samayasAr gAthA 242 thI 246 ] [ 41
have kahe chhe-‘mATe kathanane nayavibhAgathI yathArtha samajI shraddhAn karavun. sarvathA ekAnt mAnavun te to mithyAtva chhe’
parane mAravAno abhiprAy hoy chhatAn, shAstramAn paraghAtathI gnAnIne bandh nathI em kahyun chhe mATe hun parane mArun to mane bandh nathI em na mAnI levun. em mAnavun e mithyAtva chhe, bandhapaddhati chhe. gnAnIne to parajIvane mAravAno ke jivADavAno abhiprAy ja nathI; ene to hun chaitanyaghan prabhu pUraN gnAtA-draShTA chhun em abhiprAy chhe. te kadIy gnAnamAn paranun-rAganun ekatva karato nathI.
ahAhA...! eNe shAnAn abhimAn karavAn prabhu? A sundar rUpALun sharIr mArun ne A chhokarAn mArAn ne sampatti mArI em abhimAn kare chhe paN bApu! e ke di’ tArAn chhe? bAp kono ne chhokaro kono? ne konI A chIj badhI? A sharIr, bAyaDI, chhokarAn, dhanasampatti vagere pragaT paravastu chhe. vaLI e badhAn chhoDI jangalamAn jAy to mAne ke mAre badhAn hatAn te men chhoDI dIdhAn. bhAI! Avo paramAn ekapaNAno bhAv-abhiprAy mithyAtva chhe; tathA rAganA ekatvano bhAv paN mithyAtva chhe.
ahA! jene shuddha chaitanyanun avalamban thayun chhe ne rAganun avalamban maTI gayun chhe te jyAn ho tyAn AtmAmAn chhe. kadAch te chakravartInA rAjavaibhavamAn beThelo bahArathI dekhAto hoy topaN te AtmAmAn chhe, bahAramAn chhe ja nahi. AvI vAt chhe.
jyAre mAravAno abhiprAy kare, rAganI ruchimAn rahe ne mAne ke mane paraghAtathI bandh nathI kemake hun parane mArI shakato nathI to te enI sarvathA ekAnt mAnyatA chhe. ane te mithyAtva ja chhe. vAstavamAn te nayavibhAgane samajato nathI. eNe to potAnA gnAtA- draShTA svabhAvane haNyo chhe mATe ene bandh thashe ja. samajANun kAI...?
have uparanA bhAvArthamAn kahelo Ashay pragaT karavAne kAvya kahe chhe-
‘तथापि’ tathApi (arthAt lok Adi kAraNothI bandh kahyo nathI ane rAgAdikathI ja bandh kahyo chhe topaN) ‘ज्ञानिनां निरर्गलं चरितुम् न ईष्यते’ gnAnIone nirargal (- maryAdArahit, svachchhandapaNe) pravartavun yogya nathI kahyun.
ahAhA...! shun kahe chhe? ke A lok, man-vachan-kAyAno yog, par jIvano ghAt vagere kAraNothI bandh kahyo nathI paN rAgAdikathI ja bandh kahyo chhe. rAgAdikathI eTale rAg chhe te hun chhun evI ekatvabuddhithI bandh kahyo chhe. rAganun astitva rAgamAn