samayasAr gAthA 320 ] [ 189 paDe; kemake nIchenI bhUmikAvALAne to karmano uday chhe, sukhadukharUpe pariNaman thAy ja chhe. jyAnsudhI darshanAvaraN, gnAnAvaraN ne vIryAntarAyano uday chhe tyAn sudhI adarshan, agnAn ane asamarthapaNun hoy ja chhe. to pachhI kevaLagnAn thayA pahelAn gnAtA-draShTApaNun kem kahyun?
tenun samAdhAna– ‘pahelethI kahetA ja AvyA chhIe ke je svatantrapaNe kare-bhogave, tene paramArthe kartA-bhoktA kahevAy chhe. mATe jyAn mithyAdraShTirUp agnAnano abhAv thayo tyAn paradravyanA svAmIpaNAno abhAv thayo ane tyAre jIv gnAnI thayo thako svatantrapaNe to koIno kartA-bhoktA thato nathI, tathA potAnI nabaLAIthI karmanA udayanI baLajorIthI je kArya thAy chhe teno kartA-bhoktA paramArthadraShTie tene kahevAto nathI.’
gnAnI jIv shuddha chetanAmAtra bhAvano svAmI thayo te rAgAdi paradravyano svAmI maTI gayo chhe. have tene vikArabhAv hun karun-bhogavun’ em abhiprAy nathI ane teno utsAh paN nathI. (tene to ek shuddhopayogano ja utsAh chhe) tethI udayanI baLajorIthI arthAt potAnA puruShArthanI nabaLAIthI je asthiratAno rAg tene thAy chhe teno te paramArthe kartA-bhoktA kahevAto nathI. ahIn be vAt karI
1. gnAnI svatantrapaNe rAgAdino kartA-bhoktA thato nathI, ane
2. puruShArthanI nabaLAIne lIdhe udayamAn joDAtAn kinchit asthiratAno rAg tene
have visheSh kahe chhe- ‘vaLI te kAryanA nimitte k knavIn karmaraj lAge paN chhe topaN tene ahIn bandhamAn gaNavAmAn AvatI nathI. mithyAtva chhe te ja sansAr chhe. mithyAtva gayA pachhI sansArano abhAv ja thAy chhe. samudramAn bindunI shI gaNatarI?’
puNya-pAp Adi bhAv mArA chhe evI je mithyAdraShTi chhe te ja sansAr chhe. A bairAn-chhokarAn te sansAr-em nathI, kemake paravastune AtmA grahe-chhoDe e enA svarUpamAn nathI. paravastunA grahaN-tyAgathI AtmA shUnya chhe. tathApi paravastu mArI hun tene karun- bhogavun evI mithyA mAnyatA kare te ja sansAr chhe.
gnAnIne mithyA abhiprAy maTI gayo chhe, topaN puruShArthanI nabaLAIne lIdhe kinchit alpa rAgAdi tene thAy chhe ane tenA nimitte kinchit alpa karmabandh paN tene thAy chhe; paN tene ahIn gaNavAmAn Avel nathI. kem? kemake mithyAtva chhe te ja mukhyapaNe bandh chhe ane te ja sansAranun mUL chhe. mUL kapAI gayA pachhI sansAranI avadhi