gAthA–2pa3
दुःखसुखकरणाध्यवसायस्यापि एषैव गतिः–
जो अप्पणा दु मण्णदि दुक्खिदसुहिदे करेमि सत्ते त्ति।
सो मूढो अण्णाणी णाणी एत्तो दु विवरीदो।। २५३।।
सो मूढो अण्णाणी णाणी एत्तो दु विवरीदो।। २५३।।
य आत्मना तु मन्यते दुःखितसुखितान् करोमि सत्त्वानिति।
स मूढोऽज्ञानी ज्ञान्यतस्तु विपरीतः।। २५३।।
स मूढोऽज्ञानी ज्ञान्यतस्तु विपरीतः।। २५३।।
dukh-sukh karavAnA adhyavasAyanI paN A ja gati chhe em have kahe chhe-
je mAnato–mujathI dukhIsukhI hun karun par jIvane,
te mUDh chhe, agnAnI chhe, viparIt ethI gnAnI chhe. 2pa3.
te mUDh chhe, agnAnI chhe, viparIt ethI gnAnI chhe. 2pa3.
gAthArtha– [यः] je [इति मन्यते] em mAne chhe ke [आत्मना तु] mArA potAthI
[सत्त्वान्] hun (par) jIvone [दुःखितसुखितान्] dukhI-sukhI [करोमि] karun chhun, [सः] te [मूढः] mUDh (-mohI) chhe, [अज्ञानी] agnAnI chhe, [तु] ane [अतः विपरीतः] AnAthI viparIt te [ज्ञानी] gnAnI chhe.
TIkA– ‘par jIvone hun dukhI tathA sukhI karun chhun ane par jIvo mane dukhI tathA
sukhI kare chhe’ evo adhyavasAy dhruvapaNe agnAn chhe. te adhyavasAy jene chhe te jIv agnAnIpaNAne lIdhe mithyAdraShTi chhe; ane jene te adhyavasAy nathI te jIv gnAnIpaNAne lIdhe samyagdraShTi chhe.
bhAvArtha– ‘hun par jIvone sukhI-dukhI karun chhun ane par jIvo mane sukhI-dukhI
kare chhe’ em mAnavun te agnAn chhe. jene e agnAn chhe te mithyAdraShTi chhe; jene e agnAn nathI te gnAnI chhe-samyagdraShTi chhe.
*
samayasAr gAthA 2pa3 mathALun
‘dukh-sukh karavAnA adhyavasAyanI paN A ja gati chhe em have kahe chhe-
* gAthA 2pa3 TIkA uparanun pravachan *
‘par jIvone hun dukhI tathA sukhI karun chhun ane par jIvo mane dukhI tathA sukhI kare chhe-evo adhyavasAy dhruvapaNe agnAn chhe.’