anubhUtinI paryAyamAn trikALI AtmA jaNAy chhe. anitya evI anubhUtinI paryAy nityane jANe chhe. jANanAr gnAnanI paryAy chhe, paN jANe chhe dravyane. anubhUtinI paryAyane Ashray dravyano chhe. (anubhUtinI paryAyanun valaN dravya taraph chhe). paryAyane paryAyano Ashray nathI. kArya paryAyamAn thAy chhe, paN te kAryamAn kAraN trikALI vastu chhe. kAryamAn kAraNanun gnAn thAy chhe. bhAI! A to badhA mantro chhe.
‘bhAvAy’ eTale sattAsvarUp padArtha-vastu, ane ‘chitsvabhAvAy’ kahetAn guN eTale gnAn jeno svabhAv chhe te, ane ‘svAnubhUtyA chakAsate’ eTale anubhUtithI prakAshe chhe te. anubhUti te paryAy. em dravya, guN, paryAy traNe siddha thayAn. ahIn anubhUtithI prakAshe chhe emAn rAgathI nahi, puNyathI nahi, nimittathI nahi em siddha thayun. potAnI anubhavanarUp kriyAthI prakAshe chhe arthAt potAne potAthI jANe chhe, eTale gnAnanI paryAyathI trikAL gnAn (gnAyak) jaNAy chhe, gnAnanI paryAyathI trikAL dhruv jaNAy chhe. potAne potAthI pragaT kare chhe eTale anubhUti gnAyakane pragaT kare chhe. samvar adhikAramAn Ave chhe ke -‘upayogamAn upayog chhe’-tyAn ‘upayogamAn’ kahetAn jANanakriyAmAn, ‘upayog chhe’ kahetAn dhruv trikALI AtmA chhe. jANanakriyA te AdhAr ane dhruv vastu te Adhey kahI chhe. upayogarUp jANanakriyAmAn trikALI AtmA jaNAyo tethI ahIn jANanakriyAne AdhAr kahI ane temAn je dhruv AtmA jaNAyo te vastune Adhey kahI chhe.
kharekhar dhruv to akriy chhe. temAn jANavAnI kriyA kyAn chhe? dhruvane paryAy jANe chhe, paryAy dravyano Ashray le chhe. dravya, dravyano to Ashray laI shake nahIn, dravya paryAyano paN Ashray letun nathI; paN paryAy dravyano Ashray le chhe. eTale ke paryAy dravyane jANe chhe tethI pote potAne jANe chhe-svAnubhUtithI prakAshe chhe em kahe chhe.
‘svAnubhUtyA chakAsate’ em kahetAn AtmAne tathA gnAnane sarvathA parokSha ja mAnanArA jaiminIy prabhAkar bhedavALA mImAnsakonA matano vyavachchhed thayo.
jeo AtmAne ane gnAnane sarvathA parokSha ja mAne chhe, pratyakSha thaI shake ja nahIn em mAne chhe teono abhiprAy jUTho chhe. svAnubhUtithI pratyakSha thaI shake chhe em kahe chhe. vastu je chhe te gnAnamAn pratyakSha ja chhe. shAstramAn AtmAne svarUp-pratyakSha kahyo chhe. svarUp pratyakSha ja vastu chhe tethI ja te paryAyamAn pratyakSha thAy chhe. vastu svarUp pratyakSha ja gnAnamAn chhe tethI pratyakSha paryAyathI jaNAy chhe.
samayasAramAn 47 shaktio kahI chhe, tyAn AtmAmAn ek ‘prakAsh’ nAmanI shakti kahI chhe. te vaDe te svasamvedan pratyakSha thaI shake chhe, pote potAthI pratyakSha vedAy evo chhe.