Pravachan Ratnakar-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 632 of 4199

 

114 ] [ pravachan ratnAkar bhAg-3 chhe te levI. A kAy chhe te jIvane nathI kemake te pudgalanA pariNAmamay chhe.

have yog eTale man-vachan-kAyAnA nimitte je andar AtmAmAn yoganI kriyAkampan thAy chhe te jIvane nathI kemake te pudgaladravyanA pariNAmamay chhe. AnI vAt pahelAn vistArathI AvI gaI chhe.

tevI rIte puruShAdi vedanA je pariNAm chhe te badhAy jIvane nathI kemake te pudgalanA pariNAm chhe. je traN prakAranA vedanA pariNAm thAy chhe te tenI janmakShaN chhe tethI potAthI thAy chhe. tene paranI apekShA nathI, tem ja dravya-guNanI paN apekShA nathI. dravya-guNanI apekShA tene kem hoy? kAraN ke dravya-guN to shuddha chhe. ane paranI apekShA paN kem hoy? kAraN ke par to bhinna chhe. to pachhI be kAraN kem kahyA chhe? e to pramANagnAn karAvavA kahyun chhe. vaLI je vAsanA utpanna thAy chhe te chhe to jIvanI paryAy. parantu trikALI dravya-svabhAvamAn te nathI tathA svabhAvanI draShTi karatAn te pariNAm jIvamAnthI nIkaLI jAy chhe tethI te vAsanAnA pariNAmane ahIn pudgalanA pariNAm kahyA chhe.

bIjI rIte kahIe to vedano bhAv je vikAranI vAsanA thAy chhe tenun ashuddha upAdAn- kAraN to pote ja chhe, tathA jaD vedano uday temAn nimitta chhe. ahIn upAdAn kAraNanI sAthe aupachArik kAraN je nimitta chhe tene bheLavIne pramANagnAn karAvyun chhe. parantu tethI karIne par nimittathI vikAranI vAsanA thAy chhe em na samajavun. potAnI paryAyamAn vikAr potAthI thAy chhe, te parakArakanI apekShA rAkhato nathI. (juo panchAstikAy gAthA 62)

prashna– jo vikAr parathI na thAy ane potAthI thAy to te svabhAv thaI jashe?

uttara– vikArapaNe thavAno paryAyano svabhAv chhe. स्वस्य भवनं स्वभावः। potAthI te paryAy thAy chhe mATe te svabhAv chhe. vikAr paN te samayanun sat chhe ke nahIn? (hA, chhe). to nishchayathI satne koI hetu hoI shake nahi. utpAd, vyay, dhruv traNey sat chhe. bhale utpAd ke vyay vikArarUp ho, paN te sat chhe, ane sat ahetuk hoy chhe. te kALanun te svatantra sat chhe to temAn asatnI (tenAthI anyanI) apekShA kem hoy? parantu ahinyA to te satne trikALI satnI apekShA paN nathI. vikArI paryAy potAnI apekShAe, vartamAn sat hovA chhatAn, tene apekShAe pudgalanA pariNAm kahyA chhe. vikArI paryAy vartamAn satnun sattva chhe te apekShAe joIe to vikArI vedanA pariNAm potAthI thAy chhe. te vedakarmanA udayathI AtmAmAn thayA chhe em bIlakul nathI. aho! vItarAgano panth param adbhut chhe! shrI banArasIdAse paN kahyun chhe ke-

gnAn nain kiriyA charan, doU shivamag dhAr;
upAdAn nihachai jahAn, tahAn nimit vyavahAr. 3