Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 171.

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 1731 of 4199

 

gAthA–171

कथं ज्ञानगुणपरिणामो बन्धहेतुरिति चेत्–
जम्हा दु जहण्णादो णाणगुणादो पुणो वि परिणमदि।
अण्णत्तं णाणगुणो तेण दु सो बंधगो भणिदो।। १७१।।
यस्मात्तु जधन्यात् ज्ञानगुणात् पुनरपि परिणमते।
अन्यत्वं ज्ञानगुणः तेन तु स बन्धको भणितः।। १७१।।

have vaLI pUchhe chhe ke gnAnaguNanun pariNaman bandhanun kAraN kaI rIte chhe? tenA uttaranI gAthA kahe chhe-

je gnAnaguNanI jaghanyatAmAn vartato guN gnAnano,
pharIpharI praNamato anyarUpamAn, tethI te bandhak kahyo. 171.

gAthArtha– [यस्मात् तु] kAraN ke [ज्ञानगुणः] gnAnaguN, [जघन्यात् ज्ञानगुणात्] jaghanya gnAnaguNane lIdhe [पुनरपि] pharIne paN [अन्यत्वं] anyapaNe [परिणमते] pariName chhe, [तेन तु] tethI [सः] te (gnAnaguN) [बन्धकः] karmano bandhak [भणितः] kahevAmAn Avyo chhe.

TIkA– gnAnaguNano jyAn sudhI jaghanya bhAv chhe (-kShAyopashamikabhAv chhe) tyAn sudhI te (gnAnaguN) antarmuhartamAn vipariNAm pAmato hovAthI pharIpharIne tenun anyapaNe pariNaman thAy chhe. te (gnAnaguNanun jaghanya bhAve pariNaman), yathAkhyAtachAritra-avasthAnI nIche avashyambhAvI rAgano sadbhAv hovAthI, bandhanun kAraN ja chhe.

bhAvArtha– kShAyopashamik gnAn ek gney par antarmuhUt ja thambhe chhe, pachhI avashya anya gneyane avalambe chhe; svarUpamAn paN te antarmuhUrta ja TakI shake chhe, pachhI vipariNAm pAme chhe. mATe em anumAn paN thaI shake chhe ke samyagdraShTi AtmA savikalpa dashAmAn ho ke nirvikalpa anubhavadashAmAn ho, -yathAkhyAtachAritra-avasthA thayA pahelAn tene avashya rAgabhAvano sadbhAv hoy chhe; ane rAg hovAthI bandh paN thAy chhe. mATe gnAnaguNanA jaghanya bhAvane bandhano hetu kahevAmAn Avyo chhe.

* * *

samayasAr gAthA 171 mathALu

have vaLI pUchhe chhe ke gnAnaguNanun pariNaman bandhanun kAraN kaI rIte chhe? -tenA uttaranI gAthA kahe chhe-