samayasAr gAthA-26p ] [ 137 svavastu trikALI AtmA chhe te mokShanun kAraN nathI em visheSh kahe chhe. parAshrit ane svAshrit je pariNAm chhe te pariNAm ja anukrame bandh-mokShanun kAraN chhe.
dravya-trikALI dhruv vastu e mokShanun kAraN nathI. e trikALI dhruv upAdAn vyavahAr chhe.
to koI vaLI kahe chhe-dravya trikALI upAdAn chhe temAn anek prakAranI yogyatAo chhe, ane je samaye jevun nimitta Ave tevI paryAy emAn thAy chhe. (em ke nimitta anusAr dravya-yogyatA pariNamI jAy chhe.)
paN bhAI! A vAt barAbar nathI; kemake dravya to vyavahAr upAdAnakAraN chhe, nishchay upAdAn to vartamAn paryAy chhe. vastunA upAdAnanA be bhed kahyA chhe. aShTasahastrInA pa8 mA shlokanI TIkA pRu. 210 no AdhAr chidvilAsamAn ‘kAraN-kAryabhAv adhikAr’mAn pRu. 36mAn Apel chhe ke-pariNAm kShaNik upAdAn chhe ane guN (-shakti) shAshvat (dhruv) upAdAn chhe. dhruvane upAdAn kahyun e to enI shakti chhe te vyavahAr siddha karyo, paN pragaT paryAyamAn je nirmaL dashA pragaT thAy te kShaNik upAdAn-vartamAn upAdAn chhe te yathArtha nishchay chhe. te kShaNik upAdAn arthAt vartamAn paryAyanI te samaye yogyatA je hoy te ja pramANe paryAy-kArya thAy. vartamAn paryAy nimittanA AdhAre to nahi paN dravyanA trikALI dhruv upAdAnanA AdhAre paN thatI nathI.
A vAt draShTAntathI joIe-
jemake paramANumAn tIkhAsh thavAnI trikALI yogyatA-shakti chhe te trikALI upAdAn chhe; paN e to vyavahAr bApu! lInDIpIparanA paramANumAn tIkhAsh chhe te vartamAn upAdAne pragaT chhe. e vartamAn yogyatA te nishchay chhe. paramANumAn trikAL yogyatA to chhe, paN te paththar vagerenA paramANumAn vartamAn tIkhAsh pragaT thavAnun kAraN chhe? nathI. lInDIpIparanA paramANune te chhe. tethI jenI vartamAn paryAyamAn tIkhA rasanI shakti pragaT chhe te kShaNik upAdAnane ja kharekhar nishchay upAdAnakAraN kahevAy chhe.
ahIn kahe chhe-bandhanun kAraN je adhyavasAn tenA pratiShedh arthe adhyavasAnane AshrayabhUt bAhyavastuno pratiShedh chhe, kemake kAraNanA pratiShedhathI kAryano pratiShedh thAy chhe.
mithyAtvanA pariNAm e kArya ane enun kAraN (-nimitta) AshrayabhUt paravastu kudev-kuguru-kushAstra Adi,-ene ahIn chhoDavAnun kahyun, kemake mithyAtvanA pariNAm enA Ashraye thAy chhe. mithyAtvane chhoDAvavA enA AshrayabhUt padArthone chhoDavAnun kahyun chhe. e padArtho bandhanun kAraN chhe em nahi, bandhanun kAraN to mithyAtva ja chhe, paN e mithyAtvanA pariNAm e padArthonA Ashraye upaje chhe. mATe bAhya