320 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-9 karmanun svapariNAmAtmak phaL tene bhogave chhe. shun kIdhun? agnAnI jIv rAgano kartA ane rAganun phaL je dukh teno te bhoktA chhe. em to chhe paN sanyogI chIj je paisA, bAyaDI- chhokarAn AbarU ityAdine te bhogavato nathI. ahIn potAnA rAgAdi karmane agnAnI kare ane tenun phaL je harakh Adi tene bhogave, paN paisA, makAn, strI, ityAdi paradravyane traNakALamAn bhogavI shake nahi-e mUL vAt siddha karavI chhe.
jIv kyAnsudhI rAgane kare chhe ane enA phaLane bhogave chhe? ke jyAnsudhI ‘hun ek gnAnAnandasvabhAvI AtmA chhun’ -evI draShTino abhAv chhe tyAnsudhI te rAgAdino kartA ane tenA phaL-dukhano bhoktA chhe. nij chidAnandasvarUpanI antaramAn draShTi thatAn te rAgAdino akartA chhe ane abhoktA chhe. AmAn traN prakAre vAt chhe.
1. agnAnI jIv paramAn je harakh-shokanA bhAv kare chhe tene bhogave chhe, paN
2. gnAnI jIvane antarangamAn svabhAvanun-shuddha ek gnAyakabhAvanun bhAn thayun chhe tethI
nathI.
3. topaN gnAnIne jeTalun rAganun pariNaman chhe teTalun pariNamananI apekShAe
draShTinI apekShAe rAgane karato nathI, dukhane bhogavato nathI. paN ethI koI
ekAnt pakaDIne mAne ke gnAnIne sarvathA dukh ja nathI to em vAt nathI.
gnAnIne yatkinchit je rAg chhe teTalun te vakhate dukh chhe ane teTalo te bhoktA
paN chhe.
ahIn atyAre agnAnInI vAt chAle chhe ke jIv svapariNAmAtmak rAganA pariNAmano kartA chhe ane tenA phaLarUpe je harakh-shokanA pariNAm thAy teno te bhoktA chhe; paN paradravyano kartA-bhoktA nathI.
paN puNya-pAp Adi bhAvane pudgalasvabhAv kahyA chhe ne? samAdhAna– hA, kahyA chhe. svabhAvadraShTivant puruSh draShTinI pradhAnatAmAn tene (- puNya-pAp Adi bhAvone) pudgalasvabhAv jANe chhe kemake teo svabhAvamAn nathI ane svabhAvanI draShTimAn-svAnubhUtimAn samAtA nathI, bhinna ja rahI jAy chhe. vaLI teo pudgalanA-karmanA udayanA lakShe paryAyamAn thAy chhe ane svabhAvanun lakSha karatAn nIkaLI jAy chhe mATe temane pudgalasvabhAv kahyA chhe. paN ahIn bIjI vAt chhe. ahIn to agnAnI jIv pote rAganA pariNAmane kare chhe ane tenun phaL je dukh tene bhogave chhe kemake agnAnI jIv potAnA pariNAmathI tanmay chhe. parantu paradravyanI je paryAy