jANI abhed chinmAtra nityAnandasvarUp AtmavastumAn tanmay thaI pravartavun te dharma chhe, te mokShamArga chhe.
prashna– vIryaguN vikArane rachato nathI, to pachhI vikAr thAy chhe kem? uttara– anAdikALathI jIv agnAnI paryAyadRuShTi chhe. te paryAyabuddhithI ja vikArane utpanna kare chhe. paryAyabuddhimAn ja vikAranI rachanA chhe. pote jyAnsudhI paramAn ne paryAyamAn aTakayo chhe tyAn sudhI vikAranI rachanA thAy chhe. bAkI svabhAvamAn vikAr nathI, ne svabhAv-dRuShTimAn-dravyadRuShTimAn vikAranI rachanA thatI nathI. AtmAnI vIryashakti svabhAvadRuShTi thatAn svarUpanI-nirmaL nirmaL paryAyanI ja rachanA kare chhe. mATe he jIv! paryAyabuddhino tyAg karI svabhAvanI dRuShTi kar. are bhAI! tArA svabhAvavIryamAn chaitanyanI jeTalI shaktio chhe te badhAnun rUp chhe. dRuShTimAn jyAn shuddha antatattvano svIkAr thayo tyAn paryAyamAn anantaguNonI nirmaL paryAyanun kArya pragaT thAy chhe, ne A nirmaL paryAy te mokShamArga chhe. (paryAyabuddhi te sansAramArga chhe).
panDit dIpachandajI kAshalIvAle ‘chiddavilAs’ granthamAn vIryashaktinun bahu varNan karyun chhe. dravyavIrya, guNavIrya, paryAyavIrya, kShetravIrya, kALavIrya, tapavIrya, bhAvavIrya ityAdi tyAn visheSh (vAt) chhe. dravya dravyathI shaktivAn chhe, paryAy paryAyathI shaktivAn chhe ityAdi. dravyanun (-AtmAnun) je asankhyapradesh kShetra chhe te kShetravIrya chhe. A kShetravIrya potAthI rahyun chhe. narak dukhanun kShetra chhe, svarga sansArasukhanun kShetra chhe-e to sanyogathI kShetranI vAt chhe. bhagavAn AtmAnun asankhyapradesh-kShetra chhe te kShetravIrya chhe. A asankhyapradesharUp vIrya sukhasvarUp chhe. asankhyapradeshamAn jeno nivAs-vAstu chhe tene atIndriy Anandano anubhav thAy chhe, ane puNya-pAparUp rAgAdimAn jeno nivAs chhe tene dukhanun vedan thAy chhe. Avo bhagavAnano mArag bahu jhINo-sUkShma!
AtmA pote sUkShma chhe. AtmAmAn sUkShmatva nAmano guN chhe ne! tethI AtmAnI darek chIj sUkShma chhe. gnAnasUkShma, darshanasUkShma, AnandasUkShma, vIryasUkShma ityAdi badhun sUkShma chhe. tevI rIte vIryanun rUp paN dravyavIrya, kShetravIrya, kAL (paryAy) vIrya ne bhAvavIrya ityAdipaNe chhe. Am dIpachandajIe khUb vistArathI vAt karI chhe. ahAhA...! dIpachandajI sAdharmI gRuhastha hatA. lokamAn koI karoDapati AsAmIne gRuhastha kahe te nahi, e to kharo gRuhastha nathI; A to potAnA chaitanyagharamAn je sthit chhe te sAcho gRuhastha em vAt chhe. potAnA chaitanyasvabhAvamAn ekAgra thaI sthit thavun te AtmavIrya chhe. potAnA dravya-kShetra-kAL-bhAvamAn potAnun kAm kare te potAnun vIrya chhe; puNya-pApamAn sthit thAy te AtmavIrya nathI.
dravyanA AlambanathI je mokShamArganI nirmaL paryAy pragaT thAy te paryAyanun kShetra bhinna chhe ane dravya-guNanun kShetra bhinna chhe. dravyAnuyoganI vAt bahu sUkShma chhe bhAI! samvar adhikAramAn Avyun chhe ke-vikAr judI vastu chhe, tenun kShetra dravya-svabhAvathI bhinna chhe. paryAyanun kShetra paryAy, paryAyanI shakti paryAy, paryAyanun kAraN paryAy chhe. dravya-guN te paryAyanun kharekhar kAraN nathI. sarvagna parameshvar sivAy AvI vAt bIje kayAny chhe nahi. ahA! sarvagna parameshvare je AtmA joyo tenI A vAt chhe. ek stavanamAn Ave chhe ne ke-
nijasattAe shuddha, saune dekhatA ho lAl.
he paramAtmA! Ap traNakAL traNalok dekho chho. temAn AtmA nij sattAe shuddha pavitradhAm prabhu chhe em Ap jANo chho. anAdianant akAraN shuddha chaitanyasattAsvarUp jIvavastu chhe em Ape kevaLagnAnamAn joyun chhe. ahA! sarvagna paramAtmAe joyelA AvA AtmAne-nij shuddha antatattvane-antarmukh thaI dekhe chhe tene samyagdarshan Adi dharma pragaT thAy chhe, Anun nAm AtmavIryanI sphuraNA chhe. bAkI je puNyabhAvamAn sthit rahe chhe tenun AtmavIrya svarUpanI rachanA prati jAgrat thatun nathI, tene sansAr arthAt dukh ja phaLe chhe, kemake puNyabhAv chhe te vartamAn dukharUp chhe ane enAn je phaL pAke chhe ey dukharUp chhe. samayasAranI gAthA 74mAn Ave chhe ke-Asravo-‘दुक्खा दुक्खफल त्ति...’ arthAt Asravo dukharUp ane dukh phaLarUp chhe. AthI ja vivekI puruSho puNyabhAvathI paN virakta thaI nij AtmavIryane svarUpanI rachanA prati jAgrat kare chhe. Anun nAm puruShArtha chhe ane A mArga chhe.
A pramANe chhaTThI vIryashakti ahIn pUrI thaI.