samayasAr gAthA-1pa6 ] [ 13p chAritrapaNe je AcharaN thAy, svasvarUp AcharaN je thAy te mokShano hetu chhe. tathA jeTalun parasvarUp AcharaN chhe te badhun bandhanun kAraN chhe. bahAramAn babbe mahinAnA santhArA karyA hoy eTale jANe ke samAdhimaraN karyAn; paN bhAI! dhULey emAn samAdhimaraN nathI, sAmbhaLane. samAdhimaraN kone kahevun bApu? jene haju sAchA dev-guru-shAstranI shraddhA nathI ane vratAdinA rAganI kriyAne dharma mAne chhe tene samAdhi-maraN kevun? (tene samAdhimaraN hotun nathI). kadAchit shubhabhAv hoy to svargamAn jAy, paN ethI shun? svargamAn to abhavI paN jAy chhe.
agnAnIne shubhabhAv mithyAtvasahit hoy chhe. mithyAshraddhA sahit shubhabhAv vaDe bhAI! tun navamI graiveyak anantavAr gayo, paN bhavabhramaN na maTayun. mithyAtvasahit shubhabhAv vakhate ghAtIno to bandh thAy chhe ja, sAthe aghAtInun puNya je bandhAy chhe tenA phaLamAn ekAd bhav svarga maLe ke moTo rAjA vA sheThIo thAy topaN shun? mithyAtvanun paramparA phaL to nigod chhe. samajANun kAI...? A moTA karoDapati-ajabapati sheThIA dArU-mAns na khAtA hoy eTale narake to na jAy paN satsamAgam, svAdhyAy ane chintan-manananA abhAve ashubhabhAvanA phaLamAn tiryanchamAn-DhoranI gatimAn ja jAy. shun thAy? evA bhAvanun phaL evun ja chhe.
pAlej dukAn upar sthAnakavAsInAn pustako-AchArAng, sUtrakathAng, dashA vaikAlik, uttarAdhyayan vagere badhAn vAnchyAn hatAn. paN jyAn A samayasAr hAthamAn Avyun ne joyun (avagAhyun) to kahyun ke mokShano mArga to AmAn (darshAvyo) chhe. bIje to ekalI kriyAkAnDanI vAto chhe.
‘mokSha AtmAno thAy chhe to tenun kAraN paN AtmasvabhAvI ja hovun joIe.’
juo, A nyAy Apyo-ke mokSha eTale siddhapad AtmAne thAy chhe mATe enun kAraN paN AtmasvabhAvamay ja hovun joIe. matalab ke gnAtA-draShTAnA vItarAgI nirAkuL Anandamay je pariNAm je jIvasvabhAvamay chhe te ja mokShanun kAraN hoI shake, ane chhe. have kahe chhe-
‘je anyadravyanA svabhAvavALun hoy tenAthI AtmAno mokSha kem thAy?’
A dayA, dAn, vrat, tap, bhakti, pUjA ityAdino bhAv anyadravyanA svabhAvavALo chhe. rAgasvabhAvI chhe ne? rAg kAI jIvasvabhAv chhe? jo hoy to rAg nIkaLI kem jAy? juo, A je vItarAg thayA temane rAg nIkaLI gayo ne vItarAgatA rahI gaI. tethI rAg anyadravyanA svabhAvavALo chhe ane tethI rAgathI AtmAno mokSha thaI shake nahi, arthAt rAg mokShanun kAraN chhe nahi.