44 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-8 ja sarvagnasvabhAv darek jIvano chhe. ahAhA...! bhagavAn AtmA sarvagna thAy evo ja eno svabhAv chhe, alpagna rahe ne viparItapaNe rahe evo eno svabhAv ja nathI .
ahIn kahe chhe-karavun ane jANavun nishchayathI virodharUp ja chhe. Ane mArun, Ane sukhI karun, Ane dukhI karun, Ane jivADun vagere bhAv ane vaLI hun gnAtA-draShTA chhun-em bey bhAv ek sAthe kem rahI shake? e to viruddha chhe. jANe te kare nahi ane kare te jANe nahi. lyo, AvI vAt chhe.
‘pahelA kAvyamAn lok Adine bandhanAn kAraN na kahyAn tyAn em na samajavun ke bAhyavyavahArapravRuttine bandhanA kAraNomAn sarvathA ja niShadhI chhe; bAhyavyavahAr pravRutti rAgAdi pariNAmane-bandhanA kAraNane-nimittabhUt chhe; te nimittapaNAno ahIn niShedh na samajavo.’
shun kahyun ? ke bAhyavyavahArapravRutti vakhate bandh thato ja nathI em sarvathA na mAnavun; kemake bAhyapravRutti, rAgAdi pariNAm je nishchay bandhanun kAraN chhe tene nimittabhUt chhe. eTale agnAnIne te vyavahArathI bandhanun kAraN chhe; kemake tene rAgAdi hayAt chhe.
‘gnAnIone abuddhipUrvak-vAnchhA vinA-pravRutti thAy chhe tethI bandh kahyo nathI, temane kAI svachchhande pravartavAnun kahyun nathI; kAraN ke maryAdArahit (ankush vinA) pravartavun te to bandhanun ja ThekANun chhe.’
juo, dharmI puruSho avAnchhak hoy chhe. temane rAganI ruchi vinA je bAhya- vyavahArapravRutti thAy chhe te bandhanun kAraN thatI nathI. tethI kAI temane svachchhande pravartavAnun kahyun nathI shun kahyun? game tem khAo, pIo ne kAm-bhogamAn pravarto-em nirankush pravartan karavAnun kahyun nathI. dharmIne to je kriyA thAy chhe teno te jANanAr rahe chhe ane tethI tene e kriyAthI bandh nathI. paN samakitInA nAme koI game tem svachchhandapaNe viShay-kaShAyamAn pravarte tene to te pravartan-AcharaN bandhanun ja ThekANun chhe, kemake bandhanun kAraN je rAgAdi tenA sadbhAv vinA nirankush pravartan hotun nathI.
‘jANavAmAn ne karavAmAn to paraspar virodh chhe; gnAtA raheshe to bandh nahi thAy, kartA thashe to avashya bandh thashe.’
paranI kriyA thAy eno jANanAr rahevun ane e kriyA hun karun chhun em teno kartA thavun e banne taddan viruddha chhe; tethI ek sAthe gnAtApaNun ne kartApaNun sambhavI shakatun nathI. gnAtA rahe te kartA nathI ane kartA thAy te gnAtA nathI. tyAn gnAtA rahe