A gAthA gambhIr chhe, bhAI? jayasen AchAryadevanI TIkAmAn ‘ekatva- nishchayagat’nA traN artha karyA chhe. (1) ekendriyAdi badhA padArthomAn (jIv) dravya chhe te sundar chhe. (2) ekatvanishchayagat eTale potAnA svaguNanI paryAyapaNe pariName te sundar chhe. (ahIn bIjA bolamAn vikArI ane avikArI badhI paryAyopaNe pariName tenI vAt chhe). (3) ekatvanishchayagat kahetAn abhedaratnatrayapaNe shuddha pariName te sundar chhe, satya chhe.
ekendriyAdimAn dravya chhe te sundar ja chhe, paN te bese kone? kahe chhe ke jene abhedaratnatrayanun pariNaman thayun chhe evA gnAnIne badhA sundar chhe em bese chhe. agnAnIne kyAn khabar chhe? ahIn ‘samay’mAn bhed pADavA nathI, paN ‘svasamay’ ane ‘parasamay’ em pariNatinA be bhed paDe chhe. ‘samay’ to samay ja chhe. potAnA dhruv AtmAnI sAthe ekatvapaNe pariNaman thAy te ‘svasamay’ chhe, ane dhruv sAthe ekatvapaNun chhoDI rAg sAthe ekatvapaNe pariName te ‘parasamay’ chhe. A bepaNun ja asatya chhe. (yathArtha draShTithI) emAn bepaNun kem hoI shake?
ghaNI UnDI chIj chhe, bhAI! dhyey to je trikALI dhruv dravya chhe e ja chhe, temAn koI prashna ja nathI. paN e dhruv sAthe ekatva thaIne shuddha pariName te ‘svasamay’ ane dhruvane chhoDI daI rAg-vikArane AdhIn thaI mithyA pariName te ‘parasamay’ chhe. te dvividhapaNun chhe, te virodh chhe. trikALI dhruv dravya te nishchay ane tenA lakShe je shuddha pariNaman thayun te vyavahAr-sadbhUt vyavahAr. A sadbhUt pariNaman je chhe te samay- AtmA em ahIn kahyun chhe. kartA-karma adhikAr, gAthA 71 (TIkA) mAn A vAt lIdhI chhe. tyAn kahyun chhe-“A jagatamAn vastu chhe te (potAnA) svabhAvamAtra ja chhe, ane ‘sva’nun bhavan te sva-bhAv chhe; mATe nishchayathI gnAnanun thavun-pariNamavun te AtmA chhe ane kroghAdinun thavun-pariNamavun te krodhAdi chhe.” juo, vastu to trikAL dhruv chhe, parantu paranA kartApaNAthI-vibhAvathI judun batAvI je vastunun svabhAvarUp pariNaman tene ahIn AtmA kahyo chhe.
karmanA nimittathI rAgAdinun pariNaman thAy te AtmA nahIn em siddha karyun chhe. dayA, dAn, vrat, AdinA vikalpapaNe pariNamavun te jIvanun pariNaman nathI. dhruvane dhyey banAvI, nirmaLapaNe pariName te ‘sva-AtmA’ ane karmasambandhe vikArapaNe pariName te ‘par-AtmA’. svabhAvapaNe pariNamavun te jIvanun karma chhe, vibhAvapaNe pariNamavun te jIvanun karma nahIn, te bAdhA chhe, Apatti chhe.
niyamasAr gAthA pa0 mAn em kahyun chhe ke nirmaL paryAy paN paradravya chhe. mUL gAthAmAn AchArya shrI kundakundAchAryadeve svayam Am kahyun chhe. vikArI paryAy to paradravya chhe, paN