36] [pravachan ratnAkar bhAg-9 paryAyanun kartA dravya nathI, paN paryAy kartA, paryAy karma, paryAy karaN, paryAy sampradAn, paryAy apAdAn ane paryAy adhikaraN-Am paryAy pote potAnA ShaTkArakathI pariName chhe em kahyun chhe. tyAn e vAt bIjI chhe. ahIn to potAnA pariNAmothI upajatun thakun dravya pote ja temAn tanmayapaNe chhe. anyadravya nahi. mATe dravya pote potAnA pariNAmonun kartA chhe, anyadravya teno kartA nathI.
sUkShma vAt chhe prabhu! jIvadravyanI gnAnaguNanI ek samayanI paryAy (-kevaLagnAn) chha dravyane jANe chhe, svadravyane paN jANe chhe. ahA! tyAn svadravyamAn jem tadrUp chhe tem te anyadravyamAn tadrUp nathI. te paryAy chha dravya sAthe ekamek nathI. chha dravya te paryAyamAn AvatA nathI. ahA! chha dravyanA trikALI utpAd-vyay-dhrauvya svarUpanun gnAn temAn thayun chhe paN chha dravya temAn AvatAn nathI, ane te paryAy chha dravyamAn tadrUp nathI. mATe chha dravyonI paryAyono kartA gnAn nathI, AtmA nathI. AtmA potAnA gnAn-pariNAmano kartA chhe, paN paradravyano kartA nathI, akartA chhe. AvI vAt chhe.
ahAhA...! pratyek dravya-pratyek AtmA ane pratyek paramANu potAnA kramaniyamit upajatA pariNAmothI te kALe tadrUp chhe, tAdAtmyarUp chhe; ane parathI pRuthak chhe. jIvanA pariNAmamAn jIv tadrUp chhe ane te ajIvathI pRuthak chhe. tem ajIvanA pariNAmamAn ajIv tadrUp chhe ane jIvathI te pRuthak chhe. A pramANe jIv potAnA pariNAmono kartA chhe, paN parano-ajIvano akartA chhe. ane tethI ja jagatanAn anant dravyo anantapaNe traNe kAL rahe chhe. bhAI! jIv potAnA pariNAmaney kare ane paraney kare evun padArthonun svarUp ja nathI. tethI jIv parano akartA Thare chhe. AvI vAt chhe.
‘sarva dravyonA pariNAm judA judA chhe. potapotAnA pariNAmonA, sau dravyo kartA chhe; teo te pariNAmonA kartA chhe. te pariNAmo temanAn karma chhe. nishchayathI koIno koInI sAthe kartAkarmasambandh nathI.’
shun kahe chhe? ke pratyek AtmA ane pratyek paramANunA samayasamaye thatA pariNAm bhinnabhinna chhe ane te pariNAmanA kartA te te dravya pote ja chhe ane te pariNAm te te dravyanun karma chhe. anyadravya kartA ane anyadravyanun pariNAmakarma-em kartAkarma-sambandh chhe nahi. bApu! A to vItarAg jain parameshvaranI vANImAn AvelI vAt chhe.
ek bAju tun lokamAn anant dravya mAne ane vaLI ek dravyane bIjA dravyano