntinI kriyAnun pariNaman thayun chhe tene rAganI kriyAno hun kartA chhun em nathI; em nathI mATe ene karoti kriyAnun kartApaNun bhAsatun nathI. juo, bharatachakravartIne chha khanDanun rAjya, chhannu hajAr rANIo, chhannu kroD pAyadaL ityAdi mahA vaibhav bahAramAn hato, chhatAn temane antaramAn gnAtApaNAnun pariNaman thaI rahyun hatun. ‘bharat gharamen vairAgI’ em kahevAy chhe ne! matalab ke AvA samRuddha vaibhavanA sanyog vachche paN teo andaramAn udAs udAs hatA. gnAnInun antar to gnAnapariNamanathI samRuddha hoy chhe. jem nALiyeramAn andar kAchalIthI goLo chhUTo paDI jAy tem gnAnIne andar chaitanyagoLo rAgathI chhUTo paDI gayo hoy chhe ane tethI tene jANavA-dekhavAnI kriyA hoy chhe paN temAn rAganA kartApaNAnI kriyA hotI nathI; ane hotI nathI mATe bhAsatI nathI.
prashna– to shun gnAnIne rAg thato ja nathI?
uttara– nA, em nathI. gnAnIne rAg thAy chhe paN te rAganI kriyA mArI chhe em tene bhAsatun nathI. A chothA guNasthAnanI vAt chhe. puruShArthanI kachAshane laIne alpa rAganI rachanA thAy chhe paN te kriyA mArI chhe, hun teno karanAro chhun em samyagdraShTi mAnato nathI. gnAnIne gnAnanI rachanA thAy chhe emAn rAganI rachanA bhAsatI nathI. matalab ke je rAg thAy chhe teno dharmI svAmI nathI. ‘bhAsatI nathI’ eno artha em chhe ke je alpa rAg thAy chhe eno gnAnI svAmI nathI. jem jANavAnA pariNamanano svAmI chhe tem te rAganI kriyAno svAmI nathI. AtmAmAn ek sva-svAmitva nAmanI shakti chhe. potAnAn dravya-guN ane shuddha paryAy te sva; ane gnAnI teno svAmI chhe. ashuddhatAno svAmI gnAnI nathI.
are bhAI! AtmAmAn evo ekey guN nathI ke tene ashuddhatA thAy. paravashapaNe paranA lakShe paryAyamAn ashuddhatA thAy chhe. par karAve chhe em nahi, paN parano-nimittano pote Ashray kare chhe mATe paryAyamAn ashuddhatA thAy chhe. (ashuddhatA paN paryAyano dharma chhe), parantu gnAnI teno svAmI thato nathI.
dharmIne je rAganI kriyA thAy chhe tenun gnAn thAy chhe; kemake gnAnano evo svabhAv chhe ke je prakAre tyAn rAgadveSh, viShayavAsanA Adi bhAv utpanna thAy te kALe tenun gnAn