samayasAr gAthA 309 thI 311] [21 avasthAnI vyavasthA thAy teno karanAr te jIv ja chhe, teno karanAr koI bIjI chIj nathI. tattvArtharAjavArtik AdimAn je be kAraNothI kArya thAy em kahyun chhe e to tyAn pramANanun gnAn karAvavA nishchayanI vAt rAkhIne kathan karyun chhe. nishchayanI vAt rAkhIne vyavahAranun gnAn kare to te pramANagnAn chhe, parantu nishchayanI vAt uDADIne ekAnte vyavahAranun gnAn kare to tyAn pramANagnAn kyAn rahyun? e to mithyAgnAn thayun.
A pramANe jIv potAnA pariNAmano, bIjAnA kartApaNA vinA ja, pote kartA chhe. bIjI chIj sahAyak chhe em kahyun hoy eno artha e ja chhe ke te kALe bIjI chIj hoy chhe ane tene nimitta kahevAmAn Ave chhe. bAkI ene (bIjI chIjane) laIne ahIn jIvanA pariNAm thAy chhe vA temAn koI vilakShaNatA Ave chhe evun vastunun svarUp nathI. bhAI! satnun jevun svarUp chhe tevI ja tenI pratIti kare to te sAchI pratIti chhe. bApu! jIvanI koIpaN paryAy AghIpAchhI ke ADI-avaLI traNakALamAn thavI sambhavit nathI. tyAn bIjI chIj (nimitta) shun kare? ahA! A to bhagavAn kevaLIe kahelI param satyArtha vAt chhe. bhAI! tAre te e rIte ja mAnavun chhe ke svachchhande kalpanAthI mAnavun chhe? satne satrUpe svIkAre to ja dharma thAy; bAkI bIjun badhun to sansAranI rakhaDapaTTI mATe ja chhe.
have bIjA bolamAn ajIvanI vAt kare chhe- ‘evI rIte ajIv paN kramabaddha potAnA pariNAmothI upajatun thakun ajIv ja chhe, jIv nathI;...’
juo, pratham jIvanI vAt karI; ne have kahe chhe-evI rIte ajIv paN kramabaddha evA potAnA pariNAmothI upajatun thakun ajIv ja chhe, jIv nathI. ahA! ajIvamAn- pudgalAdimAn paN pragaT thatI traNekALanI paryAyo potAnA svakALe pragaTatI thakI kramabaddha ja chhe. A mATImAnthI ghaDo thAy chhe ne? tyAn ghaDAnI paryAy je kALe thavAnI hoy te kALe ghaDo mATIthI thAy chhe. mATI ja (mATInA paramANu) kramabaddha evA potAnA pariNAmathI upajatI thakI ghaDo upajAve chhe, paN kumbhAr ghaDo upajAve chhe em nathI; kumbhAr ghaDAno kartA nathI. kumbhAranA kartApaNA vinA ja, mATI pote ghaDAno kartA chhe.
A bAIo khATalA upar lAkaDAnun pATiyun rAkhIne ghaunnI sev nathI vaNatI? ahIn kahe chhe te kArya bAIthI thayun nathI, bAInA hAthathIy thayun nathI ane lAkaDAnA pATiyAthIy thayun nathI, e to loTanA paramANu chhe te te samaye kramabaddha pariNamatA thakA sevanI avasthArUpe upaje chhe. ahA! AvI vAt? mAnavIne bahu kaThaN paDe paN A satya vAt chhe. juone, kahyun chhe ne ke-ajIv paN kramabaddha evA potAnA pariNAmothI upajatun thakun ajIv ja chhe, jIv nathI. ajIv pudgalAdinun kArya jIv