114 pravachan ratnAkar bhAg-11 karavAmAn mArag samajI santuShTa thAy chhe, paN e mArag nathI bApu! e to saghaLo parAshrayarUp vyavahAr, bandhanun ja kAraN chhe.
ahAhA...! dharmI-gnAnI ene kahIe ke je parAshrayarUp vyavahAr-rAganA karavAthI nivRuttasvarUpe gnAnamay pariNAme, Anandamay pariNAme pariName chhe. rAgano-vyavahArano potAne je kartA mAne chhe te to vyavahAramUDh chhe, mithyAdraShTi chhe. ahA! vyavahAranA Ashraye mokShamArga nathI tethI to bhagavAne vyavahAranA Ashrayano niShedh karyo chhe. jem parane hun karun -evo sva-paranI ekatAno mithyA adhyavasAy bandhanun ja kAraN chhe tem parAshrit vyavahAranA bhAvothI mokShamArga thashe evI mAnyatA paN mithyA chhe ne te bandhanun ja kAraN chhe. bhAI! A bhagavAnanA shrImukhethI AvelI vAt chhe, AmAn kayAny virodh karavA jevun nathI.
dharmI puruSh vyavahAranA rAgathI nivRuttasvarUp chhe. paranI kriyA thAy teno kartA AtmA chhe e vAt to dUr raho, rAganA-vyavahAranA pariNAmanA karaNathI-karavAthI Atmadravya nivRuttisvarUp chhe. sarva paradravyo nakAmA arthAt kadIy kArya vinAnA nathI. pratyek dravya potAnun kAm nirantar karI ja rahyun chhe, koI paN dravya ek kShaNamAtra paN potAnA kArya vinAnun hotun nathI. mATe bIjo-anya dravya tenun kArya kare e vAt to chhe ja nahi; parantu gnAnIne je kinchit rAg chhe tenoy te kartA nathI, mAtra gnAtA-draShTA chhe. gnAnInI rIti-chAl bahu nirALI chhe bApu! bhajanamAn Ave chhe ne ke-
prashna– to pravachanasAramAn nayonA adhikAramAn tene kartA kahyo chhe ne? uttara– hA, gnAnIne jeTalo rAg chhe teTalA te pariNAmano, gnAn apekShAe, kartA paN kahyo chhe. rAganA pariNAm karavAlAyak chhe em nahi, gnAnIne kartRutvabuddhithI rAganI pravRutti hotI nathI; tathApi kamajorIvash jeTalo rAg chhe teTalA rAgano, pariNaman apekShAe gnAnIne tyAn kartA kahyo chhe. tyAn pravachanasAramAn gnAnapradhAn shailIthI vAt chhe. ahIn draShTi ane draShTinA viShayanI apekShAe vAt chhe; tethI ahIn gnAnI rAgathI nivRuttasvarUp chhe em kahyun chhe. sAthosAth rAganun pariNaman chhe eTalo te kartA chhe em (kartRunaye) gnAn apekShAe samajavun.
pravachanasAramAn to jeTalo rAg chhe teTalo teno bhoktA gnAnI chhe em paN kahyun chhe. gnAnIne jeTalo rAg chhe teTalun tyAn dukhanun vedan paN chhe. juo, shreNik rAjA AgAmI chovIsInA pratham tIrthankar thashe. vartamAnamAn narakakShetramAn chhe. teo kShAyik samakitI chhe. teo tyAnthI (-narakathI) nIkaLI mAtAnA garbhamAn avataraN karashe tyAre svarganA indro AvI moTo utsav ujavashe. indra paN kShAyik samakitI chhe, ek ja bhav karI mokSha jashe. chhatAn bhagavAnanI mAtAne stuti dvArA kahe chhe-he mAtA! Ap jagatjananI, ratnakUnkhadhAriNI chho. A bALakanun jatan karIne, sambhALIne rAkhajo. he mAtA!
mAtA! jatan karIne rAkhajo, tum sut am AdhAr re.
juo, samakitI indra bhaktibhAvathI stuti karIne Am kahe chhe ke-he mAtA! Apane mArA namaskAr ho. ahA! Avo rAg kShAyik samakitI ekabhavatArI indrane paN Ave chhe, chhatAn te rAganA vikalpathI kharekhar gnAnI nivRuttisvarUpe pariName chhe. rAganA-vikalpanA teo gnAtA ja chhe, kartA nahi. dhandhA-pANInI kriyA to jaDanI-jaDasvarUp chhe, teno to kartA AtmA nathI, paN gnAnIne bhagavAn pratye je bhakti vinayano vikalpa uThe chhe tenoy te rktA nathI, tenAthIy gnAnI to nivRuttasvarUp chhe. aho! munirAjane je vratAdinA vikalpa uThe chhe tenA karavAthI teo nivRuttasvarUp chhe. have AvI antaranI vAt samajyA vinA lok to vrat, tap Adi karavAmAn manDI paDayA chhe, paN e badhI kriyAo to thothAn chhe bhAI! enA kartApaNe pariNamavun e to mithyAdashA chhe. samakitIne to shuddhatArUpe akartRutvashakti pariNamI chhe ane te rAganA nivRuttisvarUp chhe; A anekAnta chhe.
rAgathI dharma thavAnun mAne ane gnAtAdraShTA svabhAvanA Ashraye paN dharma thavAnun mAne te anekAnta nathI, syAdvAd nathI; e to phUdaDIvAd chhe. AtmA potAnA nirmaL pariNAmano kartA chhe ane rAganA-vyavahAranA kartRutvathI nivRutta chhe-A samyak anekAnta chhe.
to panchAstikAyamAn vyavahAr sAdhan kahyun chhe ne? hA, panchAstikAyamAn bhinna sAdhan-sAdhyanI vAt karI chhe, paN e to bAhya sahachar ane nimittanun gnAn karAvavA