samayasAr gAthA-161 thI 163 ] [ 199
vItarAgane karmadhArA hotI nathI, ekalI gnAnadhArA chhe; mithyAdraShTine gnAnadhArA hotI nathI, ekalI karmadhArA hoy chhe. ahA! jene chaitanyamUrti bhagavAn AtmAno chaitanyaprakAsh paryAyamAn pragaTayo nathI evA mithyAtvI jIvane ekalI karmadhArA-rAgadhArA varte chhe. tene kevaL bandh ja chhe. ahIn sAdhakane bey dhArA sAthe hoy chhe enI vAt chhe. sAdhakane-gnAnIne je shubh- ashubh bhAv Ave chhe te bandhanun kAraN bane chhe. ene je dayA, dAn, vrat, bhakti, pUjA ityAdinA bhAv varte chhe te bandhanun kAraN bane chhe, mokShanun nahi. je bandhanun kAraN chhe ane je hey chhe te mokShanun sAdhan kem hoy? (na hoy).
prashna– panchAstikAyamAn ene sAdhan kahyun chhe ne?
uttara– e to dharmIne evA shubhabhAv nishchayadharmanI sAthe sahavartI hoy chhe enun gnAn karAvavA ene upachArathI sAdhan kahyun chhe. kharekhar e sAdhan nathI. nishchayathI jene svarUpanI draShTi ane anubhav thayAn chhe evA jIvane bahAramAn dev-guru-shAstranI shraddhAno rAg hoy chhe. e rAgane vyavahArathI vyavahAr samakit kahyun chhe paN tethI kAI e samakit nathI. e to rAg ja chhe ane bandhanun ja kAraN chhe. bhAI! jeTalun svAvalamban pragaTayun chhe eTalo samvar-nirjarArUp mokShamArga chhe ane jeTalo parAvalambI bhAv chhe te chAhe to bhagavAnanI bhaktirUpe ho, ke vrat- taparUpe ho, e parAvalambI bhAv bandhanun ja kAraN chhe, mokShanun sAdhan nathI. ene sAdhan kahevun e to upachAramAtra chhe. nishchay ane vyavahAranun badhe A pramANe lakShaN samajavun. mokShamArgaprakAshakamAn panDit pravar ToDaramalajIe Ano saras khulAso karyo chhe. (pAnun 2pa3- 2pap-2pa6).
shrImad rAjachandre AtmasiddhimAn kahyun chhe ke -‘ek hoy traN kALamAn paramArathano panth.’ paramArthano panth ek ja hoy. potAnI shuddha chaitanyasvabhAvamay je vastu tenun avalamban-Ashray levAthI je dashA pragaT thAy te ek ja mokShano mArga chhe. be mokShamArga chhe ja nahi. benun to nirUpaN hoy chhe, paN emAn ek to yathArthanun nirUpaN chhe ane bIjun Aropit kathan chhe. be mokShamArga mAnavA e to bhram chhe.
tyAre koI panDit vaLI atyAre em kahe chhe ke be mokShamArga na mAne e bhram chhe. are bhagavAn! tun A shun kahe chhe? tArA hitanI vAt to ahIn A kahI chhe ke-‘jeTalA anshe shubhAshubh karmadhArA chhe teTalA anshe karmabandh thAy chhe ane jeTalA anshe gnAnadhArA chhe teTalA anshe karmano nAsh thato jAy chhe. viShay-kaShAyanA vikalpo ke vrat-niyamanA vikalpo-shuddha svarUpano vichAr suddhAn-karmabandhanun kAraN chhe.’
samakitIne pAnchame guNasthAne tIrthankar jevAne paN ashubhabhAv hoy chhe. uttar purANamAn pATh chhe ke-koI tIrthankar chakravartI ke kAmadev hoy te AThamA varShe pancham