samayasAr gAthA-1pa3 ] [ 97 bhAv ane bAr prakAranA tapanA bhAv ityAdi shubhakarmono sadbhAv hovA chhatAn mokShano abhAv chhe, kemake e shubhakarmo badhAn rAg chhe, bandhanAn kAraN chhe; bhagavAn AtmA ek ja abandhasvarUp chhe. ‘antarang’mAn em je shabda kahyo chhe te vratAdimAn bahAranI sharIranI je kriyA thAy chhe tenA niShedhArthe kahyo chhe. matalab ke sharIranI kriyAo to dUr raho, paN andar je shubharAganI-vratAdi kriyAo thAy teno sadbhAv hovA chhatAn agnAnIone mokShano abhAv chhe.
ahA! agnAnIo vrat pALe, brahmacharya pALe, satya bole, chorI na kare, vastrano ek dhAgoy na rAkhe ane mahinA mahinAnA upavAs kare, uNodar, rasaparityAg, kAyakalesh, prAyashchitta, vinay, vaiyAvRutya, svAdhyAy, dhyAn ityAdi anekavidh tapanA vikalpa kare topaN temane mokShano abhAv chhe-em kahe chhe. hamaNAn dhyAnanun khUb chAlyun chhe ne? dhyAn karo, dhyAn karo em prachAr thAy chhe. paN konun dhyAn? vastunun svarUp najaramAn AvyA vinA shAnun dhyAn karavun? svarUpanI draShTi vinA badhun rAganun dhyAn chhe. rAg chhe e kAI dhyAn chhe? e to Artta- raudradhyAn chhe. bhagavAn AtmAnAn draShTi, gnAn ane anubhav thayA vinA vrat, tap, dhyAn ityAdinA vikalpa kare paN ethI mokSha chhe nahi, kemake shubharAg badhoy bandhanun ja kAraN chhe.
have kahe chhe-‘agnAn ja bandhano hetu chhe.’ juo, vrat, tap, bhakti ityAdino shubharAg- shubhakarma agnAn chhe kemake emAn bhagavAn AtmAnA gnAnasvabhAvano abhAv chhe. e agnAn ja bandhanun kAraN chhe.
A vrat, niyam, shIl, tap ityAdinA shubhabhAvane agnAnabhAv kahyo chhe. bahu AkarI vAt, bhAI! atyAre to keTalAk mAne chhe ke vrat, tap ityAdi mokShanun kAraN chhe kemake e karatAn karatAn nishchay pragaTI jashe. parantu bhAI! tArI e mAnyatA vItarAgamArgathI viruddha chhe. e vratAdinA vikalpamAn shuddha chaitanyasvabhAvano-gnAtAdraShTAsvabhAvano abhAv chhe-to enAthI chaitanyarUp gnAnabhAv-vItarAgabhAv kem pragaT thAy? (na thAy). chidghanasvarUp prabhu AtmAnA svasamvedanarahit je kAI vratAdinun vedan chhe te badhuy rAganun vedan chhe ane e badho agnAnabhAv chhe. samajANun kAI...?
to bAramA guNasthAn sudhI agnAnabhAv to kahyo chhe?
bAramA guNasthAn sudhI je agnAnabhAv kahyo chhe e vAt judI chhe. tyAn to gnAnanI ochhap chhe, apUrNa gnAn chhe; gnAnanI paripUrNatA thaI nathI e apekShAe agnAnabhAv kahyo chhe. gnAn samyaggnAn nathI e vAt tyAn nathI. ahIn to agnAnI jIvanI vAt chhe. vrat, tap Adi shubharAgamAn chaitanyanA jANapaNAnA svabhAvano ansh nathI