238 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-9 avasthit asankhya-pradeshI ek evA tene (-AtmAne), pudgalaskandhanI mAphak, pradeshonAn prakShepaN-AkarShaN dvArA paN kAryapaNun banI shaktun nathI, kAraN ke pradeshonun prakShepaN tathA AkarShaN thAy to tenA ekapaNAno vyAghAt thAy. (skandh anek paramANuono banelo chhe, mATe temAnthI paramANuo nIkaLI jAy tem ja temAn paramANuo Ave; parantu AtmA nishchit asankhya-pradeshavALun ek ja dravya hovAthI te potAnA pradeshone kADhI nAkhI shake nahi tem ja vadhAre pradeshone laI shake nahi.) vaLI sakaL lokarUpI gharanA vistArathI parimit jeno nishchit nij *vistAr-sangrah chhe (arthAt lok jeTalun jenun nishchit mAp chhe) tene (-AtmAne) pradeshonA sankoch-vikAs dvArA paN kAryapaNun banI shaktun nathI, kAraN ke pradeshonAn sankoch-vistAr thavAn chhatAn paN, sUkA-bhInA chAmaDAnI mAphak, nishchit nij vistArane lIdhe tene (-AtmAne) hIn-adhik karI shakAto nathI. (A rIte AtmAne dravyarUp AtmAnun kartApaNun ghaTI shaktun nathI.) vaLI, “vastusvabhAvanun sarvathA maTavun ashakya hovAthI gnAyak bhAv gnAnasvabhAve ja sadAy sthit rahe chhe ane em sthit raheto thako, gnAyakapaNAne ane kartApaNAne atyant viruddhatA hovAthI, mithyAtvAdi bhAvono kartA thato nathI; ane mithyAtvAdi bhAvo to thAy chhe; tethI temano kartA karma ja chhe em prarUpaN karavAmAn Ave chhe”-AvI je vAsanA (abhiprAy, valaN) pragaT karavAmAn Ave chhe te paN ‘AtmA AtmAne kare chhe’ evI (pUrvokta) mAnyatAne atishayapaNe haNe ja chhe (kAraN ke sadAy gnAyak mAnavAthI AtmA akartA ja Tharyo).
mATe, gnAyak bhAv sAmAnya apekShAe gnAnasvabhAve avasthit hovA chhatAn, karmathI utpanna thatA mithyAtvAdi bhAvonA gnAnasamaye, anAdikALathI gney ane gnAnanA bhedavignAnathI shUnya hovAne lIdhe, parane AtmA tarIke jANato evo te (gnAyak bhAv) visheSh apekShAe agnAnarUp gnAnapariNAmane karato hovAthI (-agnAnarUp evun je gnAnanun pariNaman tene karato hovAthI), tene kartApaNun sammat karavun (arthAt te kartA chhe em svIkAravun); te tyAn sudhI ke jyAn sudhI bhedavignAnanA AdithI gney ane gnAnanA bhedavignAnathI pUrNa (arthAt bhedavignAn sahit) thavAne lIdhe AtmAne ja AtmA tarIke jANato evo te (gnAyak bhAv), visheSh apekShAe paN gnAnarUp ja gnAnapariNAme pariNamato thako (-gnAnarUp evun je gnAnanun pariNaman te-rUpe ja pariNamato thako), kevaL gnAtApaNAne lIdhe sAkShAt akartA thAy.
bhAvArtha– keTalAk jain munio paN syAdvAd-vANIne barAbar nahi samajIne sarvathA ekAntano abhiprAy kare chhe ane vivakShA palaTIne em kahe chhe ke- _________________________________________________________________ * sangrah = jaththo; moTap.