ahAhA! samyagdraShTinI pariNati aTapaTI chhe. shreNik rAjAno jIv narakamAn paN atyAre nirAkuL AnandarUp pariNAmano ja bhoktA chhe, ne je dukh chhe, pratikULatA chhe tene bahAranI chIj jANI tenA bhogavavAnA uparasvarUp ja teo pariNamI rahyA chhe. AvI vAt! samajANun...?
shun thAy? agnAnI to bahAnun karavAmAn rokAI gayo chhe; Akho divas pAp, pAp ne pAp. have te kayAre nivRutti le ane kayAre tattva samaje? paN A to jIvan chAlyun jAy chhe bhAI! pachhI kayAn jaIsh, kayAn utArA karIsh? jarA vichAr kar.
ahIn kahe chhe-anantaguNanidhAn prabhu AtmAmAn, gnAtRutvamAtrathI bhinna evA vikArI pariNAmanA bhogavaTAthI nivRuttasvarUp evun trikAL abhoktApaNun chhe. ne AvA svabhAvano antar-lakSha karI svIkAr karatAn paryAyamAn paN abhoktA guNanun pariNaman bhoktA thato nathI. bhAShA to sAdI chhe, bhAv gambhIr chhe. ahA! abhoktRutvashaktinun bhAn thatAn paryAyamAn abhoktApaNun pragaTayun ane have te rAganA-vikAranA pariNAmano bhoktA nathI. Anun nAm dharma chhe.
A pramANe ahIn abhoktRutvashaktinun varNan pUrun thayun.
‘samasta karmanA uparamathI pravartatI AtmapradeshonI niShpandatAsvarUp (-akampatAsvarUp) niShkriyatvashakti. (sakaL karmano abhAv thAy tyAre pradeshonun kampan maTI jAy chhe mATe niShkriyatvashakti paN AtmAmAn chhe.)’
ahAhA...! bhagavAn AtmAno-trikALI ek gnAyakabhAvamAtra vastuno-Ashray karatAn gnAnanI paryAyamAn Akhun pUrNa dravya ane tenAn anant guNanun gnAn thAy chhe; ne tyAre paryAyamAn sarva guNonI ekadesh vyakti pragaT thAy chhe. ahA! akramavartI anantaguNamay prabhu AtmA chhe, ane tenI nirmaL nirmaL paryAyo kramavartI pragaT thAy chhe. te akramavartI guNo ne kramavartI paryAyono samudAy te AtmA chhe. vikArI paryAyanI ahIn vAt karI nathI, kemake vikAr e shaktinun-guNanun kArya nathI. ahAhA...! shaktinA dharanAr sAmAnya dhruv ek svabhAvabhAv-ek gnAyakabhAv upar draShTi karavAthI samyagdarshan-gnAn Adi nirmaL paryAy pragaT thAy chhe, ane tyAre AtmAmAn niShkriyatva sahit jeTalA anant guN chhe te paryAyamAn ekadesh pragaT thAy chhe. ahA! gnAnabhAv pragaT thatAn sAthe anantI shaktio bhegI uchhaLe chhe.
juo, pahelAn akartRutva ane abhoktRutvashaktinun varNan karyun; tyAn em kahyun ke-samasta, karmathI karavAmAn AvatA, gnAtRutvamAtrathI judA pariNAmonA karavAnA ane bhogavavAnA uparamasvarUp akartRutva ane abhoktRutvashakti. ahIn A niShkrayatvashaktinA varNanamAn kahe chhe-samasta karmanA uparamathI pravartatI AtmapradeshonI niShpandatAsvarUp (- akampatAsvarUp) niShkriyatvashakti chhe. juo, AtmAno svabhAv to sthir-akamp-niShkriy chhe. pradeshonun kampan e to karmanA nimitte thayelo audayikabhAv chhe, te svabhAvabhAv nathI. svarUpanA Ashraye sarva karmono abhAv thatAn chaitanyaprabhu pUrNa sthir-akriy thAy chhe. ane te akriyatva AtmAno svabhAv chhe, svabhAv chhe tenI tyAn pragaTatA chhe. samakitI dharmIne paN A svabhAvanI ekadesh vyaktatA thAy chhe. dharmInI draShTimAn karma-nimittanA sambandh rahit ek akamp chidAnand svabhAv ja varte chhe, ane tethI tene karma taraphanA kampan sahit badhA bhAvono draShTi apekShAe abhAv chhe.
tadna akampapaNun to chaudamA guNasthAnamAn pragaT thAy chhe; tathApi chothA guNasthAne kShAyik samakitI jIvane paN niShkriyatvano ansh vyakta thAy chhe. Asrav adhikAramAn gAthA 176nA bhAvArthamAn A vAt AvI chhe. kharekhar to potAnun pUrNAnandasvarUp trikALI dravya jayAn pratIti ne anubhavamAn Avyun tyAn darek samyagdraShTi jIvane chothA guNasthAne paryAyamAn ekadesh niShpandatArUp pariNaman thAy chhe, arthAt niShkriyatvashaktino ek ansh paryAyamAn vyakta thAy chhe. shrImad rAjachandrajIe paN ‘sarva guNAnsh te samyaktva’-em samyagdarshananI vyAkhyA karI chhe; matalab ke samyagdarshan thatAn avinAbhAvapaNe sarva anant guNano ansh pragaT thAy chhe.
rahasyapUrNa chiTThImAn pt.. shrI ToDaramalajI kahe chhe-“e ja pramANe chothA guNasthAnamAn AtmAne gnAnAdiguNo ekadesh