samayasAr gAthA-144 ] [ 383 karato hovAthI te kartA ja chhe. rAgano karanAro ane rAgano rachanAro ja te chhe.
parantu jyAre paradravyane hun jANun ja chhun em pariName chhe tyAre gnAtAbhAve pariName chhe. eTale ke te jIv gnaptikriyA karato hovAthI gnAtA ja chhe. svaparaprakAshak gnAnanI paryAyanA pariNamanamAn svane jANatAn parane paN, paranI hayAtIne paN potAnA gnAnanI paryAyanA sAmarthyathI jANe ja chhe. A gnAtAbhAvarUp pariNamananI gnaptikriyA karato hovAthI te gnAtA ja chhe.
‘ahIn koI pUchhe chhe ke avirat samyagdraShTi Adine jyAnsudhI chAritramohano uday chhe tyAn sudhI te kaShAyarUpe pariName chhe to tene kartA kahevAy ke nahi?’
juo, A shIShyano prashna chhe. chothA, pAnchamA, chhaThThA guNasthAnavALAne chAritramohanA udayathI rAg to chhe, ane tame tene gnAtA ja kaho chho. to te kevI rIte chhe? jo rAg chhe to te rAgano kartA kahevAy ke nahi? gnAnIne haju rAg-dveShanA pariNAm thAy chhe. dhamasAN yuddha chAlatun hoy tyAn gnAnI Ubho hoy chhe, to te sambandhInA rAgano te kartA chhe ke nahi?
bharat ane bAhubalIjI vachche yuddha thayun. banne kShAyik samakitI ane tadbhavamokShagAmI hatA. banne sAmasAmA jaLayuddha, mallayuddha, draShTiyuddhamAn utaryAn. to te jAtanA rAgadveShanA pariNAmanA te kartA kharA ke nahi? koIne viShayavAsanAnA pariNAm thAy chhe. bharat chakravartIne 96000 rANIo sAthe bhoganA pariNAm hatA. chAritra na hoy tyAre bhoganA pariNAm hoy chhe, to teno te kartA kahevAy ke nahi? Am shiShyano prashna chhe.
tenun samAdhAna– ‘avirat samyagdraShTi vagerene shraddhA-gnAnamAn paradravyanA svAmIpaNArUp kartApaNAno abhiprAy nathI; kaShAyarUp pariNaman chhe te udayanI baLajorIthI chhe; teno te gnAtA chhe; tethI agnAn sambandhI kartApaNun tene nathI.’
samyagdraShTi vagere eTale chothA, pAnchamA, chhaThThAguNasthAnavALAnI vAt chhe. avirat samyagdraShTi vagerene paradravyanA svAmIpaNArUp kartApaNAno abhiprAy nathI. rAgane karun evo abhiprAy nathI. rAganun pariNaman chhe paN te karavA lAyak chhe, kartavya chhe em gnAnI mAnatA nathI.
pravachanasAramAn 47 nayanA adhikAramAn kahyun chhe ke gnAnIne jeTalun rAganun pariNaman chhe teno te pote kartA chhe em rktRunayathI jANe chhe. ahIn e vAt nathI. ahIn to draShTipradhAn vAt chhe. draShTinI pradhAnatAmAn nishchayathI gnAnIne rAganun kartApaNun nathI. je apekShAthI vAt hoy te apekShAthI yathArtha samajavun joIe.
samayasAranA trIjA kaLashamAn shrI amRutachandrAchAryadev kahe chhe ke-moh nAmanA karmanA udayarUp vipAkane lIdhe je rAgAdi pariNAmonI vyApti chhe tenAthI mArI pariNati kalmAShit (melI) chhe. te A samayasAranI vyAkhyAthI ja mArI anubhUtinI param vishuddhi