18] [pravachan ratnAkar bhAg-9
bhAI! e to vAstavik kAraN je nishchay upAdAn tenA sahacharapaNe bAhya nimitta shun hoy chhe tenun gnAn karAvavAnI tyAn vAt chhe. bAkI nimitta kAI vAstavik kAraN chhe em nathI. vAstavamAn je samaye je paryAy thAy te paryAy te samayanun sat chhe. te koIthI Aghun-pAchhun na thAy. bhAI! te paryAy paranA kAraNe to thatI nathI paN tene pUrva paryAyanIy apekShA nathI. svAmI kArtikeyAnuprekShAmAn Ave chhe ne? ke pUrvaparyAyayukta dravya te kAraN ane uttaraparyAyayukta dravya te kArya-ey vyavahAranI vAt chhe. bhAI! sAmAnya je vastu chhe te, te samayanA paryAyarUp visheShamAn upaje chhe ane te paryAy-visheSh te samayanun sat chhe. lyo, AvI vAt! samajANun kAI...?
to A paisA dAnamAn devA, mandiro banAvavAn, ArasanI mUrti sthApavI-A badhun shun chhe? em ke A badhun koN kare?
bhAI! te te avasthAnI vyavasthA karanAr te te dravya-paramANu chhe; jIv tene karato nathI, karAvatoy nathI. ahA! bIjA dravyanA karyA vinA ja, te te avasthAnI vyavasthA svatantrapaNe tenAthI tenA kALe thAy chhe. aho! bhagavAn vItarAgadeve kahelun tattva Avun sUkShma gambhIr chhe! parane laIne utpAd thAy em to nahi paN vyayane laIne utpAd thAy emey nahi. utpAdathI utpAd chhe. utpAdapaNe utpAdano te samaye tyAn kAL chhe ane dravya tyAn upaje chhe. AvI vAt chhe!
pt.. devakInandan sAthe A kramaniyamitanI vAt thayelI tyAre teo bolyA-“oho! A to apUrva vAt chhe. bhAI! A to parameshvar trilokanAth jineshvaradevanI vANI- Agam! Agam to Ankh-chakShu chhe. munirAjane AgamachakShu kahel chhe ne? ahA! evA AgamamAn kahyun chhe ke-bhagavAn! tun gnAnasvarUp chho. ane tArI je je paryAyo-vikArI ke nirvikArI-thAy chhe te te sarva paryAyo kramasar potapotAnA kALe thAy chhe.
kaLashaTIkAmAn chothA kaLashanI TIkAmAn Ave chhe ke-“samyaktva-vastu yatnasAdhya nathI, sahajarUp chhe.” tyAn visheSh Am kahyun chhe ke-“te jIv sansAramAn bhamatAn bhamatAn jyAre ardhapudgalaparAvartanamAtra rahe chhe tyAre ja samyaktva upajavAne yogya chhe. Anun nAm kALalabdhi kahevAy chhe. yadyapi samyaktvarUp jIvadravya pariName chhe tathApi kALalabdhi vinA karoD upAy karavAmAn Ave topaN jIv samyaktvarUp pariNamanane yogya nathI evo niyam chhe. AthI jANavun ke samyaktva-vastu yatnasAdhya nathI, sahajarUp chhe.”
tyAn A pahelAn upar Am kahyun chhe ke-“bhavyajIvomAn keTalAk jIvo mokSha