234 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-9
तत्तो सो किं हीणो अहिओ य कहं कुणदि दव्वं।। ३४३।।
अह जाणगो दु भावो णाणसहावेण अच्छदे त्ति मदं।
तम्हा ण वि अप्पा अप्पयं तु सयमप्पणो कुणदि।। ३४४।।
कर्मभिः स्वाप्यते जागर्यते तथैव कर्मभिः।। ३३२।।
कर्मभिः सुखी क्रियते दुःखी क्रियते तथैव कर्मभिः।
कर्मभिश्च मिथ्यात्वं नीयते नीयतेऽसंयमं चैव।। ३३३।।
कर्मभिश्चैव क्रियते शुभाशुभं यावद्यत्किञ्चित्।। ३३४।।
यस्मात्कर्म करोति कर्म ददाति हरतीति यत्किञ्चित्।
तस्मात्तु सर्वजीवा अकारका भवन्त्यापन्नाः।। ३३५।।
gAthArtha– “[कर्मभिः तु] karmo [अज्ञानी क्रियते] (jIvane) agnAnI kare chhe [तथा एव] tem ja [कर्मभिः ज्ञानी] karmo (jIvane) gnAnI kare chhe, [कर्मभिः स्वाप्यते] karmo suvADe chhe [तथा एव] tem ja [कर्मभिः जागर्यते] karmo jagADe chhe, [कर्मभिः सुखी क्रियते] karmo sukhI kare chhe [तथा एव] tem ja [कर्मभिः दुःखी क्रियते] karmo dukhI kare chhe, [कर्मभिः च मिथ्यात्वं नीयते] karmo mithyAtva pamADe chhe [च एव] tem ja [असंयमं नीयते] karmo asanyam pamADe chhe, [कर्मभिः] karmo [उर्ध्वम् अधः च अपि तिर्यग्लोकं च] Urdhvalok, adholok ane tiryaglokamAn [भ्राम्यते] bhamAve chhe, [यत्किञ्चित् यावत् शुभाशुभं] je kAI paN jeTalun shubh ashubh chhe te badhun [कर्मभिः च एव क्रियते] karmo ja kare chhe. [यस्मात्] jethI [कर्म करोति] karma kare chhe, [कर्म ददाति] karma Ape chhe, [हरति] karma harI le chhe- [इति यत्किञ्चित्] em je kAI paN kare chhe te karma ja kare chhe, [तस्मात् तु] tethI [सर्वजीवाः] sarva jIvo [अकारकाः आपन्नाः भवन्ति] akArak (akartA) Thare chhe.
shun tethI te hIn–adhik banato? kem karato dravyane? 343.
mAne tun– ‘gnAyak bhAv to gnAnasvabhAve sthir rahe’,
to em paN AtmA svayam nij AtamAne nahi kare. 344.