samayasAr gAthA ra78-ra79 ] [ 29p
रागादीन्नात्मनः कुर्यान्नातो भवति कारकः।। १७६।।
‘AvA vastusvabhAvane jANato gnAnI rAgAdikane potAnA karato nathI’ evA arthano, AgaLanI gAthAnI sUchanArUp shlok have kahe chhe-
shlokArtha– [इति स्वं वस्तुस्वभावं ज्ञानी जानाति] evA potAnA vastusvabhAvane gnAnI jANe chhe [तेन सः रागादीन् आत्मनः न कुर्यात्] tethI te rAgAdikane potAnA karato nathI, [अतः कारकः न भवति] tethI te (rAgAdikano) kartA nathI. 176.
uparanA prashnanA uttararUpe AchArya bhagavAn gAthA kahe chhe-
‘jevI rIte kharekhar kevaL (-ekalo) sphaTikamaNi, pote pariNamanasvabhAvavALo hovA chhatAn, potAne shuddhasvabhAvapaNAne lIdhe rAgAdinun nimittapaNun nahi hovAthI potAnI meLe rAgAdirUpe pariNamato nathI, parantu...’
juo, sphaTikamaNi shuddha ujjvaL dhoLo hoy chhe. vi. san. 1991 mAn moTo sphaTikamaNi joyo hato. ApaNe ahIn sphaTikamaNinI ujjvaL dhoLI-saphed pratimA chhe ne? ahA! evo sphaTikamaNi svabhAvathI shuddha saphed ujjval hoy chhe.
e sphaTikamaNi kharekhar ekalo hoy, bIjAnA sangamAn na hoy arthAt bIjAnA sambandhamAn na hoy to pote potAnI meLe rAgAdirUpe arthAt lAlAsh AdirUpe pariNamato nathI, paN jevo svabhAv chhe tevo saphed ujjval ja pariName chhe. ahA! palaTavun e eno svabhAv chhe; pariNamanasvabhAvavALo hovAthI pratisamay paryAyapaNe te badale chhe, palaTe chhe; paN ene trikAL shuddhasvabhAvapaNAne lIdhe rAgAdinun nimittapaNun nahi hovAthI ekalo potAnI meLe te rAgAdirUpe-lAlAsh AdirUpe pariNamato nathI. shun kIdhun? ke sphaTikamaNi pote potAne lAlAsh AdirUp pariNamananun nimitta-kAraN nathI arthAt ekalo sphaTikamaNi potAnI meLe lAlAsh AdirUp thAy evo eno svabhAv nathI; ane tethI ekalo potAnI meLe lAlAsh AdirUpe pariNamato nathI. have kahe chhe-
‘parantu je potAnI meLe rAgAdibhAvane pAmatun hovAthI sphaTikamaNine rAgAdinun nimitta thAy chhe evA paradravya vaDe ja, shuddhasvabhAvathI chyut thayo thako ja, rAgAdirUpe pariNamAvAy chhe,...’